Mateo 13
1 En tiu tago Jesuo eliris el la domo kaj sidiĝis apud la maro.
Naquele dia Jesus saiu de casa e sentou-se à beira-mar.
2 Kaj kolektiĝis al li grandaj homamasoj, tiel ke li eniris en ŝipeton, kaj sidis; kaj la tuta homamaso staris sur la marbordo.
Grandes multidões se reuniram a ele, de modo que ele entrou em um barco e sentou-se; e toda a multidão ficou de pé na praia.
3 Kaj li multe parolis al ili per paraboloj, dirante: Jen semisto eliris, por semi;
Ele lhes falou muitas coisas em parábolas, dizendo: “Eis que um fazendeiro saiu para semear”.
4 kaj dum li semis, iuj semoj falis apud la vojo, kaj la birdoj venis kaj formanĝis ilin;
Enquanto semeava, algumas sementes caíram à beira da estrada, e os pássaros vieram e as devoraram.
5 kaj aliaj falis sur ŝtonajn lokojn, kie ili ne havis multe da tero; kaj tuj ili ekkreskis, ĉar ili ne havis profundecon de tero;
Outras caíram em terreno rochoso, onde não tinham muita terra, e imediatamente brotaram, porque não tinham profundidade de terra.
6 kaj kiam la suno leviĝis, ili brulsekiĝis, kaj ĉar ili ne havis radikon, ili forvelkis.
Quando o sol nasceu, elas foram queimadas. Como não tinham raiz, murcharam.
7 Kaj aliaj falis inter dornojn, kaj la dornoj kreskis kaj sufokis ilin;
Outros caíram entre os espinhos. Os espinhos cresceram e os sufocaram.
8 kaj aliaj falis sur la bonan teron, kaj donis frukton, jen centoble, jen sesdekoble, jen tridekoble.
Outros caíram em boa terra e deram frutos: uns cem vezes mais, uns sessenta, e uns trinta.
9 Kiu havas orelojn, tiu aŭdu.
Aquele que tem ouvidos para ouvir, que ouça”.
10 Kaj la disĉiploj venis, kaj diris al li: Kial vi parolas al ili per paraboloj?
Os discípulos vieram e lhe disseram: “Por que você fala com eles por parábolas?”
11 Kaj li respondis kaj diris al ili: Al vi estas donite scii la misterojn de la regno de la ĉielo, sed al ili ne estas donite.
Ele lhes respondeu: “A vocês é dado conhecer os mistérios do Reino dos Céus, mas não é dado a eles”.
12 Ĉar kiu ajn havas, al tiu estos donite, kaj li havos abundon; sed kiu ajn ne havas, for de tiu estos prenita eĉ tio, kion li havas.
Pois quem tiver, a ele será dado, e ele terá abundância; mas quem não tiver, dele lhe será tirado até mesmo o que ele tem.
13 Tial mi parolas al ili per paraboloj; ĉar vidante, ili ne rimarkas, kaj aŭdante, ili ne aŭdas nek komprenas.
Portanto, falo com eles em parábolas, porque vendo eles não vêem, e ouvindo, eles não ouvem, nem entendem.
14 Kaj por ili plenumiĝis tiu profetaĵo de Jesaja, kiu diras: Aŭdante, vi aŭdos, sed ne komprenos; Kaj vidante, vi vidos, sed ne rimarkos;
Neles se cumpre a profecia de Isaías, que diz, “Ao ouvir, você ouvirá, e não compreenderá de forma alguma; Ao ver você verá, e não perceberá de forma alguma;
15 Ĉar la koro de tiu popolo grasiĝis, Kaj iliaj oreloj aŭdas malklare, Kaj siajn okulojn ili fermis; Por ke ili ne vidu per siaj okuloj, Kaj ne aŭdu per siaj oreloj, Kaj ne komprenu per sia koro, Kaj ne rekonvertiĝu, Kaj ke Mi ne sanigu ilin.
para o coração deste povo tornou-se insensível, seus ouvidos estão sem audição, e fecharam os olhos; ou talvez eles possam perceber com seus olhos, ouvem com seus ouvidos, compreender com o coração, e voltaria novamente, e eu os curaria”.
