Mateo 5
1 Kaj vidinte la homamasojn, li supreniris sur la monton, kaj kiam li sidiĝis, liaj disĉiploj venis al li;
Jésus, voyant cette foule, monta sur la montagne, et lorsqu’il se fut assis, ses disciples s’approchèrent de lui.
2 kaj malferminte la buŝon, li instruis ilin, dirante:
Alors, ouvrant sa bouche, il se mit à les enseigner, en disant:
3 Feliĉaj estas la malriĉaj en spirito, ĉar ilia estas la regno de la ĉielo.
« Heureux les pauvres en esprit, car le royaume des cieux est à eux!
4 Feliĉaj estas la plorantaj, ĉar ili konsoliĝos.
Heureux ceux qui sont doux, car ils posséderont la terre!
5 Feliĉaj estas la humilaj, ĉar ili heredos la teron.
Heureux ceux qui pleurent, car ils seront consolés!
6 Feliĉaj estas tiuj, kiuj malsatas kaj soifas justecon, ĉar ili satiĝos.
Heureux ceux qui ont faim et soif de la justice, car ils seront rassasiés!
7 Feliĉaj estas la kompatemaj, ĉar ili ricevos kompaton.
Heureux les miséricordieux, car ils obtiendront miséricorde!
8 Feliĉaj estas la kore puraj, ĉar ili vidos Dion.
Heureux ceux qui ont le cœur pur, car ils verront Dieu!
9 Feliĉaj estas la pacigantoj, ĉar filoj de Dio ili estos nomataj.
Heureux les pacifiques, car ils seront appelés enfants de Dieu!
10 Feliĉaj estas tiuj, kiuj estas persekutitaj pro justeco, ĉar ilia estas la regno de la ĉielo.
Heureux ceux qui souffrent persécution pour la justice, car le royaume des cieux est à eux!
11 Feliĉaj estas vi, kiam oni vin riproĉos kaj persekutos kaj false vin kalumnios pro mi.
Heureux êtes-vous, lorsqu’on vous insultera, qu’on vous persécutera, et qu’on dira faussement toute sorte de mal contre vous, à cause de moi.
12 Ĝoju kaj raviĝu, ĉar via rekompenco estos granda en la ĉielo; ĉar tiel oni persekutis la profetojn, kiuj estis antaŭ vi.
Réjouissez-vous et soyez dans l’allégresse, car votre récompense est grande dans les cieux: c’est ainsi qu’ils ont persécuté les prophètes qui ont été avant vous.
13 Vi estas la salo de la tero; sed se la salo sengustiĝis, per kio ĝi estos salita? ĝi jam taŭgas por nenio, krom por esti elĵetita kaj piedpremita de homoj.
Vous êtes le sel de la terre. Si le sel s’affadit, avec quoi lui rendra-t-on sa saveur? Il n’est plus bon à rien qu’à être jeté dehors et foulé aux pieds par les hommes.
14 Vi estas la lumo de la mondo. Urbo starigita sur monto ne povas esti kaŝita.
Vous êtes la lumière du monde. Une ville située au sommet d’une montagne ne peut être cachée;
15 Kiam oni bruligas lampon, oni metas ĝin ne sub grenmezurilon, sed sur la lampingon; kaj ĝi lumas sur ĉiujn, kiuj estas en la domo.
et on n’allume pas une lampe pour la mettre sous le boisseau, mais sur le chandelier, et elle éclaire tous ceux qui sont dans la maison.
16 Tiel same via lumo lumu antaŭ homoj, por ke ili vidu viajn bonajn farojn, kaj gloru vian Patron, kiu estas en la ĉielo.
Qu’ainsi votre lumière brille devant les hommes, afin que, voyant vos bonnes œuvres, ils glorifient votre Père qui est dans les cieux.
17 Ne pensu, ke mi venis, por detrui la leĝon aŭ la profetojn; mi venis, ne por detrui, sed por plenumi.
Ne pensez pas que je sois venu abolir la Loi ou les Prophètes; je ne suis pas venu les abolir, mais les accomplir.
18 Vere mi diras al vi: Ĝis la ĉielo kaj la tero forpasos, nek unu joto nek unu streketo forpasos de la leĝo, ĝis ĉio plenumiĝos.
Car, je vous le dis en vérité, jusqu’à ce que passent le ciel et la terre, un seul iota ou un seul trait de la Loi ne passera pas, que tout ne soit accompli.
