Sentencoj 13
1 Saĝa filo lernas de la patro; Sed mokanto ne aŭskultas moralinstruon.
L'enfant sage écoute l'instruction de son père, mais le moqueur n'écoute point la répréhension.
2 La frukto de la buŝo donas al homo bonan manĝon; Sed la deziro de krimuloj estas perforto.
L'homme mangera du bien par le fruit de sa bouche; mais l'âme de ceux qui agissent perfidement, mangera l'extorsion.
3 Kiu gardas sian buŝon, tiu gardas sian animon; Kiu tro malfermas sian buŝon, tiu pereas.
Celui qui garde sa bouche, garde son âme; mais celui qui ouvre à tout propos ses lèvres, tombera en ruine.
4 La animo de maldiligentulo deziras, kaj ne ricevas; Sed la animo de diligentuloj satiĝas.
L'âme du paresseux ne fait que souhaiter, et il n'a rien; mais l'âme des diligents sera engraissée.
5 Vorton malveran virtulo malamas; Sed malvirtulo agas abomene kaj venas al honto.
Le juste hait la parole de mensonge, mais elle met le méchant en mauvaise odeur, et le fait tomber dans la confusion.
6 La virto gardas tiun, kiu iras ĝustan vojon; Sed la malvirto pereigas pekulon.
La justice garde celui qui est intègre dans sa voie, mais la méchanceté renversera celui qui s'égare.
7 Unu ŝajnigas sin riĉa, havante nenion; Alia ŝajnigas sin malriĉa, havante grandan riĉecon.
Tel fait du riche, qui n'a rien du tout; et tel fait du pauvre, qui a de grandes richesses.
8 Per sia riĉeco homo savas sian animon; Sed malriĉulo ne aŭskultas atentigon.
Les richesses font que l'homme est rançonné; mais le pauvre n'entend point de menaces.
9 La lumo de virtuloj brilegas; Sed la lumilo de malvirtuloj estingiĝos.
La lumière des justes sera gaie; mais la lampe des méchants sera éteinte.
10 Nur de malhumileco venas malpaco; Sed la akceptantaj konsilojn havas saĝon.
L'orgueil ne produit que querelle; mais la sagesse est avec ceux qui prennent conseil.
11 Riĉeco rapide akirita malgrandiĝas; Sed kion oni kolektas per laboro, tio multiĝas.
Les richesses provenues de vanité seront diminuées; mais celui qui amasse avec la main, les multipliera.
12 Espero prokrastata dolorigas la koron; Sed plenumita deziro estas arbo de vivo.
L'espoir différé fait languir le cœur; mais le souhait qui arrive, est [comme] l'arbre de vie.
13 Kiu malŝatas diron, tiu malutilas al si mem; Sed respektanta ordonon estos rekompencita.
Celui qui méprise la parole, périra à cause d'elle; mais celui qui craint le commandement, en aura la récompense.
14 Instruo de saĝulo estas fonto de vivo, Por evitigi la retojn de la morto.
L'enseignement du sage est une source de vie pour se détourner des filets de la mort.
15 Bona prudento plaĉigas; Sed la vojo de perfiduloj estas malglata.
Le bon entendement donne de la grâce; mais la voie de ceux qui agissent perfidement, est raboteuse.
16 Ĉiu prudentulo agas konscie; Sed malsaĝulo elmontras malsaĝecon.
Tout homme bien avisé agira avec connaissance; mais le fou répandra sa folie.
17 Malbona sendito falas en malfeliĉon; Sed sendito fidela sanigas.
Le méchant messager tombe dans le mal; mais l'ambassadeur fidèle est santé.
18 Malriĉa kaj hontigata estos tiu, kiu forpuŝas instruon; Sed kiu observas instruon, tiu estos estimata.
La pauvreté et l'ignominie arriveront à celui qui rejette l'instruction; mais celui qui garde la répréhension, sera honoré.
19 Deziro plenumita estas agrabla por la animo; Sed malagrable por la malsaĝuloj estas deturni sin de malbono.
Le souhait accompli est une chose douce à l'âme; mais se détourner du mal, est une abomination aux fous.
20 Kiu iras kun saĝuloj, tiu estos saĝa; Sed kamarado de malsaĝuloj suferos doloron.
Celui qui converse avec les sages, deviendra sage; mais le compagnon des fous sera accablé.
21 Pekulojn persekutas malbono; Sed virtulojn rekompencas bono.
Le mal poursuit les pécheurs; mais le bien sera rendu aux justes.
22 Bonulo heredigas la nepojn; Kaj por virtulo konserviĝas la havo de pekulo.
L'homme de bien laissera de quoi hériter aux enfants de ses enfants; mais les richesses du pécheur sont réservées aux justes.
23 Multe da manĝaĵo estas sur la kampo de malriĉuloj; Sed multaj pereas pro manko de justeco.
Il y a beaucoup à manger dans les terres défrichées des pauvres; mais il y a tel qui est consumé par faute de règle.
24 Kiu ŝparas sian vergon, tiu malamas sian filon; Sed kiu lin amas, tiu baldaŭ lin punas.
Celui qui épargne sa verge, hait son fils; mais celui qui l'aime, se hâte de le châtier.
25 Virtulo manĝas, por satigi sian animon; Sed la ventro de malvirtuloj havas mankon.
Le juste mangera jusqu'à être rassasié à son souhait; mais le ventre des méchants aura disette.