16 Sed feliĉaj estas viaj okuloj, ĉar ili vidas; kaj viaj oreloj, ĉar ili aŭdas.
“Mas abençoados sejam seus olhos, pois eles vêem; e seus ouvidos, pois eles ouvem”.
17 Vere mi diras al vi, ke multaj profetoj kaj justuloj deziris vidi tion, kion vi vidas, sed ili ne vidis; kaj aŭdi tion, kion vi aŭdas, sed ili ne aŭdis.
Pois certamente eu lhes digo que muitos profetas e homens justos desejavam ver as coisas que vocês vêem, e não as viram; e ouvir as coisas que vocês ouvem, e não as ouviram.
18 Vi do aŭdu la parabolon de la semisto.
“Ouçam, então, a parábola do fazendeiro.
19 Kiam iu aŭdas la vorton de la regno kaj ne komprenas ĝin, tiam venas la malbonulo, kaj forprenas tion, kio estas semita en lia koro. Ĉi tiu estas la ricevinta semon apud la vojo.
Quando alguém ouve a palavra do Reino e não a entende, o malvado vem e arrebata aquilo que foi semeado em seu coração. Isto é o que foi semeado à beira da estrada.
20 Kaj tiu, kiu ricevis semon sur la ŝtonaj lokoj, estas tiu, kiu aŭdas la vorton kaj tuj kun ĝojo akceptas ĝin;
O que foi semeado nos lugares rochosos, este é aquele que ouve a palavra e imediatamente com alegria a recebe;
21 sed li ne havas radikon en si, sed restas nur portempe, kaj kiam venas sufero aŭ persekuto pro la vorto, tuj li falpuŝiĝas.
ainda assim não tem raiz em si mesmo, mas resiste por um tempo. Quando a opressão ou perseguição surge por causa da palavra, imediatamente ele tropeça.
22 Kaj kiu ricevis semon inter la dornoj, estas tiu, kiu aŭdas la vorton; sed la zorgoj de la mondo kaj la trompo de riĉo sufokas la vorton, kaj li fariĝas senfrukta. (aiōn g165)
O que foi semeado entre os espinhos, este é aquele que ouve a palavra, mas os cuidados desta época e o engano das riquezas sufocam a palavra, e ele se torna infrutífero. (aiōn g165)
23 Kaj kiu ricevis semon sur la bona tero, estas tiu, kiu aŭdas la vorton kaj komprenas ĝin; kaj tiu ja portas frukton, kaj donas, jen centoble, jen sesdekoble, jen tridekoble.
O que foi semeado em terra boa, este é aquele que ouve a palavra e a entende, que certamente dá frutos e produz, cerca de cem vezes mais, cerca de sessenta, e cerca de trinta”.
24 Alian parabolon li proponis al ili, dirante: La regno de la ĉielo similas al homo, kiu semis bonan semon en sia kampo;
Ele colocou outra parábola diante deles, dizendo: “O Reino dos Céus é como um homem que semeou boas sementes em seu campo,
25 sed dum homoj dormis, lia malamiko venis kaj semis lolon meze de la tritiko, kaj foriris.
mas enquanto as pessoas dormiam, seu inimigo veio e semeou ervas daninhas também entre o trigo, e foi embora.
26 Kaj kiam la trunketo kreskis kaj donis frukton, tiam aperis ankaŭ la lolo.
Mas quando a lâmina brotou e produziu o grão, então a erva daninha-do-mato também apareceu.
27 Kaj la sklavoj de la dommastro venis, kaj diris al li: Sinjoro, ĉu vi ne semis bonan semon en via kampo? De kie do ĝi havas lolon?
Os criados do proprietário vieram e lhe disseram: “Senhor, o senhor não semeou boas sementes em seu campo? De onde vieram essas ervas daninhas de joio?
28 Kaj li diris al ili: Iu malamiko faris tion. Kaj la sklavoj diris al li: Ĉu vi do volas, ke ni iru kaj kolektu ĝin?
“Ele disse a eles: 'Um inimigo fez isso'. “Os criados lhe perguntaram: 'Você quer que vamos reuni-los?
29 Sed li diris: Ne; por ke, kolektante la lolon, vi ne elradikigu ankaŭ la tritikon.
“Mas ele disse: 'Não, para que, talvez, enquanto você recolhe as ervas daninhas, você enraíze o trigo com elas.
