Sentencoj 14
1 Saĝa virino konstruas sian domon; Sed malsaĝa detruas ĝin per siaj manoj.
Every wise woman builds her house, but a foolish woman plucks it down with her own hands.
2 Kiu iras la ĝustan vojon, tiu timas la Eternulon; Sed kiu iras vojon malĝustan, tiu Lin malestimas.
He who walks in his uprightness fears Jehovah, but he who is perverse in his ways despises him.
3 En la buŝo de malsaĝulo estas vergo por lia malhumileco; Sed la buŝo de saĝuloj ilin gardas.
In the mouth of a fool is a rod of pride, but the lips of the wise shall preserve them.
4 Se ne ekzistas bovoj, la grenejoj estas malplenaj; Sed multe da profito estas de la forto de bovoj.
Where no oxen are, the crib is clean, but by the strength of the ox is much increase.
5 Verama atestanto ne mensogas; Sed atestanto falsama elspiras mensogojn.
A faithful witness will not lie, but a false witness utters lies.
6 Mokanto serĉas saĝecon kaj ĝin ne trovas; Sed por saĝulo la sciado estas facila.
A scoffer seeks wisdom, and finds it not, but knowledge is easy to him who has understanding.
7 Foriru de homo malsaĝa; Ĉar vi ne aŭdos parolon de saĝo.
Go into the presence of a foolish man, and thou shall not perceive the lips of knowledge.
8 La saĝeco de saĝulo estas komprenado de sia vojo; Kaj la malsaĝeco de malsaĝuloj estas trompiĝado.
The wisdom of a prudent man is to understand his way, but the folly of fools is deceit.
9 Malsaĝuloj ŝercas pri siaj kulpoj; Sed inter virtuloj ekzistas reciproka favoro.
Fools mock at sin, but among the upright there is good will.
10 Koro scias sian propran malĝojon; Kaj en ĝia ĝojo ne partoprenas fremdulo.
The heart knows its own bitterness, and a stranger does not intermeddle with its joy.
11 Domo de malvirtuloj estos ekstermita; Sed dometo de virtuloj floros.
The house of the wicked shall be overthrown, but the tent of the upright shall flourish.
12 Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
There is a way which seems right to a man, but the end thereof are the ways of death.
13 Ankaŭ dum ridado povas dolori la koro; Kaj la fino de ĝojo estas malĝojo.
Even in laughter the heart is sorrowful, and the end of mirth is heaviness.
14 Laŭ siaj agoj manĝos homo malbonkora; Kaj homo bona satiĝos per siaj faroj.
The backslider in heart shall be filled with his own ways, and a good man from his own fruits.
15 Naivulo kredas ĉiun vorton; Sed saĝulo estas atenta pri sia vojo.
A simple man believes every word, but the prudent man looks well to his going.
16 Saĝulo timas, kaj forkliniĝas de malbono; Sed malsaĝulo estas incitiĝema kaj memfidema.
A wise man fears, and departs from evil, but the fool bears himself insolently, and is confident.
17 Malpacienculo faras malsaĝaĵojn; Kaj malbonintenculo estas malamata.
He who is soon angry will deal foolishly. And a man of wicked devices is hated.
18 Naivuloj akiras malsaĝecon; Sed saĝuloj estas kronataj de klereco.
The simple inherit folly, but the prudent are crowned with knowledge.
19 Malbonuloj humiliĝos antaŭ bonuloj; Kaj malvirtuloj estos antaŭ la pordego de virtulo.
The evil bow down before the good, and the wicked at the gates of the righteous.
20 Malriĉulo estas malamata eĉ de sia proksimulo; Sed riĉulo havas multe da amikoj.
The poor man is regarded inferior even by his own neighbor, but the rich man has many friends.
21 Kiu malŝatas sian proksimulon, tiu estas pekulo; Sed kiu kompatas malriĉulojn, tiu estas feliĉa.
He who despises his neighbor sins, but he who has pity on the poor, happy is he.
22 Ĉu ne eraras malbonintenculoj? Sed favorkoreco kaj vero estas ĉe tiuj, kiuj havas bonajn intencojn.
Do they not err who devise evil? But mercy and truth are to those who devise good.
23 De ĉiu laboro estos profito; Sed de babilado venas nur senhaveco.
In all labor there is profit, but the talk of the lips tends only to poverty.
24 Propra riĉeco estas krono por la saĝuloj; Sed la malsaĝeco de la malsaĝuloj restas malsaĝeco.
The crown of the wise is their riches. The foolishness of fools is folly.
25 Verparola atestanto savas animojn; Sed malverparola elspiras trompon.
A true witness delivers souls, but he who utters lies causes deceit.
26 En la timo antaŭ la Eternulo estas forta fortikaĵo; Kaj Li estos rifuĝejo por Siaj infanoj.
In the fear of Jehovah is strong confidence, and his sons shall have a place of refuge.
27 La timo antaŭ la Eternulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.
The fear of Jehovah is a fountain of life, to depart from the snares of death.
28 Grandeco de popolo estas gloro por reĝo; Kaj manko de popolo pereigas la reganton.
In the multitude of people is the king's glory, but in the want of people is the destruction of the prince.
29 Pacienculo havas multe da saĝo; Sed malpacienculo elmontras malsaĝecon.
He who is slow to anger is of great understanding, but he who is hasty of spirit exalts folly.
30 Trankvila koro estas vivo por la korpo; Sed envio estas puso por la ostoj.
A tranquil heart is the life of the flesh, but envy is the rottenness of the bones.
31 Kiu premas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kaj kiu Lin honoras, tiu kompatas malriĉulon.
He who oppresses a poor man reproaches his maker, but he who has mercy on a needy man honors him.
32 Pro sia malboneco malvirtulo estos forpuŝita; Sed virtulo eĉ mortante havas esperon.
An evil man is thrust down in his evil-doing, but a righteous man has hope in his death.
33 En la koro de saĝulo ripozas saĝo; Kaj kio estas en malsaĝuloj, tio elmontriĝas.
Wisdom rests in the heart of him who has understanding, but what is in the inward part of fools is made known.
34 Virto altigas popolon; Sed peko pereigas gentojn.
Righteousness exalts a nation, but sin is a reproach to any people.
35 Favoron de la reĝo havas sklavo saĝa; Sed kontraŭ malbonkonduta li koleras.
The king's favor is toward a servant who deals wisely, but his wrath will be to him who causes shame.
