Sentencoj 1
1 Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
The proverbs of Solomon [Peaceable, Recompense], the son of David [Beloved], king of Israel [God prevails]:
2 Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
to know wisdom and instruction; to discern the words of understanding;
3 Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
to receive instruction in wisdom, in righteousness, mishpat ·justice·, and equity;
4 Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
to give prudence to the simple, knowledge and discretion to the young man:
5 Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
that the wise man may sh'ma ·hear obey·, and increase in learning; that the man of understanding may attain to sound counsel:
6 Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
to understand a proverb, and parables, the words and riddles of the wise.
7 La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
The fear of Adonai is the beginning of knowledge; but the foolish despise wisdom and instruction.
8 Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
My son, sh'ma ·hear obey· your father’s instruction, and don’t forsake your mother’s teaching:
9 Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
for they will be a garland to chen ·grace· your head, and chains around your neck.
10 Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
My son, if people who sin ·intentionally miss the mark goal· entice you, don’t consent.
11 Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
If they say, “Come with us, Let’s lay in wait for blood; let’s lurk secretly for the innocent without cause;
let’s swallow them up alive like Sheol ·Place of the dead·, and whole, like those who go down into the pit (of Abbadon, the unrighteous side of Sheol). (Sheol h7585)
13 Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
We’ll find all valuable wealth. We’ll fill our houses with plunder.
14 Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
You shall cast your lot among us. We’ll all have one purse.”
15 Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
My son, don’t walk on the path with them. Keep your foot from their path,
16 Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
for their feet run to evil. They hurry to shed blood.
17 Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
For in vain is the net spread in the sight of any bird:
18 Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
but these lay wait for their own blood. They lurk secretly for their own lives.
19 Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
So are the ways of everyone who is greedy for gain. It takes away the life of its owners.
20 La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
Wisdom calls aloud in the street. She utters her voice in the public squares.
21 Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
She calls at the head of noisy places. At the entrance of the city gates, she utters her words:
22 Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
“How long, you simple ones, will you 'ahav ·affectionately love· thoughtless living? How long will mockers delight themselves in mockery, and fools hate knowledge?
23 Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
Turn at my reproof. Behold, I will pour out my spirit on you. I will make known my words to you.
24 Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
Because I have called, and you have refused; I have stretched out my hand, and no one has paid attention;
25 Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
but you have ignored all my counsel, and wanted none of my reproof;
26 Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
I also will laugh at your disaster. I will mock when calamity overtakes you;
27 Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
when calamity overtakes you like a storm, when your disaster comes on like a whirlwind; when distress and anguish come on you.
28 Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
Then will they call on me, but I will not answer. They will seek me diligently, but they will not find me;
29 Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
because they hated knowledge, and didn’t choose the fear of Adonai.
30 Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
They wanted none of my counsel. They despised all my reproof.
31 Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
Therefore they will eat of the fruit of their own way, and be filled with their own schemes.
32 Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
For the backsliding apostasy and willful rejection of the simple will kill them. The careless ease of fools will destroy them.
33 Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
But whoever sh'ma ·hears obeys· me will dwell securely, and will be at ease, without fear of harm.”
