Mateo 26
1 Kaj kiam Jesuo finis ĉiujn tiujn vortojn, li diris al siaj disĉiploj:
Quand Jésus eut achevé tous ces discours, il dit à ses disciples:
2 Vi scias, ke post du tagoj okazos la Pasko, kaj la Filo de homo estos transdonita, por esti krucumita.
«Vous savez que dans deux jours aura lieu la Pâque, et le Fils de l'homme va être livré pour être crucifié.»
3 Tiam kunvenis la ĉefpastroj kaj la pliaĝuloj de la popolo, en la korto de la ĉefpastro, kies nomo estis Kajafas;
Alors s'assemblèrent les chefs des prêtres et les Anciens du peuple dans la coure du Grand-Prêtre appelé Kaïphe,
4 kaj ili konsiliĝis, por ke ili povu per ruzo kapti Jesuon, kaj mortigi lin.
et ils tinrent conseil sur les moyens de s'emparer de Jésus par ruse et de le tuer.
5 Sed ili diris: Ne dum la festo, por ke ne leviĝu tumulto ĉe la popolo.
Toutefois ils disaient: «Rien pendant la fête, il pourrait y avoir un soulèvement du peuple. »
6 Kaj kiam Jesuo estis en Betania, en la domo de Simon, leprulo,
Jésus était à Béthanie, dans la maison de Simon le lépreux.
7 venis al li virino, havanta alabastran vazon da multekosta ŝmiraĵo, kaj ŝi verŝis ĝin sur lian kapon, dum li sidis ĉe manĝo.
Comme il était à table, une femme portant un vase d'albâtre rempli d'un parfum de grand prix, s'approcha de lui et répandit ce parfum sur sa tête.
8 Sed kiam la disĉiploj tion vidis, ili indignis, dirante:
Ce que voyant, les disciples s'indignèrent. «A quoi bon cette perte?» dirent-ils.
9 Por kio estas ĉi tiu malŝparo? Ĉar ĉi tiun ŝmiraĵon oni povus vendi por granda prezo, kaj doni al malriĉuloj.
«On aurait pu vendre cela fort cher et en donner le prix à des pauvres.»
10 Sed Jesuo, tion sciante, diris al ili: Kial vi ĝenas la virinon? ŝi faris bonan faron al mi.
Mais Jésus, le sachant, leur dit: «Pourquoi faites-vous de la peine à cette femme? C'est une bonne oeuvre qu'elle a faite pour moi:
11 Ĉar la malriĉulojn vi ĉiam havas kun vi, sed min vi ne ĉiam havas.
car les pauvres, vous les avez toujours avec vous, tandis que moi, vous ne m'avez pas pour toujours.
12 Ĉar verŝante ĉi tiun ŝmiraĵon sur mian korpon, ŝi tion faris por mia entombigo.
Si elle a répandu sur mon corps ce parfum, elle l'a fait pour m'ensevelir.
13 Vere mi diras al vi: Kie ajn estos predikata ĉi tiu evangelio en la tuta mondo, tio ankaŭ, kion faris ĉi tiu virino, estos priparolata, por memoraĵo de ŝi.
En vérité, je vous le dis: Partout où sera prêché cet Évangile — dans le monde entier — on racontera aussi, en mémoire d'elle, ce qu'elle a fait.»
14 Tiam unu el la dek du, nomata Judas Iskariota, iris al la ĉefpastroj,
C'est alors que l'un des douze, appelé Judas l'Iskariôte, alla, trouver les chefs des prêtres
15 kaj diris: Kion vi volas doni al mi, se mi lin transdonos al vi? Kaj ili pesis por li tridek arĝentajn monerojn.
et leur dit: «Que voulez-vous me donner? je vous le livrerai.» Ils lui payèrent trente sicles d'argent.
16 Kaj de tiam li serĉis okazon, por transdoni lin.
A partir de ce moment, il chercha une occasion favorable pour le livrer.
17 Kaj en la unua tago de macoj la disĉiploj venis al Jesuo, dirante: Kie vi volas, ke ni pretigu por vi, por manĝi la Paskon?
Le premier jour des Azymes, les disciples vinrent à Jésus et dirent: «Où veux-tu que nous te préparions le repas pascal?»
