Mateo 5
1 Kaj vidinte la homamasojn, li supreniris sur la monton, kaj kiam li sidiĝis, liaj disĉiploj venis al li;
Jesu n den laa ku niligu, o den doni li juali po. Wan den kali, o hoadikaaba den nagini o kani.
2 kaj malferminte la buŝon, li instruis ilin, dirante:
O den yaadi ki bangi ba ki yedi:
3 Feliĉaj estas la malriĉaj en spirito, ĉar ilia estas la regno de la ĉielo.
Li pamanli ye leni yaaba n pia li yumiinli kelima tanpoli diema tie bi yaama.
4 Feliĉaj estas la plorantaj, ĉar ili konsoliĝos.
Li pamanli ye leni yaaba ya pala n biidi, kelima bi baa baagi ba.
5 Feliĉaj estas la humilaj, ĉar ili heredos la teron.
Li pamanli ye leni yaaba n pia li padingili, kelima bi baa diedi ki tinga.
6 Feliĉaj estas tiuj, kiuj malsatas kaj soifas justecon, ĉar ili satiĝos.
Li pamanli ye leni mi teginma koma leni mi ñinñuulu n pia yaaba, kelima bi baa guo.
7 Feliĉaj estas la kompatemaj, ĉar ili ricevos kompaton.
Li pamanli ye leni yaaba n gba mi nihima, kelima bi baa gbadi bipo mi nihima.
8 Feliĉaj estas la kore puraj, ĉar ili vidos Dion.
Li pamanli ye leni bi papiendanba, kelima bi baa la U Tienu.
9 Feliĉaj estas la pacigantoj, ĉar filoj de Dio ili estos nomataj.
Li pamanli ye leni yaaba n kpendi nni mi yanduanma, kelima bi baa yini ba U Tienu bila.
10 Feliĉaj estas tiuj, kiuj estas persekutitaj pro justeco, ĉar ilia estas la regno de la ĉielo.
Li pamanli ye leni ban wangi yaaba fala kelima mi teginma po, kelima tanpoli diema tie bi yaame.
11 Feliĉaj estas vi, kiam oni vin riproĉos kaj persekutos kaj false vin kalumnios pro mi.
Li pamanli ye leni yi bi niba ya sugidi yi ki wangi yi falabiado, ki maadi yipo mi mabiadima kelima mini yaa po.
12 Ĝoju kaj raviĝu, ĉar via rekompenco estos granda en la ĉielo; ĉar tiel oni persekutis la profetojn, kiuj estis antaŭ vi.
Yin mangi mani yi pala ki yaa ye leni li pamancianli kelima yi panpaani baa yaba tanpoli po. Bi niba den wangi bi sawalipuaba falabiado yeni, bani yaaba nden ye ke yi daa ye.
13 Vi estas la salo de la tero; sed se la salo sengustiĝis, per kio ĝi estos salita? ĝi jam taŭgas por nenio, krom por esti elĵetita kaj piedpremita de homoj.
Yinba n tie mi yaama handuna po. Mi yaama ya ti luo mi manu, bi baa taa be ki go hanbi ma? Maa go pia fuoma, kali ban lu ma niinnpo bi niba hmaa ma.
14 Vi estas la lumo de la mondo. Urbo starigita sur monto ne povas esti kaŝita.
Yinba n tie handuna yenma. Ya dogu n ye li juali yuli po kan fidi ki wuoni.
15 Kiam oni bruligas lampon, oni metas ĝin ne sub grenmezurilon, sed sur la lampingon; kaj ĝi lumas sur ĉiujn, kiuj estas en la domo.
Bi kan gi cuoni ki fidisanga mo ki taa li sanciali ki hoagini ga, ama bi baa tuani ga u fidisantuankaanu, kan yendi yaaba n kua li dieli nni kuli po.
16 Tiel same via lumo lumu antaŭ homoj, por ke ili vidu viajn bonajn farojn, kaj gloru vian Patron, kiu estas en la ĉielo.
Yeni yin cedi mani yi yenma n yendi yeni bi niba kani ke ban la yi tuongama ki kpiagi yi Baa yua n ye tanpoli po.
17 Ne pensu, ke mi venis, por detrui la leĝon aŭ la profetojn; mi venis, ne por detrui, sed por plenumi.
Yin da daani ke n cua ki baa bolini li balimaama leni bi sawalipuaba maama ka. Mii cua ki baa bolini ma, ama n cua ki baa tieni ma.
18 Vere mi diras al vi: Ĝis la ĉielo kaj la tero forpasos, nek unu joto nek unu streketo forpasos de la leĝo, ĝis ĉio plenumiĝos.
Kelima n waani yi i moamoani, hali tanpoli leni ki tinga daa pendi, baa yaa dianu n wa ki cie kan ña li balimaama nni hali likuli n baa tieni ki dudi.