19 Tial, kiu malobservos unu el ĉi tiuj plej malgrandaj ordonoj kaj tiel instruos homojn, tiu estos nomata la plej malgranda en la regno de la ĉielo; sed kiu faros ilin kaj instruos, tiu estos nomata granda en la regno de la ĉielo.
Celui donc qui aura violé un de ces moindres commandements, et appris aux hommes à faire de même, sera le moindre dans le royaume des cieux; mais celui qui les aura pratiqués et enseignés, sera grand dans le royaume des cieux.
20 Ĉar mi diras al vi, ke se via justeco ne superos la justecon de la skribistoj kaj la Fariseoj, vi tute ne eniros en la regnon de la ĉielo.
Car je vous dis que si votre justice ne surpasse celle des Scribes et des Pharisiens, vous n’entrerez point dans le royaume des cieux.
21 Vi aŭdis, ke estas dirite al la antikvuloj: Ne mortigu, kaj kiu mortigos, tiu estos en danĝero de juĝado;
Vous avez appris qu’il a été dit aux anciens: « Tu ne tueras point, et celui qui tuera mérite d’être puni par le tribunal. »
22 sed mi diras al vi, ke kiu koleras kontraŭ sia frato, tiu estos en danĝero de juĝado; kaj kiu diros al sia frato: Raka, tiu estos en danĝero de la sinedrio; kaj kiu diros: Malsaĝulo, tiu estos en danĝero de Gehena de fajro. (Geenna g1067)
Et moi, je vous dis: Quiconque se met en colère contre son frère mérite d’être puni par le tribunal; et celui qui dira à son frère: Raca, mérite d’être puni par le Conseil; et celui qui lui dira: Fou, mérite d’être jeté dans la géhenne du feu. (Geenna g1067)
23 Tial, se vi prezentas vian oferon ĉe la altaro, kaj tie memoras, ke via frato havas ion kontraŭ vi,
Si donc, lorsque tu présentes ton offrande à l’autel, tu te souviens que ton frère a quelque chose contre toi,
24 lasu tie vian oferon antaŭ la altaro, kaj foriru, unue paciĝu kun via frato, kaj poste venu kaj prezentu vian oferon.
laisse là ton offrande devant l’autel, et va d’abord te réconcilier avec ton frère; puis viens présenter ton offrande.
25 Konsentu rapide kun via kontraŭulo, dum vi estas kun li sur la vojo, por ke la kontraŭulo ne transdonu vin al la juĝisto, kaj la juĝisto al la subulo, kaj por ke vi ne estu ĵetita en malliberejon.
Accorde-toi au plus tôt avec ton adversaire, pendant que vous allez ensemble au tribunal, de peur qu’il ne te livre au juge, que le juge ne te livre à l’appariteur, et que tu ne sois jeté en prison.
26 Vere mi diras al vi, ke vi neniel eliros el tie, ĝis vi pagos la lastan kodranton.
En vérité, je te le dis, tu n’en sortiras pas que tu n’aies payé jusqu’à la dernière obole.
27 Vi aŭdis, ke estas dirite: Ne adultu;
Vous avez appris qu’il a été dit: « Tu ne commettras point d’adultère. »
28 sed mi diras al vi, ke ĉiu, kiu rigardas virinon, por deziri ŝin, jam adultis je ŝi en sia koro.
Et moi, je vous dis que quiconque regarde une femme avec convoitise, a déjà commis l’adultère avec elle, dans son cœur.
29 Kaj se via dekstra okulo faligas vin, elŝiru kaj forĵetu ĝin; ĉar estus pli bone por vi, se unu el viaj membroj pereus, ol se via tuta korpo estus ĵetita en Gehenan. (Geenna g1067)
Si ton œil droit est pour toi une occasion de chute, arrache-le et jette-le loin de toi; car il vaut mieux pour toi qu’un seul de tes membres périsse, et que ton corps tout entier ne soit pas jeté dans la géhenne. (Geenna g1067)
30 Kaj se via dekstra mano faligas vin, detranĉu kaj forĵetu ĝin; ĉar estus pli bone por vi, se unu el viaj membroj pereus, ol se via tuta korpo irus en Gehenan. (Geenna g1067)
Et si ta main droite est pour toi une occasion de chute, coupe-la et jette-la loin de toi; car il vaut mieux pour toi qu’un seul de tes membres périsse, et que ton corps tout entier ne soit pas jeté dans la géhenne. (Geenna g1067)
31 Estas ankaŭ dirite: Kiu forsendos sian edzinon, tiu donu al ŝi eksedzigan leteron;
Il a été dit aussi: « Quiconque renvoie sa femme, qu’il lui donne un acte de divorce. »
32 sed mi diras al vi, ke ĉiu, kiu forsendas sian edzinon, krom pro malĉasteco, igas ŝin adulti; kaj kiu edziĝos kun forsenditino, tiu adultas.