18 Kaj li diris: Iru en la urbon al trovotulo, kaj diru al li: La Majstro diras: Mia tempo estas proksima; mi faros la Paskon ĉe vi, kun miaj disĉiploj.
«Allez à la ville, leur répondit-il, chez un tel et parlez-lui ainsi: le maître te fait dire: mon temps est proche; c'est chez toi que je célèbre la Pâque avec mes disciples.»
19 Kaj la disĉiploj faris, kiel Jesuo ordonis al ili, kaj ili pretigis la Paskon.
Les disciples firent comme Jésus leur avait ordonné et ils préparèrent la Pâque.
20 Kaj kiam vesperiĝis, li sidis ĉe manĝo kun la dek du disĉiploj;
Le soir venu, il se mit à table avec les douze,
21 kaj dum ili manĝis, li diris: Vere mi diras al vi, ke unu el vi perfidos min.
et il dit pendant qu’ils mangeaient: «En vérité, je vous le dis, un de vous me livrera.»
22 Kaj ili tre malĝojis, kaj ĉiu komencis diri al li: Sinjoro, ĉu eble mi?
Extrêmement affligés, ils se mirent chacun à lui demander: «Est-ce moi, Seigneur?»
23 Kaj li respondis kaj diris: Tiu, kiu trempis kun mi la manon en la pladon, perfidos min.
Il leur répondit par ces paroles: «Celui qui a mis la main au plat avec moi, celui-là même me livrera.
24 La Filo de homo iros, kiel estas skribite pri li; sed ve al tiu viro, de kiu la Filo de homo estos perfidita! se tiu homo ne estus naskita, estus bone por li.
Le Fils de l'homme cependant s'en va, selon qu'il est écrit de lui; mais malheur à cet homme par qui le Fils de l'homme est livré! Mieux vaudrait pour cet homme-là ne jamais être né!»
25 Kaj Judas, kiu estis lin perfidonta, responde diris: Ĉu eble mi, Rabeno? Li diris al li: Vi diris.
Judas, celui qui le livra, s'adressa alors à lui: Est-ce que c'est moi, Rabbi?» - «Tu l’as dit», répondit Jésus.
26 Kaj dum ili manĝis, Jesuo prenis panon, kaj beninte, dispecigis ĝin kaj donis al la disĉiploj, kaj diris: Prenu, manĝu; ĉi tio estas mia korpo.
Pendant qu'ils mangeaient, Jésus prit du pain et, ayant prononcé la bénédiction, il le rompit et le donna aux disciples en disant: «Prenez, mangez, ceci est mon corps.»
27 Kaj li prenis kalikon, kaj doninte dankon, donis al ili, dirante: Vi ĉiuj trinku el ĝi;
Prenant ensuite une coupe, il rendit grâces, la leur donna et dit: «Buvez-en tous;
28 ĉar ĉi tio estas mia sango de la interligo, kiu estas elverŝata por multaj, por la pardonado de pekoj.
car ceci est mon sang, le sang de l'alliance, lequel, en faveur de plusieurs, est répandu pour la rémission des péchés.
29 Sed mi diras al vi: De nun mi ne trinkos el ĉi tiu frukto de la vinberarbo, ĝis tiu tago, kiam mi trinkos ĝin novan kun vi en la regno de mia Patro.
Et désormais, je vous le dis, je ne boirai plus de ce fruit de la vigne jusqu'en ce jour où je le boirai avec vous, nouveau, dans le Royaume de mon Père.»
30 Kaj kantinte himnon, ili foriris al la monto Olivarba.
Après le chant des Psaumes, ils partirent pour le mont des Oliviers.
31 Tiam diris Jesuo al ili: Vi ĉiuj ofendiĝos pro mi dum ĉi tiu nokto; ĉar estas skribite: Mi frapos la paŝtiston, kaj la ŝafoj de la grego diskuros.
Jésus leur dit alors: «Cette nuit, je vous serai à tous une occasion de tomber. Il est écrit en effet: Je frapperai le berger et les brebis du troupeau seront dispersées.
32 Tamen, post mia releviĝo mi iros antaŭ vi en Galileon.
Mais, après ma résurrection, je vous précéderai en Galilée.»
33 Sed Petro responde diris al li: Eĉ se ĉiuj ofendiĝos pro vi, mi neniam ofendiĝos.
Pierre lui adressa ces paroles: «Quand tous viendraient à faillir à cause de toi, pour moi je ne succomberai jamais!»
