Sentencoj 15
1 Milda respondo kvietigas koleron; Sed malmola vorto ekscitas koleron.
Une réponse douce calme la fureur, mais une parole dure excite la colère.
2 La lango de saĝuloj bonigas la instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj elparolas sensencaĵon.
La langue des sages rend la science aimable; de la bouche des insensés déborde la folie.
3 Sur ĉiu loko estas la okuloj de la Eternulo; Ili vidas la malbonulojn kaj bonulojn.
Les yeux de Yahweh sont en tout lieu, observant les méchants et les bons.
4 Milda lango estas arbo de vivo; Sed malbonparola rompas la spiriton.
la parole douce est un arbre de vie, mais la langue perverse brise le cœur.
5 Malsaĝulo malŝatas la instruon de sia patro; Sed kiu plenumas la admonon, tiu estas prudenta.
L’insensé méprise l’instruction de son père, mais celui qui profite de la réprimande devient plus sage.
6 En la domo de virtulo estas multe da trezoroj; Sed en la profito de malvirtulo estas pereo.
Il y a grande richesse dans la maison du juste, mais il y a du trouble dans les gains du méchant.
7 La buŝo de saĝuloj semas instruon; Sed la koro de malsaĝuloj ne estas tia.
Les lèvres du sage répandent la science, mais non le cœur de l’insensé.
8 Oferdono de malvirtuloj estas abomenaĵo por la Eternulo; Sed la preĝo de virtuloj al Li plaĉas.
Le sacrifice des méchants est en horreur à Yahweh, mais la prière des hommes droits lui plaît.
9 Abomenaĵo por la Eternulo estas la vojo de malvirtulo; Sed kiu celas virton, tiun Li amas.
La voie du méchant est en abomination à Yahweh, mais il aime celui qui poursuit la justice.
10 Malbona puno atendas tiun, kiu forlasas la vojon; Kaj la malamanto de admono mortos.
Une correction sévère frappe celui qui abandonne le sentier; celui qui hait la réprimande mourra.
Le schéol et l’abîme sont à nu devant Yahweh: combien plus les cœurs des enfants des hommes! (Sheol h7585)
12 Mokanto ne amas tiun, kiu lin admonas; Al saĝuloj li ne iras.
Le moqueur n’aime pas qu’on le reprenne, il ne va pas vers les sages.
13 Ĝoja koro faras la vizaĝon ĝoja; Sed ĉe ĉagreno de la koro la spirito estas malgaja.
Un cœur joyeux rend le visage serein, mais, quand le cœur est triste, l’esprit est abattu.
14 La koro de saĝulo serĉas instruon; Sed la buŝo de malsaĝuloj nutras sin per malsaĝeco.
Le cœur intelligent cherche la science, mais la bouche des insensés se repaît de folie.
15 Ĉiuj tagoj de malfeliĉulo estas malbonaj; Sed kontenta koro estas festenado.
Tous les jours de l’affligé sont mauvais, mais le cœur content est un festin perpétuel.
16 Pli bona estas malmulto kun timo antaŭ la Eternulo, Ol granda trezoro kun maltrankvileco ĉe ĝi.
Mieux vaut peu avec la crainte de Yahweh, qu’un grand trésor avec le trouble.
17 Pli bona estas manĝo el verdaĵo, sed kun amo, Ol grasa bovo, sed kun malamo.
Mieux vaut des légumes avec de l’affection, qu’un bœuf gras avec de la haine.
18 Kolerema homo kaŭzas malpacon; Kaj pacienculo kvietigas disputon.
L’homme violent excite des querelles, mais le patient apaise les disputes.
19 La vojo de maldiligentulo estas kiel dornarbeto; Sed la vojo de virtuloj estas ebenigita.
Le chemin du paresseux est comme une haie d’épines, mais le sentier des hommes droits est aplani.
20 Saĝa filo ĝojigas la patron; Sed homo malsaĝa estas malhonoro por sia patrino.
Un fils sage fait la joie de son père, et l’insensé méprise sa mère.
21 Malsaĝeco estas ĝojo por malsaĝulo; Sed homo prudenta iras ĝustan vojon.
La folie est une joie pour l’homme dépourvu de sens, mais un homme intelligent suit le droit chemin.
22 Kie ne estas konsilo, tie la entreprenoj neniiĝas; Sed ĉe multe da konsilantoj ili restas fortikaj.
Les projets échouent faute de délibération, mais ils réussissent quand il y a de nombreux conseillers.
23 Plezuro por homo estas en la respondo de lia buŝo; Kaj kiel bona estas vorto en la ĝusta tempo!
L’homme a de la joie pour une bonne réponse de sa bouche, et combien est agréable une parole dite à propos!
Le sage suit un sentier de vie qui mène en haut, pour se détourner du schéol qui est en bas. (Sheol h7585)
25 La domon de fieruloj la Eternulo ruinigas; Sed Li gardas la limojn de vidvino.
Yahweh renverse la maison des orgueilleux, mais il affermit les bornes de la veuve.
26 Abomenaĵo por la Eternulo estas la intencoj de malnoblulo; Sed agrablaj estas la paroloj de puruloj.
Les pensées mauvaises sont en horreur à Yahweh, mais les paroles bienveillantes sont pures à ses yeux.
27 Profitemulo malĝojigas sian domon; Sed kiu malamas donacojn, tiu vivos.
Celui qui est âpre au gain trouble sa maison, mais celui qui hait les présents vivra.
28 La koro de virtulo pripensas respondon; Sed la buŝo de malvirtuloj elfluigas malbonon.
Le cœur du juste médite ce qu’il doit répondre, mais le mal jaillit de la bouche des méchants.
29 La Eternulo estas malproksima de la malvirtuloj; Sed la preĝon de la virtuloj Li aŭskultas.
Yahweh est loin des méchants, mais il écoute la prière des justes.
30 Luma okulo ĝojigas la koron; Bona sciigo fortikigas la ostojn.
Un regard bienveillant réjouit le cœur; une bonne nouvelle engraisse les os.
31 Orelo, kiu aŭskultas la instruon de la vivo, Loĝos inter saĝuloj.
L’oreille qui écoute les réprimandes salutaires a sa demeure parmi les sages.
32 Kiu forpuŝas admonon, tiu malestimas sian animon; Sed kiu aŭskultas instruon, tiu akiras saĝon.
Celui qui rejette la correction méprise son âme, mais celui qui écoute la réprimande acquiert la sagesse.
33 La timo antaŭ la Eternulo instruas saĝon, Kaj humileco troviĝas antaŭ honoro.
La crainte de Yahweh est l’école de la sagesse, et l’humilité précède la gloire.
