Sentencoj 13
1 Saĝa filo lernas de la patro; Sed mokanto ne aŭskultas moralinstruon.
El hijo sabio recibe la enseñanza del padre: mas el burlador no escucha la reprensión.
2 La frukto de la buŝo donas al homo bonan manĝon; Sed la deziro de krimuloj estas perforto.
Del fruto de la boca el hombre comerá bien: mas el alma de los prevaricadores, mal.
3 Kiu gardas sian buŝon, tiu gardas sian animon; Kiu tro malfermas sian buŝon, tiu pereas.
El que guarda su boca, guarda su alma: mas el que abre sus labios tendrá calamidad.
4 La animo de maldiligentulo deziras, kaj ne ricevas; Sed la animo de diligentuloj satiĝas.
Desea, y nada alcanza el alma del perezoso: mas el alma de los diligentes será engordada.
5 Vorton malveran virtulo malamas; Sed malvirtulo agas abomene kaj venas al honto.
El justo aborrecerá la palabra de mentira; mas el impío se hace hediondo, y confuso.
6 La virto gardas tiun, kiu iras ĝustan vojon; Sed la malvirto pereigas pekulon.
La justicia guarda al de perfecto camino; mas la impiedad trastornará al pecador.
7 Unu ŝajnigas sin riĉa, havante nenion; Alia ŝajnigas sin malriĉa, havante grandan riĉecon.
Hay algunos que se hacen ricos, y no tienen nada; y otros, que se hacen pobres, y tienen muchas riquezas.
8 Per sia riĉeco homo savas sian animon; Sed malriĉulo ne aŭskultas atentigon.
La redención de la vida del hombre son sus riquezas; y el pobre no escucha la reprensión.
9 La lumo de virtuloj brilegas; Sed la lumilo de malvirtuloj estingiĝos.
La luz de los justos se alegrará: mas la candela de los impíos se apagará.
10 Nur de malhumileco venas malpaco; Sed la akceptantaj konsilojn havas saĝon.
Ciertamente la soberbia parirá contienda: mas con los avisados es la sabiduría.
11 Riĉeco rapide akirita malgrandiĝas; Sed kion oni kolektas per laboro, tio multiĝas.
Las riquezas de vanidad se disminuirán: mas el que allega con su mano, multiplicará.
12 Espero prokrastata dolorigas la koron; Sed plenumita deziro estas arbo de vivo.
La esperanza que se alarga, es tormento del corazón: mas árbol de vida es el deseo cumplido.
13 Kiu malŝatas diron, tiu malutilas al si mem; Sed respektanta ordonon estos rekompencita.
El que menosprecia la palabra, perecerá por ello: mas el que teme el mandamiento, será pagado.
14 Instruo de saĝulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.
La ley al sabio es manadero de vida para apartarse de los lazos de la muerte.
15 Bona prudento plaĉigas; Sed la vojo de perfiduloj estas malglata.
El buen entendimiento conciliará gracia: mas el camino de los prevaricadores es duro.
16 Ĉiu prudentulo agas konscie; Sed malsaĝulo elmontras malsaĝecon.
Todo hombre cuerdo hace con sabiduría: mas el insensato manifestará fatuidad.
17 Malbona sendito falas en malfeliĉon; Sed sendito fidela sanigas.
El mal mensajero caerá en mal: mas el mensajero fiel es medicina.
18 Malriĉa kaj hontigata estos tiu, kiu forpuŝas instruon; Sed kiu observas instruon, tiu estos estimata.
Pobreza y vergüenza tendrá el que menospreciare la enseñanza: mas el que guarda la corrección, será honrado.
19 Deziro plenumita estas agrabla por la animo; Sed malagrable por la malsaĝuloj estas deturni sin de malbono.
El deseo cumplido deleita al alma: mas apartarse del mal, es abominación a los insensatos.
20 Kiu iras kun saĝuloj, tiu estos saĝa; Sed kamarado de malsaĝuloj suferos doloron.
El que anda con los sabios, será sabio: mas el que se allega a los insensatos, será quebrantado.
21 Pekulojn persekutas malbono; Sed virtulojn rekompencas bono.
Mal perseguirá a los pecadores: mas a los justos bien será pagado.
22 Bonulo heredigas la nepojn; Kaj por virtulo konserviĝas la havo de pekulo.
El bueno dejará herederos a los hijos de los hijos; y el haber del pecador para el justo está guardado.
23 Multe da manĝaĵo estas sur la kampo de malriĉuloj; Sed multaj pereas pro manko de justeco.
En el barbecho de los pobres hay mucho pan: mas piérdese por falta de juicio.
24 Kiu ŝparas sian vergon, tiu malamas sian filon; Sed kiu lin amas, tiu baldaŭ lin punas.
El que detiene el castigo, a su hijo aborrece: mas el que le ama, madruga a castigarle.
25 Virtulo manĝas, por satigi sian animon; Sed la ventro de malvirtuloj havas mankon.
El justo come hasta que su alma se harta: mas el vientre de los impíos tendrá necesidad.
