Sentencoj 14
1 Saĝa virino konstruas sian domon; Sed malsaĝa detruas ĝin per siaj manoj.
De wijsheid bouwt zich een huis, De dwaasheid breekt het eigenhandig af.
2 Kiu iras la ĝustan vojon, tiu timas la Eternulon; Sed kiu iras vojon malĝustan, tiu Lin malestimas.
Wie Jahweh vreest, gaat de rechte weg; Wie Hem veracht, gaat kronkelwegen.
3 En la buŝo de malsaĝulo estas vergo por lia malhumileco; Sed la buŝo de saĝuloj ilin gardas.
In de mond van een dwaas ligt een stok voor zijn rug, De wijzen worden door hun lippen beschermd.
4 Se ne ekzistas bovoj, la grenejoj estas malplenaj; Sed multe da profito estas de la forto de bovoj.
Waar geen runderen zijn, blijft de kribbe schoon; Rijke inkomsten dankt men aan de kracht van den os.
5 Verama atestanto ne mensogas; Sed atestanto falsama elspiras mensogojn.
Een eerlijk getuige liegt niet, Een vals getuige verspreidt leugens.
6 Mokanto serĉas saĝecon kaj ĝin ne trovas; Sed por saĝulo la sciado estas facila.
De spotter zoekt wijsheid, maar tevergeefs; Voor een wijze is de kennis gemakkelijk te vinden.
7 Foriru de homo malsaĝa; Ĉar vi ne aŭdos parolon de saĝo.
Blijf uit de buurt van een dwaas, Want verstandige taal bespeurt ge er niet.
8 La saĝeco de saĝulo estas komprenado de sia vojo; Kaj la malsaĝeco de malsaĝuloj estas trompiĝado.
De wijsheid der schranderen wijst hun de weg, Maar de dommen worden door hun dwaasheid op een dwaalspoor geleid.
9 Malsaĝuloj ŝercas pri siaj kulpoj; Sed inter virtuloj ekzistas reciproka favoro.
Het zoenoffer spot met de dwazen, Maar bij rechtvaardigen woont de genade.
10 Koro scias sian propran malĝojon; Kaj en ĝia ĝojo ne partoprenas fremdulo.
Het hart kent zijn eigen droefheid alleen; Ook in zijn vreugde kan een vreemde zich niet mengen.
11 Domo de malvirtuloj estos ekstermita; Sed dometo de virtuloj floros.
Het huis der bozen wordt verwoest, De tent der rechtvaardigen richt zich op.
12 Iufoje vojo ŝajnas ĝusta al homo, Kaj tamen ĝia fino kondukas al la morto.
Soms houdt iemand een weg voor de rechte, Die tenslotte uitloopt op de dood.
13 Ankaŭ dum ridado povas dolori la koro; Kaj la fino de ĝojo estas malĝojo.
Ook als iemand lacht, kan hij verdriet hebben; Blijdschap loopt soms op droefheid uit.
14 Laŭ siaj agoj manĝos homo malbonkora; Kaj homo bona satiĝos per siaj faroj.
Een zondaar krijgt uit zijn wandel ruimschoots zijn deel, Maar ook een deugdzaam mens uit zijn daden.
15 Naivulo kredas ĉiun vorton; Sed saĝulo estas atenta pri sia vojo.
De onnozele gelooft alles wat er gezegd wordt; De wijze let op het antwoord, dat hij ontvangt.
16 Saĝulo timas, kaj forkliniĝas de malbono; Sed malsaĝulo estas incitiĝema kaj memfidema.
De wijze is behoedzaam en mijdt het kwaad, De dwaas is zorgeloos en gaat er op in.
17 Malpacienculo faras malsaĝaĵojn; Kaj malbonintenculo estas malamata.
De lichtgeraakte haalt dwaasheden uit, Een beleidvol mens is verdraagzaam.
