Sentencoj 10
1 Sentencoj de Salomono. Saĝa filo estas ĝojo por sia patro, Kaj filo malsaĝa estas malĝojo por sia patrino.
Parábolas de Salomón. Un hijo sabio es la alegría de su padre, y un hijo necio el desconsuelo de su madre.
2 Maljustaj trezoroj ne donas utilon; Sed bonfaremo savas de morto.
Nada aprovechan los tesoros de iniquidad, pero la justicia libra de la muerte.
3 La Eternulo ne malsatigos animon de piulo; Sed la avidon de malpiulo Li forpuŝas.
Yahvé no permite que el justo sufra hambre, al par que desatiende los apetitos de los malvados.
4 Maldiligenta mano malriĉigas; Sed mano de diligentuloj riĉigas.
La mano indolente empobrece, y la mano laboriosa enriquece.
5 Kiu kolektas dum la somero, tiu estas filo saĝa; Sed kiu dormas en la tempo de rikolto, tiu estas filo hontinda.
Quien en verano recoge, es hijo sabio; el que ronca en la siega, se acarrea deshonra.
6 Beno estas sur la kapo de piulo; Sed la buŝo de malpiulo kaŝas krimon.
La bendición (descansa) sobre la cabeza del justo, mientras los labios de los malvados encubren la maldad.
7 La memoro de piulo estas benata; Sed la nomo de malpiuloj forputros.
La memoria del justo será bendita, pero el nombre de los malos es podredumbre.
8 Kiu havas saĝan koron, tiu akceptos moralordonojn; Sed kiu havas malsaĝan buŝon, tiu renversiĝos.
El sabio de corazón acepta los preceptos, el necio de labios, en cambio, caerá.
9 Kiu iras en senkulpeco, tiu iras sendanĝere; Sed kiu kurbigas siajn vojojn, tiu estos punita.
Quien procede con rectitud anda seguro, mas el que tuerce sus caminos vendrá a ser descubierto.
10 Kiu grimacas per la okulo, tiu kaŭzas suferon; Kaj kiu havas malsaĝan buŝon, tiu renversiĝos.
Quien guiña los ojos causa dolores; y el necio de labios va a la perdición.
11 La buŝo de piulo estas fonto de vivo; Sed la buŝo de malpiulo kaŝas krimon.
Fuente de vida es la boca del justo; mas los labios de los malvados encubren la injusticia.
12 Malamo kaŭzas malpacon; Sed amo kovras ĉiujn pekojn.
El odio suscita contiendas, el amor, empero, cubre todas las faltas.
13 Sur la lipoj de prudentulo troviĝas saĝo; Sed vergo apartenas al la dorso de sensaĝulo.
En los labios del prudente se halla la sabiduría, mas para las espaldas del que no tiene juicio es la vara.
14 Saĝuloj konservas la scion; Sed la buŝo de malsaĝulo estas proksima al la pereo.
Los sabios conservan su saber, mas la boca del necio se apresura en causar ruina.
15 La havo de riĉulo estas lia fortika urbo; Sed pereo por la malriĉuloj estas ilia malriĉo.
La hacienda del rico es su plaza fuerte, la desgracia de los pobres es su misma pobreza.
16 La laborpago de piulo estas por la vivo; La enspezoj de malpiulo estas por peko.
Los trabajos del justo son para vida, las ganancias del impío, para pecado.
17 Kiu konservas la instruon, tiu iras al vivo; Sed kiu forĵetas atentigon, tiu restas en eraro.
Va por senda de vida quien hace caso de la corrección, anda descarriado quien no acepta la reprensión.
18 Kiu kaŝas malamon, tiu havas falseman buŝon; Kaj kiu elirigas kalumnion, tiu estas malsaĝulo.
El que disimula el odio tiene labios mentirosos, y quien esparce calumnias es un insensato.
19 Ĉe multo da vortoj ne evitebla estas peko; Sed kiu retenas siajn lipojn, tiu estas saĝa.
En el mucho hablar no falta pecado, el sabio ahorra sus palabras.
20 La lango de piulo estas plej bonspeca arĝento; La koro de malpiuloj estas kiel nenio.
Plata finísima es la lengua del justo, mas el corazón del malvado vale muy poco.
21 La lipoj de piulo gvidas multajn; Sed malsaĝuloj mortas pro manko de saĝo.
Nutren a muchos los labios del justo, mas los necios mueren por falta de inteligencia.
22 La beno de la Eternulo riĉigas, Kaj malĝojon Li ne aldonas al ĝi.
La bendición de Yahvé da prosperidad, nuestro afán no le añade nada.
23 Por malsaĝulo estas ĝojo fari malbonon; Kaj saĝo, por saĝulo.
Es como un juego para el necio el hacer mal, y para el sensato el ser sabio.
24 Kio timigas malpiulon, tio trafos lin; Kaj kion deziras piuloj, tio estos donita al ili.
Sobrevendrá al impío el mal que teme, mas a los justos se les concede lo que desean.
25 Kiel pasanta ventego, tiel malpiulo rapide malaperas; Sed piulo havas eternan fundamenton.
Como pasa el torbellino, así desaparece el impío, mas el justo queda cimentado para siempre.
26 Kiel la vinagro por la dentoj kaj la fumo por la okuloj, Tiel la maldiligentulo estas por tiuj, kiuj lin sendis.
Como el agraz para los dientes, y el humo para los ojos, así es el perezoso para el que le manda.
27 La timo antaŭ la Eternulo multigas la tagojn; Sed la jaroj de malpiuloj estos mallongigitaj.
El temor de Yahvé alarga la vida, mas los años de los malvados serán abreviados.
28 La atendo de piuloj fariĝos ĝojo; Sed la espero de malpiuloj pereos.
La esperanza de los justos se transforma en gozo, la expectación de los malos en humo.
29 La vojo de la Eternulo estas defendo por la senpekulo, Sed pereo por la malbonfarantoj.
El camino de Yahvé es una fortaleza para el hombre recto, pero causa de ruina para los obradores de iniquidad.
30 Piulo neniam falpuŝiĝos; Sed la malpiuloj ne restos sur la tero.
Nunca vacilará el justo, pero los impíos no subsistirán sobre la tierra.
31 La buŝo de piulo eligas saĝon; Sed lango falsema estos ekstermita.
La boca del justo brota sabiduría, la lengua perversa será cortada.
32 La lipoj de piulo anoncas favoraĵon, Kaj la buŝo de malpiuloj malicaĵon.
Los labios del justo conocen la benevolencia, mas de la boca de los malvados sale la perversidad.
