Sentencoj 16
1 Al la homo apartenas la projektoj de la koro; Sed de la Eternulo venas la vortoj de la lango.
Les projets du cœur appartiennent à l'homme, mais la réponse de la langue vient de Yahvé.
2 Ĉiuj vojoj de la homo estas puraj en liaj okuloj; Sed la Eternulo esploras la spiritojn.
Toutes les voies d'un homme sont pures à ses propres yeux, mais Yahvé pèse les motifs.
3 Transdonu al la Eternulo viajn farojn; Tiam viaj entreprenoj staros forte.
Confiez vos actes à Yahvé, et vos plans réussiront.
4 Ĉiu faro de la Eternulo havas sian celon; Eĉ malvirtulo estas farita por tago de malbono.
L'Éternel a fait chaque chose pour sa propre fin. oui, même les méchants pour le jour du malheur.
5 Ĉiu malhumilulo estas abomenaĵo por la Eternulo; Kaj li certe ne restos ne punita.
Quiconque a le cœur fier est en abomination à Yahvé; ils ne resteront certainement pas impunis.
6 Per bono kaj vero pardoniĝas peko; Kaj per timo antaŭ la Eternulo oni evitas malbonon.
Par la miséricorde et la vérité, l'iniquité est expiée. Par la crainte de Yahvé, les hommes s'éloignent du mal.
7 Kiam al la Eternulo plaĉas la vojoj de homo, Li eĉ liajn malamikojn pacigas kun li.
Quand les voies d'un homme plaisent à Yahvé, il fait en sorte que même ses ennemis soient en paix avec lui.
8 Pli bona estas malmulto, sed kun justeco, Ol granda profito, sed maljusta.
Mieux vaut un peu de justice, que de grands revenus avec l'injustice.
9 La koro de homo pripensas sian vojon; Sed la Eternulo direktas lian iradon.
Le cœur de l'homme trace sa route, mais c'est Yahvé qui dirige ses pas.
10 Sorĉo estas sur la lipoj de reĝo; Lia buŝo ne peku ĉe la juĝo.
Des jugements inspirés sont sur les lèvres du roi. Il ne trahira pas sa bouche.
11 Ĝusta pesilo kaj ĝustaj pesiltasoj estas de la Eternulo; Ĉiuj pezilŝtonoj en la sako estas Lia faro.
Les balances honnêtes appartiennent à Yahvé; tous les poids dans le sac sont son travail.
12 Abomenaĵo por reĝoj estas fari maljustaĵon; Ĉar per justeco staras fortike la trono.
C'est une abomination pour les rois de faire le mal, car le trône est établi par la justice.
13 Al la reĝoj plaĉas lipoj veramaj; Kaj ili amas tiun, kiu parolas la veron.
Les lèvres justes font les délices des rois. Ils apprécient celui qui dit la vérité.
14 Kolero de reĝo estas kuriero de morto; Sed homo saĝa igas ĝin pardoni.
La colère du roi est un messager de mort, mais un homme sage l'apaisera.
15 Luma vizaĝo de reĝo estas vivo; Kaj lia favoro estas kiel nubo kun printempa pluvo.
Dans la lumière du visage du roi est la vie. Sa faveur est comme un nuage de la pluie de printemps.
16 Akiro de saĝeco estas multe pli bona ol oro; Kaj akiro de prudento estas preferinda ol arĝento.
Combien il vaut mieux obtenir la sagesse que l'or! Oui, être compris, c'est être choisi plutôt qu'argenté.
17 La vojo de virtuloj evitas malbonon; Kiu gardas sian vojon, tiu konservas sian animon.
La route des hommes intègres consiste à s'éloigner du mal. Celui qui garde son chemin préserve son âme.
18 Antaŭ la pereo iras fiereco; Kaj antaŭ la falo iras malhumileco.
L'orgueil précède la ruine, et un esprit arrogant avant la chute.
19 Pli bone estas esti humila kun malriĉuloj, Ol dividi akiron kun fieruloj.
Il est préférable d'avoir l'esprit humble avec les pauvres, que de partager le butin avec les orgueilleux.
20 Kiu prudente kondukas aferon, tiu trovos bonon; Kaj kiu fidas la Eternulon, tiu estas feliĉa.
Celui qui écoute la Parole trouve la prospérité. Celui qui se confie en Yahvé est béni.
21 Kiu havas prudentan koron, tiu estas nomata saĝulo; Kaj agrablaj paroloj plivalorigas la instruon.
Les sages de cœur seront appelés prudents. L'agrément des lèvres favorise l'instruction.
22 Saĝo estas fonto de vivo por sia posedanto; Sed la instruo de malsaĝuloj estas malsaĝeco.
L'intelligence est une source de vie pour celui qui la possède, mais la punition des fous est leur folie.
23 La koro de saĝulo prudentigas lian buŝon, Kaj en lia buŝo plivaloriĝas la instruo.
Le cœur du sage instruit sa bouche, et ajoute l'apprentissage à ses lèvres.
24 Agrabla parolo estas freŝa mielo, Dolĉa por la animo kaj saniga por la ostoj.
Les paroles agréables sont un rayon de miel, doux pour l'âme, et la santé pour les os.
25 Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
Il y a un chemin qui semble juste à un homme, mais à la fin, ça mène à la mort.
26 Kiu laboras, tiu laboras por si mem; Ĉar lin devigas lia buŝo.
L'appétit de l'homme qui travaille travaille travaille pour lui, car sa bouche le pousse à continuer.
27 Malbona homo kaŭzas malbonon; Kaj sur liaj lipoj estas kvazaŭ brulanta fajro.
Un homme sans valeur conçoit des méfaits. Son discours est comme un feu brûlant.
28 Malica homo disvastigas malpacon; Kaj kalumnianto disigas amikojn.
Un homme pervers suscite des querelles. Un chuchoteur sépare les amis proches.
29 Rabemulo forlogas sian proksimulon Kaj kondukas lin sur vojo malbona.
Un homme violent séduit son prochain, et le conduit dans une voie qui n'est pas bonne.
30 Kiu faras signojn per la okuloj, tiu intencas malicon; Kiu faras signojn per la lipoj, tiu plenumas malbonon.
Celui qui cligne des yeux pour comploter des perversités, celui qui comprime ses lèvres, est enclin au mal.
31 Krono de gloro estas la grizeco; Sur la vojo de justeco ĝi estas trovata.
Les cheveux gris sont une couronne de gloire. On l'atteint par une vie de droiture.
32 Pacienculo estas pli bona ol fortulo; Kaj kiu regas sian spiriton, tiu estas pli bona ol militakiranto de urbo.
Celui qui est lent à la colère est meilleur que les puissants; celui qui domine son esprit, que celui qui prend une ville.
33 Sur la baskon oni ĵetas loton; Sed ĝia tuta decido estas de la Eternulo.
Le sort est jeté dans le giron, mais toutes ses décisions viennent de Yahvé.