18 Naivuloj akiras malsaĝecon; Sed saĝuloj estas kronataj de klereco.
De onnozelen valt dwaasheid ten deel, De wijze wordt met kennis gekroond.
19 Malbonuloj humiliĝos antaŭ bonuloj; Kaj malvirtuloj estos antaŭ la pordego de virtulo.
De bozen moeten zich voor de deugdzamen buigen, De snoodaards voor de poorten der rechtvaardigen staan.
20 Malriĉulo estas malamata eĉ de sia proksimulo; Sed riĉulo havas multe da amikoj.
Zelfs bij zijn buur is een arme gehaat, Maar de vrienden van een rijkaard zijn talrijk.
21 Kiu malŝatas sian proksimulon, tiu estas pekulo; Sed kiu kompatas malriĉulojn, tiu estas feliĉa.
Een zondaar geeft niet om zijn naaste; Zalig hij, die zich over de armen ontfermt!
22 Ĉu ne eraras malbonintenculoj? Sed favorkoreco kaj vero estas ĉe tiuj, kiuj havas bonajn intencojn.
Wie kwaad beramen, geraken op een doolweg; Die op het goede bedacht zijn, ondervinden liefde en trouw.
23 De ĉiu laboro estos profito; Sed de babilado venas nur senhaveco.
Van alle inspanning komt gewin, Praten brengt alleen maar gebrek.
24 Propra riĉeco estas krono por la saĝuloj; Sed la malsaĝeco de la malsaĝuloj restas malsaĝeco.
Bedachtzaamheid is de kroon der wijzen, Dwaasheid de krans der dommen.
25 Verparola atestanto savas animojn; Sed malverparola elspiras trompon.
Een betrouwbaar getuige redt mensenlevens; Maar wie leugen verspreidt, pleegt verraad.
26 En la timo antaŭ la Eternulo estas forta fortikaĵo; Kaj Li estos rifuĝejo por Siaj infanoj.
Op het ontzag voor Jahweh mag de sterke vertrouwen, Ook zijn kinderen vinden daarin een toevlucht.
27 La timo antaŭ la Eternulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.
Het ontzag voor Jahweh is een bron van leven; Daardoor vermijdt men de strikken des doods.
28 Grandeco de popolo estas gloro por reĝo; Kaj manko de popolo pereigas la reganton.
Trots gaat een vorst op een talrijke bevolking, Gebrek aan volk is het eind van een heerser.
29 Pacienculo havas multe da saĝo; Sed malpacienculo elmontras malsaĝecon.
De lankmoedige is rijk aan doorzicht, De ongeduldige stapelt dwaasheden op.
30 Trankvila koro estas vivo por la korpo; Sed envio estas puso por la ostoj.
Een kalme natuur doet het lichaam goed, Hartstocht is een kanker voor het gebeente.
31 Kiu premas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kaj kiu Lin honoras, tiu kompatas malriĉulon.
Die een arme verdrukt, smaadt zijn Schepper; Maar wie zich over hem ontfermt, brengt Hem eer.
32 Pro sia malboneco malvirtulo estos forpuŝita; Sed virtulo eĉ mortante havas esperon.
Door zijn boosheid wordt de zondaar voortgejaagd, Maar de rechtvaardige vindt een toevlucht in zijn deugd.
33 En la koro de saĝulo ripozas saĝo; Kaj kio estas en malsaĝuloj, tio elmontriĝas.
In het hart van een verstandige vindt de wijsheid een rustplaats, In het binnenste der dwazen is zij niet bekend.
34 Virto altigas popolon; Sed peko pereigas gentojn.
Rechtvaardigheid verheft een volk, De zonde brengt de naties tot schande.
35 Favoron de la reĝo havas sklavo saĝa; Sed kontraŭ malbonkonduta li koleras.
De koning heeft behagen in een verstandig dienaar, Maar zijn toorn doodt hem, die zich misdraagt.