Et moi, je vous dis: Quiconque renvoie sa femme, hors le cas d’impudicité, la rend adultère; et quiconque épouse la femme renvoyée, commet un adultère.
33 Plue, vi aŭdis, ke estas dirite al la antikvuloj: Ne rompu ĵurojn, sed plenumu viajn ĵurojn antaŭ la Eternulo;
Vous avez encore appris qu’il a été dit aux anciens: « Tu ne te parjureras point, mais tu t’acquitteras envers le Seigneur de tes serments. »
34 sed mi diras al vi: Tute ne ĵuru; nek per la ĉielo, ĉar ĝi estas la trono de Dio;
Et moi, je vous dis de ne faire aucune sorte de serments: ni par le ciel, parce que c’est le trône de Dieu;
35 nek per la tero, ĉar ĝi estas la benketo de Liaj piedoj; nek per Jerusalem, ĉar ĝi estas urbo de la granda Reĝo.
ni par la terre, parce que c’est l’escabeau de ses pieds; ni par Jérusalem, parce que c’est la ville du grand Roi.
36 Nek ĵuru per via kapo, ĉar vi ne povas fari eĉ unu haron blanka aŭ nigra.
Ne jure pas non plus par ta tête, parce que tu ne peux en rendre un seul cheveu blanc ou noir.
37 Sed via parolo estu: Jes, jes, ne, ne; ĉio ekster tio estas el malbono.
Mais que votre langage soit: Cela est, cela n’est pas. Ce qui se dit de plus vient du Malin.
38 Vi aŭdis, ke estas dirite: Okulon pro okulo, kaj denton pro dento;
Vous avez appris qu’il a été dit: « Œil pour œil et dent pour dent. »
39 sed mi diras al vi: Ne rezistu al malbono; sed al tiu, kiu frapas vian dekstran vangon, turnu ankaŭ la alian.
Et moi, je vous dis de ne pas tenir tête au méchant; mais si quelqu’un te frappe sur la joue droite, présente-lui encore l’autre.
40 Kaj se iu deziras procesi kontraŭ vi, por forpreni vian tunikon, lasu lin preni ankaŭ vian mantelon.
Et à celui qui veut t’appeler en justice pour avoir ta tunique, abandonne encore ton manteau.
41 Kaj se iu devigas vin iri unu mejlon, iru kun li du.
Et si quelqu’un veut t’obliger à faire mille pas, fais-en avec lui deux mille.
42 Donu al tiu, kiu petas de vi; kaj ne deturnu vin de tiu, kiu deziras prunti de vi.
Donne à qui te demande, et ne cherche pas à éviter celui qui veut te faire un emprunt.
43 Vi aŭdis, ke estas dirite: Amu vian proksimulon, kaj malamu vian malamikon;
Vous avez appris qu’il a été dit: « Tu aimeras ton prochain, et tu haïras ton ennemi. »
44 sed mi diras al vi: Amu viajn malamikojn, kaj preĝu por viaj persekutantoj;
Et moi, je vous dis: Aimez vos ennemis, bénissez ceux qui vous maudissent, faites du bien à ceux qui vous haïssent, et priez pour ceux qui vous maltraitent et qui vous persécutent:
45 por ke vi estu filoj de via Patro, kiu estas en la ĉielo; ĉar Li levas Sian sunon sur la malbonulojn kaj bonulojn, kaj sendas pluvon sur la justulojn kaj la maljustulojn.
afin que vous soyez les enfants de votre Père qui est dans les cieux; car il fait lever son soleil sur les méchants et sur les bons, et descendre sa pluie sur les justes et sur les injustes.
46 Ĉar se vi amas tiujn, kiuj amas vin, kian rekompencon vi havas? ĉu ne tion saman faras eĉ la impostistoj?
Si vous aimez ceux qui vous aiment, quelle récompense méritez-vous? Les publicains n’en font-ils pas autant?
47 Kaj se vi salutas nur sole viajn fratojn, kion ekstran vi faras? ĉu ne tion saman faras eĉ la nacianoj?
Et si vous ne saluez que vos frères, que faites-vous d’extraordinaire? Les païens même n’en font-ils pas autant?
48 Estu do perfektaj, kiel ankaŭ via ĉiela Patro estas perfekta.
Vous donc, soyez parfaits comme votre Père céleste est parfait.