19 Tial, kiu malobservos unu el ĉi tiuj plej malgrandaj ordonoj kaj tiel instruos homojn, tiu estos nomata la plej malgranda en la regno de la ĉielo; sed kiu faros ilin kaj instruos, tiu estos nomata granda en la regno de la ĉielo.
Yua n miidi li balimaama nni baa yaama n wa ki cie siiga mayenma, ki go bangi ban ya tiendi yeni, o baa tua yua n wa ki cie tanpoli diema nni. Yua mo n tiendi man bili yaala ki go bangi ma, o baa tua niciamo tanpoli diema nni.
20 Ĉar mi diras al vi, ke se via justeco ne superos la justecon de la skribistoj kaj la Fariseoj, vi tute ne eniros en la regnon de la ĉielo.
Kelima n yedi yi, yi teginma yaa cie li balimaama bangikaaba leni Falisieninba, yi kan kua tanpoli diema nni.
21 Vi aŭdis, ke estas dirite al la antikvuloj: Ne mortigu, kaj kiu mortigos, tiu estos en danĝero de juĝado;
Yi gbadi ke bi den yedi bi nikpiaba: Han da kpa o nilo, yua n kpa o nilo, bi baa bu ki cuo o.
22 sed mi diras al vi, ke kiu koleras kontraŭ sia frato, tiu estos en danĝero de juĝado; kaj kiu diros al sia frato: Raka, tiu estos en danĝero de la sinedrio; kaj kiu diros: Malsaĝulo, tiu estos en danĝero de Gehena de fajro. (Geenna g1067)
Ama mini n yedi yi, yua n bieni o pali o lielo po kuli, li pundi ban bu leni. Yua n yedi o lielo: O yanpiidaano ne, li pundi ke yi cancannikpeliba taancianli n cuo o. Yua n yedi o lielo: O yanluodaano ne, li pundi ban cuo o ki kuani o ku fantanbuogu nni. (Geenna g1067)
23 Tial, se vi prezentas vian oferon ĉe la altaro, kaj tie memoras, ke via frato havas ion kontraŭ vi,
Lanwani a ya cua li padibinbinli kani, ki baa pa a paabu, ki tiadi li kani ke o lieli pia leni a ku madiagu,
24 lasu tie vian oferon antaŭ la altaro, kaj foriru, unue paciĝu kun via frato, kaj poste venu kaj prezentu vian oferon.
han cedi a paabu likani ki kpa gedi ki ban mangi leni a lielo yeni, ki yuandi ki pa U Tienu a paabu.
25 Konsentu rapide kun via kontraŭulo, dum vi estas kun li sur la vojo, por ke la kontraŭulo ne transdonu vin al la juĝisto, kaj la juĝisto al la subulo, kaj por ke vi ne estu ĵetita en malliberejon.
A koaginkoa ya cuo ha ki caani a li bujiali kani, han mangi leni o tonma hali ki daa pundi, ke wan da ti teni o bujialo n cuo ha ki teni a sandalima, wan kuani a li kadidieli nni.
26 Vere mi diras al vi, ke vi neniel eliros el tie, ĝis vi pagos la lastan kodranton.
N waani ai moamoani, a kan ña lienni kali a pani kaa ki gbeni kaa sieni liba.
27 Vi aŭdis, ke estas dirite: Ne adultu;
Yi den gbadi ke bi yedi: Han da conbi.
28 sed mi diras al vi, ke ĉiu, kiu rigardas virinon, por deziri ŝin, jam adultis je ŝi en sia koro.
Ama mini n yedi yi ke yua n nuali pua ke o yama kua o niinni, o conbi leni o o pali nni no.
29 Kaj se via dekstra okulo faligas vin, elŝiru kaj forĵetu ĝin; ĉar estus pli bone por vi, se unu el viaj membroj pereus, ol se via tuta korpo estus ĵetita en Gehenan. (Geenna g1067)
A jienunbu ya tie apo tingbali bonla, han logidi bu ki lu foagima, kelima a gbannanbuoyendu ya bodi, li baa hani apo ki cie ban lu a gbannandi kuli ku fantanbuogu nni. (Geenna g1067)
30 Kaj se via dekstra mano faligas vin, detranĉu kaj forĵetu ĝin; ĉar estus pli bone por vi, se unu el viaj membroj pereus, ol se via tuta korpo irus en Gehenan. (Geenna g1067)
A jienu ya tie apo tingbali bonla, han jia u ki lu foagima, kelima a gbananabuoyendu ya bodi, li baa hani apo ki cie ban lu a gbannandi kuli ku fantanbuogu nni. (Geenna g1067)
31 Estas ankaŭ dirite: Kiu forsendos sian edzinon, tiu donu al ŝi eksedzigan leteron;
Bi go den yedi: Yua n ñani o pua, wan teni o li poñatili.