34 Jesuo diris al li: Vere mi diras al vi, ke en ĉi tiu nokto, antaŭ ol krios koko, vi trifoje malkonfesos min.
Jésus lui répondit: «En vérité, je te dis que, durant cette nuit, avant qu'un coq chante, tu me renieras trois fois!»
35 Petro diris al li: Eĉ se mi devos morti kun vi, mi neniel vin malkonfesos. Tiel same diris ĉiuj disĉiploj.
Pierre lui répliqua: «Me fallût-il mourir avec toi, non, je ne te renierai pas!» Tous les disciples parlèrent de même.
36 Tiam venis Jesuo kun ili al loko nomata Getsemane, kaj diris al siaj disĉiploj: Sidiĝu ĉi tie, dum mi iros tien, por preĝi.
Alors Jésus vint avec les disciples en un lieu appelé Gethsémané et leur dit: «Asseyez-vous ici pendant que je me retirerai là et que je prierai.»
37 Kaj li prenis kun si Petron kaj la du filojn de Zebedeo, kaj komencis malĝoji kaj maltrankviliĝi.
Puis, prenant avec lui Pierre et les deux fils de Zébédée, il commença à être dans la tristesse et dans l'angoisse;
38 Tiam li diris al ili: Tre malĝoja estas mia animo, eĉ ĝis morto; restu ĉi tie, kaj viglu kun mi.
il leur dit alors: «Mon âme est accablée de tristesse jusqu'à la mort. Restez ici et veillez avec moi!»
39 Kaj irinte iom antaŭen, li falis sur sian vizaĝon, preĝante, kaj dirante: Ho mia Patro, se povas esti, ĉi tiu kaliko pasu for de mi; tamen ne kiel mi volas, sed kiel Vi volas.
Puis, s'étant un peu avancé, il se prosterna la face contre terre, et il pria en disant: «Mon Père, si cela est possible, que cette coupe passe loin de moi! Toutefois, non pas comme je veux, mais comme tu veux.»
40 Kaj li venis al la disĉiploj kaj trovis ilin dormantaj, kaj diris al Petro: Ĉu vi do ne havis forton vigli kun mi eĉ unu horon?
Il retourna près des disciples et il les trouva qui dormaient et il dit à Pierre: «Ainsi vous n'avez pas eu la force de veiller une seule heure avec moi?
41 Viglu kaj preĝu, por ke vi ne eniru en tenton; la spirito ja estas fervora, sed la karno estas malforta.
Veillez et priez, afin de ne pas succombera l'épreuve; certes, l'esprit est prompt, mais la chair est faible.»
42 Denove la duan fojon foririnte, li preĝis, dirante: Ho mia Patro, se ĉi tio ne povos forpasi, krom se mi trinkos ĝin, Via volo plenumiĝu.
De nouveau, une seconde fois, il s'éloigna et pria, en disant: «Mon Père, si cette coupe ne peut passer sans que je la boive, que ta volonté soit faite!»
43 Kaj denove reveninte, li trovis ilin dormantaj, ĉar iliaj okuloj peziĝis.
Il revint encore vers eux et les trouva qui dormaient; leurs yeux, en effet, étaient appesantis.
44 Kaj li denove lasis ilin kaj foriris, kaj la trian fojon preĝis, denove dirante la samajn vortojn.
Il les laissa, s'en alla de nouveau et pria pour la troisième fois, répétant les mêmes paroles.
45 Tiam li venis al la disĉiploj, kaj diris al ili: Dormu nun kaj ripozu: jen la horo alproksimiĝis, kaj la Filo de homo estas perfidata en la manojn de pekuloj.
Puis il vint aux disciples et leur dit: «Dormez maintenant; reposez-vous; voici que l'heure approche et le Fils de l'homme va être livré entre les mains des pécheurs.
46 Leviĝu, ni iru; jen mia perfidanto alproksimiĝas.
Levez-vous! allons! le voici! il approche celui qui me livre!»
47 Kaj dum li ankoraŭ parolis, jen venis Judas, unu el la dek du; kaj kun li granda homamaso kun glavoj kaj bastonoj venis de la ĉefpastroj kaj pliaĝuloj de la popolo.