30 Lasu al ambaŭ kreski kune ĝis la rikolto; kaj en la tempo de la rikolto mi diros al la rikoltistoj: Kolektu unue la lolon, kaj ligu ĝin en faskojn, por bruligi ĝin; sed kolektu la tritikon en mian grenejon.
Deixem ambos crescer juntos até a colheita, e na época da colheita eu direi aos ceifeiros: “Primeiro, recolham as ervas daninhas e amarrem-nas em feixes para queimá-las; mas recolham o trigo em meu celeiro””.
31 Alian parabolon li proponis al ili, dirante: La regno de la ĉielo similas al sinapa semeto, kiun viro prenis kaj semis en sia kampo;
Ele colocou outra parábola diante deles, dizendo: “O Reino dos Céus é como um grão de mostarda que um homem tomou, e semeou em seu campo,
32 ĝi vere estas pli malgranda ol ĉiuj semoj, sed kreskinte, ĝi estas pli granda ol la legomoj, kaj fariĝas arbo, tiel ke venas la birdoj de la ĉielo kaj loĝas en ĝiaj branĉoj.
que de fato é menor do que todas as sementes. Mas quando cresce, é maior do que as ervas e se torna uma árvore, de modo que as aves do ar vêm e se alojam em seus ramos”.
33 Alian parabolon li parolis al ili: La regno de la ĉielo similas al fermentaĵo, kiun virino prenis kaj kaŝis en tri mezurojn da faruno, ĝis la tuto fermentis.
Ele contou-lhes outra parábola. “O Reino dos Céus é como o fermento que uma mulher tomou e escondeu em três medidas de refeição, até ficar todo fermentado”.
34 Ĉion tion parolis Jesuo per paraboloj al la homamasoj, kaj sen parabolo li parolis nenion al ili;
Jesus falou todas estas coisas em parábolas às multidões; e sem uma parábola, ele não falou com elas,
35 por ke plenumiĝu tio, kio estis dirita per la profeto, nome: Mi malfermos per sentenco mian buŝon; Mi eldiros enigmojn el tempo antikva.
para que se cumprisse o que foi dito através do profeta, dizendo, “Vou abrir minha boca em parábolas”; Eu vou dizer coisas escondidas da fundação do mundo”.
36 Tiam forsendinte la homamasojn, li venis en la domon; kaj liaj disĉiploj venis al li, dirante: Klarigu al ni la parabolon pri la lolo de la kampo.
Então Jesus mandou as multidões embora, e entrou na casa. Seus discípulos vieram até ele, dizendo: “Explica-nos a parábola da erva daninha escura do campo”.
37 Kaj responde li diris: Tiu, kiu semas la bonan semon, estas la Filo de homo;
Ele lhes respondeu: “Aquele que semeia a boa semente é o Filho do Homem,
38 kaj la kampo estas la mondo; kaj la bonaj semoj estas la filoj de la regno; kaj la lolo estas la filoj de la malbonulo;
o campo é o mundo, as boas sementes são os filhos do Reino, e as ervas daninhas são os filhos do maligno.
39 kaj la malamiko, kiu ilin semis, estas la diablo; kaj la rikolto estas la fino de la mondaĝo; kaj la rikoltistoj estas anĝeloj. (aiōn g165)
o inimigo que as semeou é o diabo. A colheita é o fim da era, e os ceifeiros são os anjos. (aiōn g165)
40 Kiel do la lolo estas kolektita kaj bruligita per fajro, tiel estos ĉe la fino de la mondaĝo. (aiōn g165)
Como, portanto, as ervas daninhas são colhidas e queimadas pelo fogo; assim será no final desta era. (aiōn g165)
41 La Filo de homo elsendos siajn anĝelojn, kaj ili kolektos el lia regno ĉiun falpuŝilon, kaj ĉiujn, kiuj faras maljustecon,
O Filho do Homem enviará seus anjos, e eles reunirão de seu Reino todas as coisas que causam tropeços e aqueles que fazem iniqüidade,
42 kaj ĵetos ilin en la fornon de fajro; tie estos la plorado kaj la grincado de dentoj.
e os lançarão na fornalha de fogo. Haverá lágrimas e ranger de dentes.
43 Tiam la justuloj brilos kiel la suno en la regno de sia Patro. Kiu havas orelojn, tiu aŭdu.
Então os justos brilharão como o sol no Reino de seu Pai. Aquele que tem ouvidos para ouvir, que ouça.
