Sentencoj 15
1 Milda respondo kvietigas koleron; Sed malmola vorto ekscitas koleron.
Une douce réponse calme le courroux; mais une parole dure excite la colère.
2 La lango de saĝuloj bonigas la instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj elparolas sensencaĵon.
La langue des sages rend la science aimable; la bouche des insensés épanche la folie.
3 Sur ĉiu loko estas la okuloj de la Eternulo; Ili vidas la malbonulojn kaj bonulojn.
Les yeux de l'Éternel sont en tous lieux, observant les méchants et les bons.
4 Milda lango estas arbo de vivo; Sed malbonparola rompas la spiriton.
La langue qui calme, est un arbre de vie; mais celle qui trouble, brise l'âme.
5 Malsaĝulo malŝatas la instruon de sia patro; Sed kiu plenumas la admonon, tiu estas prudenta.
L'insensé dédaigne les leçons de son père; mais qui garde la correction, agit prudemment.
6 En la domo de virtulo estas multe da trezoroj; Sed en la profito de malvirtulo estas pereo.
Grande abondance dans la maison du juste, désordre dans le revenu de l'impie.
7 La buŝo de saĝuloj semas instruon; Sed la koro de malsaĝuloj ne estas tia.
Les lèvres du sage sèment la science, et le cœur des fous, des choses vaines.
8 Oferdono de malvirtuloj estas abomenaĵo por la Eternulo; Sed la preĝo de virtuloj al Li plaĉas.
Le sacrifice des impies est l'abomination de l'Éternel; mais la prière des hommes droits lui est agréable.
9 Abomenaĵo por la Eternulo estas la vojo de malvirtulo; Sed kiu celas virton, tiun Li amas.
La voie de l'impie est l'abomination de l'Éternel; mais Il aime celui qui s'attache à la justice.
10 Malbona puno atendas tiun, kiu forlasas la vojon; Kaj la malamanto de admono mortos.
Sévère leçon à qui s'écarte de la voie; qui n'aime pas à être repris, périra.
Les Enfers et l'abîme sont à découvert pour l'Éternel, et plus encore les cœurs des enfants des hommes. (Sheol h7585)
12 Mokanto ne amas tiun, kiu lin admonas; Al saĝuloj li ne iras.
Le moqueur n'aime pas à être repris; il ne s'approche point des sages.
13 Ĝoja koro faras la vizaĝon ĝoja; Sed ĉe ĉagreno de la koro la spirito estas malgaja.
Un cœur joyeux rend le visage serein; mais quand le cœur souffre, l'esprit est abattu.
14 La koro de saĝulo serĉas instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj nutras sin per malsaĝeco.
Le cœur de l'homme sensé cherche la science; et le regard de l'insensé se repaît de folie.
15 Ĉiuj tagoj de malfeliĉulo estas malbonaj; Sed kontenta koro estas festenado.
Tous les jours sont mauvais pour le malheureux; mais le cœur content est un festin perpétuel.
16 Pli bona estas malmulto kun timo antaŭ la Eternulo, Ol granda trezoro kun maltrankvileco ĉe ĝi.
Mieux vaut avoir peu, et la crainte de Dieu, que de grands trésors, et le trouble.
17 Pli bona estas manĝo el verdaĵo, sed kun amo, Ol grasa bovo, sed kun malamo.
Mieux vaut un plat d'herbes, et de la cordialité, qu'un bœuf gras, et de la haine.
18 Kolerema homo kaŭzas malpacon; Kaj pacienculo kvietigas disputon.
L'homme colère excite des querelles, le patient apaise les rixes.
19 La vojo de maldiligentulo estas kiel dornarbeto; Sed la vojo de virtuloj estas ebenigita.
La voie du paresseux est comme une haie d'épines; le chemin des gens de bien est uni.
20 Saĝa filo ĝojigas la patron; Sed homo malsaĝa estas malhonoro por sia patrino.
Un fils sage réjouit son père; mais un homme insensé méprise sa mère.
21 Malsaĝeco estas ĝojo por malsaĝulo; Sed homo prudenta iras ĝustan vojon.
La folie est le bonheur de qui manque de sens; mais l'homme raisonnable suit le droit chemin.
22 Kie ne estas konsilo, tie la entreprenoj neniiĝas; Sed ĉe multe da konsilantoj ili restas fortikaj.
Inutiles sont les avis là où l'on ne délibère pas; mais où il y a plusieurs conseillers, ils sont efficaces.
23 Plezuro por homo estas en la respondo de lia buŝo; Kaj kiel bona estas vorto en la ĝusta tempo!
C'est un plaisir pour l'homme quand sa bouche sait répondre; et qu'un mot dit à propos va bien!
Le chemin de la vie est montant pour le sage, afin qu'il évite celui des Enfers qui descend. (Sheol h7585)
25 La domon de fieruloj la Eternulo ruinigas; Sed Li gardas la limojn de vidvino.
L'Éternel renverse la maison des superbes; mais Il rend stable la borne de la veuve.
26 Abomenaĵo por la Eternulo estas la intencoj de malnoblulo; Sed agrablaj estas la paroloj de puruloj.
Les plans de la malice sont l'abomination de l'Éternel; mais les paroles de bonté sont pures devant lui.
27 Profitemulo malĝojigas sian domon; Sed kiu malamas donacojn, tiu vivos.
Celui-là ruine sa maison, qui est avide de gain; mais celui qui n'aime pas les présents, vivra.
28 La koro de virtulo pripensas respondon; Sed la buŝo de malvirtuloj elfluigas malbonon.
Le cœur du juste médite sa réponse; mais la bouche des impies vomit la malice.
29 La Eternulo estas malproksima de la malvirtuloj; Sed la preĝon de la virtuloj Li aŭskultas.
L'Éternel s'éloigne des impies, mais Il prête l'oreille à la prière des justes.
30 Luma okulo ĝojigas la koron; Bona sciigo fortikigas la ostojn.
Un regard affectueux réjouit le cœur; une bonne nouvelle verse de la moelle dans les os.
31 Orelo, kiu aŭskultas la instruon de la vivo, Loĝos inter saĝuloj.
Celui dont l'oreille écoute les leçons de la vie, se trouve toujours au milieu des sages.
32 Kiu forpuŝas admonon, tiu malestimas sian animon; Sed kiu aŭskultas instruon, tiu akiras saĝon.
Qui repousse les leçons, se condamne soi-même; mais qui écoute les avis, gagne du sens.
33 La timo antaŭ la Eternulo instruas saĝon, Kaj humileco troviĝas antaŭ honoro.
La crainte de l'Éternel est l'école de la sagesse; et l'humilité précède la gloire.