Il parlait encore, lorsqu'arriva Judas, l'un des douze, et avec lui, envoyée par les chefs des prêtres et les Anciens du peuple, une foule nombreuse armée d'épées et de bâtons.
48 Kaj lia perfidanto jam aranĝis kun ili signon, dirante: Kiun mi kisos, tiu estas li; kaptu lin.
Le traître était convenu avec eux d'un signal; il leur avait dit: «Celui auquel je donnerai un baiser, ce sera lui; vous vous en saisirez, »
49 Kaj tuj veninte al Jesuo, li diris: Saluton, Rabeno; kaj kisis lin.
Il s'approcha aussitôt de Jésus et, en lui disant: «Salut, Rabbi!», il l'embrassa, avec effusion.
50 Kaj Jesuo diris al li: Amiko, por kio vi venis? Tiam ili venis, kaj metis manojn sur Jesuon kaj arestis lin.
«Mon ami, lui dit Jésus, pourquoi es-tu ici?» Ils s'avancèrent alors et, mettant la main sur lui, ils le saisirent.
51 Kaj jen unu el tiuj, kiuj estis kun Jesuo, etendis sian manon kaj eltiris sian glavon, kaj frapis la sklavon de la ĉefpastro, kaj detranĉis lian orelon.
Aussitôt un de ceux qui étaient avec Jésus étendit la main, tira son épée, frappa le serviteur du Grand-Prêtre et lui coupa l'oreille.
52 Tiam diris Jesuo al li: Remetu vian glavon en ĝian ingon; ĉar ĉiuj, kiuj glavon prenas, per glavo pereos.
Jésus lui dit alors: «Remets ton épée à sa place, car tous ceux qui prennent l'épée périront par l'épée.
53 Ĉu vi do supozas, ke mi ne povas alvoki mian Patron, kaj Li tuj liveros al mi pli ol dek du legiojn da anĝeloj?
Crois-tu qu'il me serait impossible d'invoquer mon Père, qui enverrait à mon secours, maintenant même, plus de douze légions d'anges;
54 Sed kiel plenumiĝus la Skriboj, ke tiel devas okazi?
mais comment s'accompliraient les Écritures, où il est annoncé qu'il en doit être ainsi?»
55 En tiu horo Jesuo diris al la homamasoj: Ĉu vi elvenis kvazaŭ kontraŭ rabiston, kun glavoj kaj bastonoj, por kapti min? Ĉiutage mi sidis en la templo, instruante, kaj vi ne arestis min.
Ce fut à ce moment que Jésus dit à cette troupe: «Pour vous emparer de moi, vous êtes venus comme contre un brigand, avec des épées et des bâtons. Tous les jours, assis dans le Temple, j'enseignais et vous ne m'avez pas arrêté.».
56 Sed ĉio tio okazis, por ke plenumiĝu la Skriboj de la profetoj. Tiam ĉiuj disĉiploj forlasis lin kaj forkuris.
(Tout cela arriva pour accomplir ce qu'avaient écrit les prophètes). L'abandonnant alors, tous les disciples prirent la fuite.
57 Kaj la arestintoj de Jesuo forkondukis lin al la domo de la ĉefpastro Kajafas, kie jam kolektiĝis la skribistoj kaj pliaĝuloj.
Ceux qui avaient arrêté Jésus le conduisirent chez Kaïphe, le grand-prêtre, où s'étaient réunis les Scribes et les Anciens.
58 Sed Petro malproksime sekvis lin ĝis la korto de la ĉefpastro, kaj eniris, kaj sidis kun la subuloj, por vidi la finon.
Pierre pourtant le suivait de loin. Il alla jusqu'à la cour du Grand-Prêtre, y entra et s'assit parmi les gens de service pour voir comment cela finirait.
59 Kaj la ĉefpastroj kaj la tuta sinedrio serĉis malveran ateston kontraŭ Jesuo, por ke ili povu lin mortigi;
Les chefs des prêtres et le Sanhédrin tout entier cherchaient contre Jésus quelque faux témoignage qui le fît condamner à mort;
60 kaj ne trovis, kvankam multaj malveraj atestantoj venis. Sed poste venis du, kaj diris:
mais ils n'en trouvaient pas, bien que plusieurs faux témoins se fussent présentés. Enfin, il en survint deux
61 Ĉi tiu diris: Mi povas detrui la sanktejon de Dio, kaj rekonstrui ĝin en la daŭro de tri tagoj.
qui parlèrent ainsi: «Cet homme a dit: «Je peux renverser le Temple de Dieu et en trois jours le rebâtir.»