32 sed mi diras al vi, ke ĉiu, kiu forsendas sian edzinon, krom pro malĉasteco, igas ŝin adulti; kaj kiu edziĝos kun forsenditino, tiu adultas.
Ama mini n yedi yi yua n ñani o pua ke laa tie mi conconma po, o teni ke laa pua tua poconconli. Yua n taa poñakoa mo, o conbi.
33 Plue, vi aŭdis, ke estas dirite al la antikvuloj: Ne rompu ĵurojn, sed plenumu viajn ĵurojn antaŭ la Eternulo;
Yi den gbadi ke bi waani bi nikpiaba: Han da poli ki niani ki naa tieni. Ama han poli ki niani o Diedo ke a baa tieni yaala, han tieni la.
34 sed mi diras al vi: Tute ne ĵuru; nek per la ĉielo, ĉar ĝi estas la trono de Dio;
Ama mini n yedi yi: Yin da poli baa leni tanpoli kelima li tie U Tienu balikalikaanu.
35 nek per la tero, ĉar ĝi estas la benketo de Liaj piedoj; nek per Jerusalem, ĉar ĝi estas urbo de la granda Reĝo.
Baa leni ki tinga kelima ki tie o taahmaakaanu, baa leni Jelusalema kelima li tie o badiciamo dogu.
36 Nek ĵuru per via kapo, ĉar vi ne povas fari eĉ unu haron blanka aŭ nigra.
Han da poli leni a yuli, kelima a kan fidi ki teni baa yuyengu n pendi, yaaka kun boandi.
37 Sed via parolo estu: Jes, jes, ne, ne; ĉio ekster tio estas el malbono.
Yi ya yedi: Mm, lan ya tie mm. Yi ya yedi: A-a mo, lan ya tie a-a. Kelima yaala n pugidi kuli ji ñani o Biado kane.
38 Vi aŭdis, ke estas dirite: Okulon pro okulo, kaj denton pro dento;
Yi den gbadi ke bi yedi: Nunbu n pa nunbu panli, ñinli mo n pa ñinli panli.
39 sed mi diras al vi: Ne rezistu al malbono; sed al tiu, kiu frapas vian dekstran vangon, turnu ankaŭ la alian.
Ama mini n yedi yi, yin da yie o nibiado po, nilo ya pabi a jienkpianu po, han pegidi ki teni o a ganu mo.
40 Kaj se iu deziras procesi kontraŭ vi, por forpreni vian tunikon, lasu lin preni ankaŭ vian mantelon.
Nilo ya bua ki yini a ti buudi ki ga a liadibiga, han teni o a liadicianga mo.
41 Kaj se iu devigas vin iri unu mejlon, iru kun li du.
O nilo ya tieni au paalu ke han ciani o kilo dajenyenli, han ciani o dajena lie.
42 Donu al tiu, kiu petas de vi; kaj ne deturnu vin de tiu, kiu deziras prunti de vi.
Pa yua n mia ha, da buli anunga yua n bua ha ledi o po.
43 Vi aŭdis, ke estas dirite: Amu vian proksimulon, kaj malamu vian malamikon;
Yi den gbadi ke bi yedi: Han bua a nisaalilielo ki nani a yibali.
44 sed mi diras al vi: Amu viajn malamikojn, kaj preĝu por viaj persekutantoj;
Ama mini n yedi yi: Yaa bua mani yi yibalinba, ki ya jaandi yaaba n wangi yi fala po.
45 por ke vi estu filoj de via Patro, kiu estas en la ĉielo; ĉar Li levas Sian sunon sur la malbonulojn kaj bonulojn, kaj sendas pluvon sur la justulojn kaj la maljustulojn.
Yeni yi baa tie yi Baa yua n ye tanpoli bila. Kelima o yen teni ke ki yenga pudi bi nibiadiba leni bi niteginkaaba kuli po, ki yen teni ke ki taaga mii bi niteginkaaba leni yaaba n ki tiegi kuli po.
46 Ĉar se vi amas tiujn, kiuj amas vin, kian rekompencon vi havas? ĉu ne tion saman faras eĉ la impostistoj?
Li ya tie ke yi bua yaaba n bua yi bebe, yi baa baa bee panpaani yo? Bi lubigaaba wani ki tiendi yeni ka yoo?
47 Kaj se vi salutas nur sole viajn fratojn, kion ekstran vi faras? ĉu ne tion saman faras eĉ la nacianoj?
Yi ya fuondi yi kpiiba bebe, yi tieni be ke li pia mi paadima? Baa bi nilanba wani ki tiendi yeni ka yoo?
48 Estu do perfektaj, kiel ankaŭ via ĉiela Patro estas perfekta.
Yin gagidi ki ya hani nani yi Baa yua n ye tanpoli n gagidi ki hani maama.
