Sentencoj 12
1 Kiu amas instruon, tiu amas scion; Sed kiu malamas atentigon, tiu estas malsaĝulo.
Those who want to know [what is right to do] want to be (disciplined/corrected) when they do what is wrong; it is foolish to not want to be (corrected/told that what you did is wrong).
2 Bonulo akiras favoron de la Eternulo; Sed homo malica estos kondamnita.
Yahweh is pleased with good people, but he condemns those who plan to harm [others].
3 Ne fortikiĝos homo per malvirto; Sed la radiko de virtuloj ne ŝanceliĝos.
People do not become secure/safe by doing what is wicked; righteous [people] will be very safe and secure [LIT] like [MET] a tree that has deep roots.
4 Brava virino estas krono por sia edzo; Sed senhonora estas kiel puso en liaj ostoj.
A good wife is one who causes her husband to be greatly honored, but a wife who does things that cause her husband to be ashamed [will destroy him] like [SIM] cancer [destroys] his bones.
5 La pensoj de virtuloj estas justeco; La meditado de malvirtuloj estas malico.
What righteous [people] want to do is [to treat people] fairly; what wicked [people] want to do is to deceive people.
6 La paroloj de malvirtuloj estas insido pri sango; Sed la buŝo de virtuloj ilin savas.
What wicked [people] say is like a trap [MET] that kills [MTY] people [who pass by], but what righteous [people] say [MTY] rescues those whom [wicked people threaten to harm].
7 La malvirtuloj renversiĝos kaj malaperos; Sed la domo de virtuloj staros forte.
Wicked [people] will die [before they become old and we will see] them no more, but righteous people will live [for many years] and have many descendants.
8 Oni laŭdas homon laŭ lia saĝo; Sed perversulo estos hontigita.
[People will] praise those who have good sense, but [people will] despise those (who are always thinking about doing evil things/whose thinking is twisted).
9 Pli bona estas homo negrava, sed laboranta por si, Ol homo, kiu serĉas honoron, sed al kiu mankas pano.
It is better to be a humble/ordinary person who has only one servant than to think that you are very important while you have nothing to eat.
10 Virtulo kompatas la vivon de sia bruto; Sed la koro de malvirtuloj estas kruela.
Righteous people take care of their domestic animals, but wicked people act cruelly [toward their animals].
11 Kiu prilaboras sian teron, tiu havos sate da pano; Sed kiu serĉas vantaĵojn, tiu estas malsaĝulo.
Farmers who work hard in their fields will [produce good crops] that will give them plenty to eat, but those who waste their time working on worthless projects are foolish.
12 Malvirtulo serĉas subtenon de malnobluloj; Sed la radiko de virtuloj donas forton.
Wicked [people] desire to take away what [other] evil people have, but [Yahweh] enables righteous/godly [people] to be steadfast and productive [MET].
13 Per siaj pekaj vortoj kaptiĝas malbonulo; Sed virtulo eliras el mizero.
Evil people are trapped by the evil things that they say [MTY], but righteous [people] escape from trouble.
14 Per la fruktoj de sia buŝo homo bone satiĝas; Kaj laŭ la merito de siaj manoj homo ricevas redonon.
People are rewarded for [the good things] that they say [to others], and people are [also] rewarded for the good work that they do [MTY].
15 La vojo de malsaĝulo estas ĝusta en liaj okuloj; Sed saĝulo aŭskultas konsilon.
Foolish people [always] think that what they are doing is right; wise people heed [other people when they give them good] advice.
16 Malsaĝulo tuj montras sian koleron; Sed saĝulo ignoras ofendon.
Foolish people quickly become angry when someone does something that they don’t like; but those who have good sense ignore it when others insult them.
17 Kiu estas verama, tiu eldiras tion, kio estas ĝusta, Sed falsama atestulo trompon.
[In the courtroom], honest people say what is true, but untruthful/dishonest people tell [nothing but] lies.
18 Ofte nepripensita parolo vundas kiel glavo; Sed la lango de saĝuloj sanigas.
What some people say [hurts people badly], as much as [SIM] a sword can; but what wise [people] say (heals [others’ souls]/comforts others).
19 Parolo vera restas fortike por ĉiam; Sed parolo malvera nur por momento.
When people tell [MTY] lies, others soon realize that what they said is not true [IDM]; but when people say what is true, others will remember that forever.
20 Malico estas en la koro de malbonintenculoj; Sed ĉe la pacigantoj estas ĝojo.
Those who plan to do what is evil are always wanting to deceive [others], but things will go well for those who plan [to do] good things.
21 Nenio malbona trafos virtulon; Sed la malvirtuloj havas plene da malbono.
Bad things [usually] [HYP] do not happen to righteous [people], but wicked [people] always have troubles.
22 Abomenaĵo por la Eternulo estas buŝo mensogema; Sed kiuj agas laŭ vero, tiuj plaĉas al Li.
Yahweh detests those [MTY] who tell lies, but he is delighted with those who faithfully do what they promise that they will do.
23 Saĝa homo kaŝas scion; Sed la koro de malsaĝuloj elkrias malsaĝecon.
Those with good sense do not reveal [all] that they know; foolish people show [clearly] by what they say that they (are ignorant/have not learned much).
24 La mano de diligentuloj regos; Sed mano maldiligenta pagos tributon.
Those [SYN] who work hard become rulers [of others]; those who are lazy become slaves [of others.]
25 Zorgo en la koro de homo ĝin premas; Sed amika vorto ĝin ĝojigas.
When people are anxious/worried, they become depressed/dejected, but when others speak kindly to them, it causes them to be cheerful again.
26 Al la virtulo estas pli bone, ol al lia proksimulo; Sed la vojo de malvirtuloj ilin erarigas.
Godly/Righteous people try to [give good advice to] their friends (OR, try to make friends with others), but the manner in which wicked [people] live misleads their friends.
27 Maldiligenteco ne pretigos al si manĝon; Sed homo diligenta havas riĉecon.
Lazy people do not even [cook the meat of] the animals that they catch/kill, but those who work hard will acquire (OR, are like) a valuable treasure.
28 Sur la vojo de virto estas vivo, Kaj ĝi estos ebenigita kontraŭ morto.
Those who (live righteously/continually do what is right) are [walking] on the road to a long life; (it is not a road to death/they will not die when they are still young).
