Sentencoj 1
1 Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
Proverbios de Salomão, filho de David, rei d'Israel;
2 Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
Para se conhecer a sabedoria e a instrucção; para se entenderem as palavras da prudencia;
3 Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
Para se receber a instrucção do entendimento, a justiça, o juizo, e a equidade;
4 Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
Para dar aos simplice prudencia, e aos moços conhecimento e bom siso;
5 Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
Para o sabio ouvir e crescer em doutrina, e o entendido adquirir sabios conselhos;
6 Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
Para entender proverbios e a sua declaração: como tambem as palavras dos sabios, e as suas adivinhações.
7 La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
O temor do Senhor é o principio da sciencia: os loucos desprezam a sabedoria e a instrucção.
8 Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
Filho meu, ouve a instrucção de teu pae, e não deixes a doutrina de tua mãe.
9 Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
Porque diadema de graça serão para a tua cabeça, e colares para o teu pescoço.
10 Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
Filho meu, se os peccadores te attrahirem com afagos, não consintas.
11 Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
Se disserem: Vem comnosco; espiemos o sangue; espreitemos o innocente sem razão;
Traguemol-os vivos, como a sepultura; e inteiros, como os que descem á cova; (Sheol h7585)
13 Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
Acharemos toda a sorte de fazenda preciosa; encheremos as nossas casas de despojos;
14 Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
Lança a tua sorte entre nós; teremos todos uma só bolsa.
15 Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
Filho meu, não te ponhas a caminho com elles: desvia o pé das suas veredas;
16 Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
Porque os seus pés correm para o mal, e se apressam a derramar sangue.
17 Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
Na verdade debalde se estende a rede perante os olhos de toda a sorte d'aves.
18 Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
E estes armam ciladas contra o seu proprio sangue; e as suas proprias vidas espreitam.
19 Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
Assim são as veredas de todo aquelle que usa d'avareza: ella prenderá a alma de seus amos.
20 La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
A suprema sabedoria altamente clama de fóra: pelas ruas levanta a sua voz.
21 Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
Nas encruzilhadas, em que ha tumultos, clama: ás entradas das portas, na cidade profere as suas palavras.
22 Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
Até quando, ó simplices, amareis a simplicidade? e vós, escarnecedores, desejareis o escarneo? e vós, loucos, aborrecereis o conhecimento?
23 Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
Tornae-vos á minha reprehensão: eis que abundantemente vos derramarei de meu espirito e vos farei saber as minhas palavras.
24 Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
Porquanto clamei, e vós recusastes; estendi a minha mão, e não houve quem désse attenção;
25 Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
Mas rejeitastes todo o meu conselho, e não quizestes a minha reprehensão.
26 Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
Tambem eu me rirei na vossa perdição, e zombarei, vindo o vosso temor;
27 Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
Vindo como a assolação o vosso temor, e vindo a vossa perdição como uma tormenta, sobrevindo-vos aperto e angustia.
28 Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
Então a mim clamarão, porém eu não responderei; de madrugada me buscarão, porém não me acharão.
29 Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
Porquanto aborreceram o conhecimento; e não elegeram o temor do Senhor;
30 Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
Não consentiram ao meu conselho e desprezaram toda a minha reprehensão.
31 Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
Assim que comerão do fructo do seu caminho, e fartar-se-hão dos seus proprios conselhos.
32 Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
Porque o desvio dos simplices os matará, e a prosperidade dos loucos os destruirá.
33 Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
Porém o que me der ouvidos habitará seguramente, e estará descançado do temor do mal
