Sentencoj 14
1 Saĝa virino konstruas sian domon; Sed malsaĝa detruas ĝin per siaj manoj.
Every wise woman builds her house, but the foolish one tears it down with her own hands.
2 Kiu iras la ĝustan vojon, tiu timas la Eternulon; Sed kiu iras vojon malĝustan, tiu Lin malestimas.
He who walks in his uprightness fears Jehovah, but he who is perverse in his ways despises him.
3 En la buŝo de malsaĝulo estas vergo por lia malhumileco; Sed la buŝo de saĝuloj ilin gardas.
The fool's talk brings a rod to his back, but the lips of the wise protect them.
4 Se ne ekzistas bovoj, la grenejoj estas malplenaj; Sed multe da profito estas de la forto de bovoj.
Where no oxen are, the crib is clean, but much increase is by the strength of the ox.
5 Verama atestanto ne mensogas; Sed atestanto falsama elspiras mensogojn.
A truthful witness will not lie, but a false witness pours out lies.
6 Mokanto serĉas saĝecon kaj ĝin ne trovas; Sed por saĝulo la sciado estas facila.
A scoffer seeks wisdom, and doesn't find it, but knowledge comes easily to a discerning person.
7 Foriru de homo malsaĝa; Ĉar vi ne aŭdos parolon de saĝo.
Stay away from a foolish man, for you won't find knowledge on his lips.
8 La saĝeco de saĝulo estas komprenado de sia vojo; Kaj la malsaĝeco de malsaĝuloj estas trompiĝado.
The wisdom of the prudent is to think about his way, but the folly of fools is deceit.
9 Malsaĝuloj ŝercas pri siaj kulpoj; Sed inter virtuloj ekzistas reciproka favoro.
Fools mock at making atonement for sins, but among the upright there is good will.
10 Koro scias sian propran malĝojon; Kaj en ĝia ĝojo ne partoprenas fremdulo.
The heart knows its own bitterness and joy; he will not share these with a stranger.
11 Domo de malvirtuloj estos ekstermita; Sed dometo de virtuloj floros.
The house of the wicked will be destroyed, but the tent of the upright will flourish.
12 Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
There is a way which seems right to a man, but in the end it leads to death.
13 Ankaŭ dum ridado povas dolori la koro; Kaj la fino de ĝojo estas malĝojo.
Even in laughter the heart may be sorrowful, and mirth may end in heaviness.
14 Laŭ siaj agoj manĝos homo malbonkora; Kaj homo bona satiĝos per siaj faroj.
The unfaithful will be repaid for his own ways; likewise a good man will be rewarded for his ways.
15 Naivulo kredas ĉiun vorton; Sed saĝulo estas atenta pri sia vojo.
A simple man believes everything, but the prudent man carefully considers his ways.
16 Saĝulo timas, kaj forkliniĝas de malbono; Sed malsaĝulo estas incitiĝema kaj memfidema.
A wise man is cautious and turns away from evil, but the fool is arrogant and reckless.
17 Malpacienculo faras malsaĝaĵojn; Kaj malbonintenculo estas malamata.
He who is quick to become angry will commit folly, and a crafty man is hated.
18 Naivuloj akiras malsaĝecon; Sed saĝuloj estas kronataj de klereco.
The simple inherit folly, but the prudent are crowned with knowledge.
19 Malbonuloj humiliĝos antaŭ bonuloj; Kaj malvirtuloj estos antaŭ la pordego de virtulo.
The evil bow down before the good, and the wicked at the gates of the righteous.
20 Malriĉulo estas malamata eĉ de sia proksimulo; Sed riĉulo havas multe da amikoj.
The poor person is shunned even by his own neighbor, but the rich person has many friends.
21 Kiu malŝatas sian proksimulon, tiu estas pekulo; Sed kiu kompatas malriĉulojn, tiu estas feliĉa.
He who despises his neighbor sins, but blessed is he who shows kindness to the poor.
22 Ĉu ne eraras malbonintenculoj? Sed favorkoreco kaj vero estas ĉe tiuj, kiuj havas bonajn intencojn.
Do they not go astray who plot evil? But love and faithfulness belong to those who plan good.
23 De ĉiu laboro estos profito; Sed de babilado venas nur senhaveco.
In all hard work there is profit, but the talk of the lips leads only to poverty.
24 Propra riĉeco estas krono por la saĝuloj; Sed la malsaĝeco de la malsaĝuloj restas malsaĝeco.
The crown of the wise is their riches, but the folly of fools crowns them with folly.
25 Verparola atestanto savas animojn; Sed malverparola elspiras trompon.
A truthful witness saves souls, but a false witness is deceitful.
26 En la timo antaŭ la Eternulo estas forta fortikaĵo; Kaj Li estos rifuĝejo por Siaj infanoj.
In the fear of Jehovah is a secure fortress, and he will be a refuge for his children.
27 La timo antaŭ la Eternulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.
The fear of Jehovah is a fountain of life, turning people from the snares of death.
28 Grandeco de popolo estas gloro por reĝo; Kaj manko de popolo pereigas la reganton.
In the multitude of people is the king's glory, but in the lack of people is the destruction of the prince.
29 Pacienculo havas multe da saĝo; Sed malpacienculo elmontras malsaĝecon.
He who is slow to anger has great understanding, but he who has a quick temper displays folly.
30 Trankvila koro estas vivo por la korpo; Sed envio estas puso por la ostoj.
The life of the body is a heart at peace, but envy rots the bones.
31 Kiu premas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kaj kiu Lin honoras, tiu kompatas malriĉulon.
He who oppresses the poor shows contempt for his Maker, but he who is kind to the needy honors him.
32 Pro sia malboneco malvirtulo estos forpuŝita; Sed virtulo eĉ mortante havas esperon.
The wicked is brought down in his calamity, but the righteous has a refuge in his death.
33 En la koro de saĝulo ripozas saĝo; Kaj kio estas en malsaĝuloj, tio elmontriĝas.
Wisdom rests in the heart of one who has understanding, and is even made known in the inward part of fools.
34 Virto altigas popolon; Sed peko pereigas gentojn.
Righteousness exalts a nation, but sin is a disgrace to any people.
35 Favoron de la reĝo havas sklavo saĝa; Sed kontraŭ malbonkonduta li koleras.
The king's favor is toward a servant who deals wisely, but his wrath is toward one who causes shame.