62 Kaj la ĉefpastro stariĝis, kaj diris al li: Ĉu vi respondas nenion? kion atestas ĉi tiuj kontraŭ vi?
Le Grand-Prêtre se leva et lui dit: «Tu ne réponds rien à ce que ces gens-ci déposent contre toi?»
63 Sed Jesuo silentadis. Kaj la ĉefpastro diris al li: Mi ĵurligas vin per Dio la vivanta, ke vi diru al ni, ĉu vi estas la Kristo, la Filo de Dio.
Mais Jésus gardait le silence. Le Grand-Prêtre lui dit: «Par le Dieu vivant, je t'adjure de nous dire si tu es le Christ, le Fils de Dieu.»
64 Jesuo diris al li: Vi diris; tamen mi diras al vi: Poste vi vidos la Filon de homo, sidantan ĉe la dekstra mano de la Potenco, kaj venantan sur la nuboj de la ĉielo.
Jésus lui répondit: «Tu l'as dit; et, de plus, je vous le déclare, désormais vous verrez le Fils de l'homme siégeant à la droite de la Puissance et venant sur les nuées du ciel.»
65 Tiam la ĉefpastro disŝiris siajn vestojn, dirante: Li blasfemis; por kio ni plu bezonas atestantojn? jen nun vi aŭdis la blasfemon:
Alors le Grand-Prêtre déchira ses vêtements: «Il a blasphémé! dit-il, qu'avons-nous encore besoin de témoins? vous venez vous-même d'entendre le blasphème!
66 kion vi opinias? Ili respondis kaj diris: Li estas kondamninda al morto.
Quel est votre avis?» Ils répondirent: «Il mérite la mort.»
67 Tiam oni kraĉis sur lian vizaĝon kaj vangofrapis lin, kaj iuj frapis lin per la manplatoj,
Dès ce moment ils lui crachèrent au visage et lui donnèrent des coups de poing; d'autres des coups de bâton,
68 dirante: Profetu al ni, ho Kristo, kiu vin frapis?
en disant: «Fais le prophète, Christ, en nous nommant celui qui t'a frappé.»
69 Kaj Petro sidis ekstere sur la korto; kaj venis al li unu servantino, dirante: Vi ankaŭ estis kun Jesuo, la Galileano.
Pierre cependant était dehors, assis dans la cour. Une servante, s’étant approchée, lui dit: «Toi aussi tu étais avec Jésus de Galilée.»
70 Sed li malkonfesis antaŭ ili ĉiuj, dirante: Mi ne scias, kion vi diras.
Et lui de le nier devant tout le monde. «Je ne sais pas, dit-il, de quoi tu parles.»
71 Kaj post kiam li eliris en la vestiblon, alia vidis lin, kaj diris al la ĉeestantoj: Ĉi tiu estis ankaŭ kun Jesuo, la Nazaretano.
Comme il repassait la porte, une autre servante l'aperçut et s'adressant à ceux qui étaient présents: «Celui-ci était avec Jésus de Nazareth.»
72 Kaj denove li malkonfesis kun ĵuro: Mi ne konas tiun homon.
Il le nia de nouveau: «Je jure que je ne connais pas cet homme.»
73 Kaj post iom da tempo la apudstarantoj venis, kaj diris al Petro: Vere vi ankaŭ estas el ili, ĉar via parolmaniero malkaŝas vin.
Un moment après, ceux qui étaient là vinrent à Pierre et lui dirent: «Certainement, tu en es, toi aussi; ta prononciation te trahit.»
74 Tiam li komencis malbeni kaj ĵuri: Mi ne konas tiun homon. Kaj tuj koko kriis.
Il se livra alors à des imprécations; il jura qu'il ne connaissait pas cet homme. Soudain un coq chanta.
75 Kaj Petro rememoris la vorton, kiun Jesuo parolis: Antaŭ ol krios koko, vi trifoje malkonfesos min. Kaj li eliris, kaj maldolĉe ploris.
Et Pierre se souvint de la parole qu'avait dite Jésus: «Avant qu'un coq chante, tu me renieras trois fois.» Il sortit et, dehors, il pleura amèrement.