44 La regno de la ĉielo similas al kaŝita en kampo trezoro, kiun viro trovis kaj kaŝis, kaj pro ĝojo li iras kaj vendas ĉion, kion li posedas, kaj aĉetas tiun kampon.
“Novamente, o Reino dos Céus é como um tesouro escondido no campo, que um homem encontrou e escondeu. Em sua alegria, ele vai e vende tudo o que tem e compra aquele campo.
45 Cetere, la regno de la ĉielo similas al komercisto, serĉanta belajn perlojn;
“Novamente, o Reino dos Céus é como um homem que é um comerciante em busca de pérolas finas,
46 kaj trovinte unu multevaloran perlon, li iris kaj vendis ĉion, kion li posedis, kaj aĉetis ĝin.
que tendo encontrado uma pérola de grande preço, ele foi e vendeu tudo o que tinha e a comprou.
47 Plue, la regno de la ĉielo similas al reto, kiu estis ĵetita en la maron kaj kolektis el ĉiu speco,
“Mais uma vez, o Reino dos Céus é como um arrastão que foi lançado ao mar e recolheu alguns peixes de todos os tipos,
48 kaj kiun, kiam ĝi pleniĝis, oni suprentiris al la marbordo; kaj sidiĝinte, ili kolektis la bonajn en ujojn, sed la malbonajn ili ĵetis eksteren.
que, quando foi enchido, os pescadores desenharam na praia. Eles se sentaram e recolheram o bom em recipientes, mas o mau eles jogaram fora.
49 Tiel estos en la fino de la mondaĝo: la anĝeloj eliros, kaj apartigos la malbonulojn el inter la justuloj, (aiōn g165)
Portanto, será no fim do mundo. Os anjos virão e separarão os maus dentre os justos, (aiōn g165)
50 kaj ĵetos ilin en la fornon de fajro; tie estos la plorado kaj la grincado de dentoj.
e os lançarão na fornalha de fogo. Haverá lágrimas e ranger de dentes”.
51 Ĉu vi komprenis ĉion tion? Ili diris al li: Jes.
Jesus lhes disse: “Vocês entenderam todas estas coisas?”. Eles lhe responderam: “Sim, Senhor”.
52 Kaj li diris al ili: Tial ĉiu skribisto, disĉipligita en la regnon de la ĉielo, similas al dommastro, kiu elportas el sia trezorejo objektojn novajn kaj malnovajn.
Ele lhes disse: “Portanto, todo escriba que foi feito discípulo no Reino dos Céus é como um homem que é um chefe de família, que tira de seu tesouro coisas novas e velhas”.
53 Kaj kiam Jesuo finis tiujn parabolojn, li foriris de tie.
Quando Jesus terminou estas parábolas, ele partiu dali.
54 Kaj veninte en sian patrujon, li instruis ilin en ilia sinagogo, tiel ke ili miris, kaj diris: De kie ĉi tiu viro havas tian saĝecon kaj la potencaĵojn?
Entrando em seu próprio país, ele os ensinou em sua sinagoga, de modo que ficaram estupefatos e disseram: “Onde este homem conseguiu esta sabedoria e estas obras poderosas?
55 Ĉu ĉi tiu ne estas la filo de la ĉarpentisto? ĉu lia patrino ne estas nomata Maria? kaj liaj fratoj Jakobo kaj Joses kaj Simon kaj Judas?
Não é este o filho do carpinteiro? Sua mãe não se chama Maria, e seus irmãos James, Joses, Simon e Judas?
56 Kaj ĉu liaj fratinoj ne estas ĉiuj ĉe ni? De kie do li ĉion tion havas?
As irmãs dele não estão todas conosco? Onde então este homem conseguiu todas estas coisas”?
57 Kaj ili ofendiĝis pro li. Sed Jesuo diris al ili: Profeto ne estas sen honoro, krom en sia patrujo kaj en sia domo.
Eles foram ofendidos por ele. Mas Jesus lhes disse: “Um profeta não está sem honra, exceto em seu próprio país e em sua própria casa”.
58 Kaj pro ilia nekredemo li faris tie ne multajn potencaĵojn.
Ele não fez muitos trabalhos poderosos lá por causa da incredulidade deles.
