Sentencoj 1
1 Sentencoj de Salomono, filo de David, reĝo de Izrael:
The Proverbs of Solomon son of David, who reigned in Israel;
2 Por scii saĝon kaj moralinstruon; Por kompreni parolojn de prudento;
to know wisdom and instruction, and to perceive words of understanding;
3 Por ricevi instruon pri saĝo, Vero, justo, kaj honesto;
to receive also hard saying, and to understand true justice, and [how] to direct judgement;
4 Por doni al la malkleruloj spriton, Al la junulo scion kaj singardemon.
that he might give subtlety to the simple, and to the young man discernment and understanding.
5 Saĝulo aŭdu kaj plimultigu sian scion, Kaj prudentulo akiros gvidajn kapablojn,
For by the hearing of these a wise man will be wiser, and man of understanding will gain direction;
6 Por kompreni sentencon kaj retoraĵon, La vortojn de saĝuloj kaj iliajn enigmojn.
and will understand a parable, and a dark speech; the saying of the wise also, and riddles.
7 La timo antaŭ la Eternulo estas la komenco de sciado. Saĝon kaj instruon malpiuloj malestimas.
The fear of the Lord is the beginning of wisdom; and [there is] good understanding to all that practise it: and piety towards God is the beginning of discernment; but the ungodly will set at nothing wisdom and instruction.
8 Aŭskultu, mia filo, la instruon de via patro, Kaj ne forĵetu la ordonon de via patrino;
Hear, [my] son, the instruction of your father, and reject not the rules of your mother.
9 Ĉar ili estas bela krono por via kapo, Kaj ornamo por via kolo.
For you shall receive for your head a crown of graces, and a chain of gold round your neck.
10 Mia filo, se pekuloj vin logos, Ne sekvu ilin.
[My] son, let not ungodly men lead you astray, neither consent you [to them].
11 Se ili diros: Iru kun ni, Ni embuskos por mortigi, Ni senkaŭze insidos senkulpulojn;
If they should exhort you, saying, Come with us, partake in blood, and let us unjustly hide the just man in the earth:
and let us swallow him alive, as Hades [would], and remove the memorial of him from the earth: (Sheol h7585)
13 Ni trovos diversajn grandvaloraĵojn, Ni plenigos niajn domojn per rabaĵo;
let us seize on his valuable property, and let us fill our houses with spoils:
14 Vi lotos meze inter ni, Unu monujo estos por ni ĉiuj:
but do you cast in your lot with us, and let us all provide a common purse, and let us have one pouch:
15 Mia filo, ne iru la vojon kune kun ili; Gardu vian piedon de ilia vojstreko,
go not in the way with them, but turn aside your foot from their paths:
16 Ĉar iliaj piedoj kuras al malbono, Kaj rapidas, por verŝi sangon.
[For their feet run to do evil, and are swift to shed blood. ]
17 Ĉar vane estas metata reto Antaŭ la okuloj de ĉiu birdo.
for nets are not without cause spread for birds.
18 Kaj ili embuskas sian propran sangon, Ili insidas siajn proprajn animojn.
For they that are concerned in murder store up evils for themselves; and the overthrow of transgressors is evil.
19 Tiaj estas la vojoj de ĉiu, kiu avidas rabakiron; Ĝi forprenas la vivon de sia posedanto.
These are the ways of all that perform lawless deeds; for by ungodliness they destroy their own life.
20 La saĝo krias sur la strato; Ĝi aŭdigas sian voĉon sur la placoj;
Wisdom sings aloud in passages, and in the broad places speaks boldly.
21 Ĝi vokas en la ĉefaj kunvenejoj, ĉe la pordegaj enirejoj; En la urbo ĝi diras siajn parolojn.
And she makes proclamation on the top of the walls, and sits by the gates of princes; and at the gates of the city boldly says,
22 Ĝis kiam, ho malkleruloj, vi amos nescion? Kaj al blasfemantoj plaĉos blasfemado, Kaj senprudentuloj malamos scion?
So long as the simple cleave to justice, they shall not be ashamed: but the foolish being lovers of haughtiness, having become ungodly have hated knowledge, and are become subject to reproofs.
23 Returnu vin al mia predikado; Jen mi eligos al vi mian spiriton, Mi sciigos al vi miajn vortojn.
Behold, I will bring forth to you the utterance of my breath, and I will instruct you in my speech.
24 Ĉar mi vokis, kaj vi rifuzis; Mi etendis mian manon, kaj neniu atentis;
Since I called, and you did not listen; and I spoke at length, and you gave no heed;
25 Kaj vi forĵetis ĉiujn miajn konsilojn, Kaj miajn predikojn vi ne deziris:
but you set at nothing my counsels, and disregarded my reproofs;
26 Tial ankaŭ mi ridos ĉe via malfeliĉo; Mi mokos, kiam timo vin atakos.
therefore I also will laugh at your destruction; and I will rejoice against [you] when ruin comes upon you:
27 Kiam la timo atakos vin kiel uragano, Kaj via malfeliĉo venos kiel ventego, Kiam venos al vi mizero kaj sufero:
yes when dismay suddenly comes upon you, and [your] overthrow shall arrive like a tempest; and when tribulation and distress shall come upon you, or when ruin shall come upon you.
28 Tiam ili min vokos, sed mi ne respondos; Ili min serĉos, sed min ne trovos.
For it shall be that when you call upon me, I will not listen to you: wicked men shall seek me, but shall not find [me].
29 Tial ke ili malamis scion, Kaj timon antaŭ la Eternulo ili ne deziris havi,
For they hated wisdom, and did not choose the word of the Lord:
30 Ili ne deziris miajn konsilojn, Ili malestimis ĉiujn miajn predikojn:
neither would they attend to my counsels, but derided my reproofs.
31 Ili manĝu la fruktojn de sia agado, Kaj ili satiĝu de siaj pripensoj.
Therefore shall they eat the fruits of their own way, and shall be filled with their own ungodliness.
32 Ĉar la kapricoj de la malsaĝuloj ilin mortigas, Kaj la senzorgeco de la senorduloj ilin pereigas.
For because they wronged the simple, they shall be slain; and an inquisition shall ruin the ungodly.
33 Sed kiu min aŭskultas, tiu loĝos sendanĝere, Kaj estos trankvila, kaj ne timos malbonon.
But he that hearkens to me shall dwell in confidence, and shall rest securely from all evil.
