Luko 1
1 Ĉar multaj jam entreprenis aranĝi historion pri la faktoj, kiuj estas konstatitaj inter ni,
Many have undertaken to compose an account of the things that have been fulfilled among us,
2 kiel ilin transdonis al ni tiuj, kiuj de la komenco vidis mem kaj estis administrantoj de la vorto,
just as they were handed down to us by the initial eyewitnesses and servants of the word.
3 ŝajnis bone ankaŭ al mi, esplorinta ĉion atente de la komenco, skribi en ordo al vi, plej eminenta Teofilo,
Therefore, having carefully investigated everything from the beginning, it seemed good also to me to write an orderly account for you, most excellent Theophilus,
4 por ke vi povu scii la certecon pri la aferoj, pri kiuj vi estas instruita.
so that you may know the certainty of the things you have been taught.
5 En la tagoj de Herodo, reĝo de Judujo, estis pastro nomata Zeĥarja, el la deĵora grupo de Abija; kaj li havis edzinon el la filinoj de Aaron, kaj ŝia nomo estis Elizabeto.
In the time of Herod king of Judea there was a priest named Zechariah, who belonged to the priestly division of Abijah, and whose wife Elizabeth was a daughter of Aaron.
6 Kaj ambaŭ estis justaj antaŭ Dio, irantaj laŭ ĉiuj ordonoj kaj instruoj de la Eternulo sen riproĉo.
Both of them were righteous in the sight of God, walking blamelessly in all the commandments and decrees of the Lord.
7 Kaj ili ne havis infanon, ĉar Elizabeto estis senfrukta, kaj ili ambaŭ estis en profunda aĝo.
But they had no children, because Elizabeth was barren, and they were both well along in years.
8 Kaj dum li plenumis sian pastradon antaŭ Dio en la vico de sia grupo,
One day while Zechariah’s division was on duty and he was serving as priest before God,
9 laŭ la kutimo de la pastra ofico estis lia loto eniri en la sanktejon de la Eternulo kaj incensadi.
he was chosen by lot, according to the custom of the priesthood, to enter the temple of the Lord and burn incense.
10 Kaj la tuta amaso de la popolo preĝis ekstere dum la horo de la incensado.
And at the hour of the incense offering, the whole congregation was praying outside.
11 Kaj aperis antaŭ li anĝelo de la Eternulo, staranta dekstre de la altaro de incensado.
Just then an angel of the Lord appeared to Zechariah, standing at the right side of the altar of incense.
12 Kaj Zeĥarja maltrankviliĝis, kiam li vidis lin, kaj sur lin falis timo.
When Zechariah saw him, he was startled and gripped with fear.
13 Sed la anĝelo diris al li: Ne timu, Zeĥarja; ĉar via preĝo estas aŭdita, kaj via edzino Elizabeto naskos al vi filon, kaj vi donos al li la nomon Johano.
But the angel said to him, “Do not be afraid, Zechariah, because your prayer has been heard. Your wife Elizabeth will bear you a son, and you are to give him the name John.
14 Kaj vi havos ĝojon kaj feliĉon, kaj multaj ĝojos pro lia naskiĝo.
He will be a joy and delight to you, and many will rejoice at his birth,
15 Ĉar li estos granda antaŭ la Sinjoro, kaj li ne trinkos vinon nek ebriigaĵon; kaj li estos plena de la Sankta Spirito jam de la ventro de sia patrino.
for he will be great in the sight of the Lord. He shall never take wine or strong drink, and he will be filled with the Holy Spirit even from his mother’s womb.
16 Kaj multajn el la filoj de Izrael li turnos al la Eternulo, ilia Dio.
Many of the sons of Israel he will turn back to the Lord their God.
17 Kaj li iros antaŭ Lia vizaĝo en la spirito kaj potenco de Elija, por turni la korojn de la patroj al la infanoj kaj la malobeemajn al la saĝeco de la justuloj, por pretigi por la Sinjoro popolon preparitan.
And he will go on before the Lord in the spirit and power of Elijah, to turn the hearts of the fathers to their children and the disobedient to the wisdom of the righteous—to make ready a people prepared for the Lord.”
18 Kaj Zeĥarja diris al la anĝelo: Per kio mi scios tion? ĉar mi estas maljunulo, kaj mia edzino havas profundan aĝon.
“How can I be sure of this?” Zechariah asked the angel. “I am an old man, and my wife is well along in years.”
19 Kaj la anĝelo responde diris al li: Mi estas Gabriel, kiu staras antaŭ Dio; kaj mi estas sendita, por paroli al vi kaj fari al vi tiun bonan sciigon.
“I am Gabriel,” replied the angel. “I stand in the presence of God, and I have been sent to speak to you and to bring you this good news.
20 Kaj jen vi silentos kaj estos ne kapabla paroli, ĝis la tago, kiam tio okazos, ĉar vi ne kredis miajn vortojn, kiuj plenumiĝos siatempe.
And now you will be silent and unable to speak until the day this comes to pass, because you did not believe my words, which will be fulfilled at their proper time.”
21 Kaj la popolo atendis Zeĥarjan, kaj miris pro lia restado en la sanktejo.
Meanwhile, the people were waiting for Zechariah and wondering why he took so long in the temple.
22 Kaj kiam li elvenis, li ne povis paroli al ili; kaj ili eksciis, ke li vidis vizion en la sanktejo; kaj li faradis signojn al ili, kaj restis muta.
When he came out and was unable to speak to them, they realized he had seen a vision in the temple. He kept making signs to them but remained speechless.
23 Kaj kiam finiĝis la tagoj de lia pastrado, li foriris en sian domon.
And when the days of his service were complete, he returned home.
24 Kaj post tiuj tagoj lia edzino Elizabeto gravediĝis, kaj kaŝis sin kvin monatojn, dirante:
After these days, his wife Elizabeth became pregnant and for five months remained in seclusion. She declared,
25 Tiamaniere agis la Eternulo rilate al mi en la tagoj, kiam Li favore rigardis min, por forpreni mian riproĉon inter homoj.
“The Lord has done this for me. In these days He has shown me favor and taken away my disgrace among the people.”
26 Kaj en la sesa monato la anĝelo Gabriel estis sendita de Dio en urbon de Galileo, nomatan Nazaret,
In the sixth month, God sent the angel Gabriel to a town in Galilee called Nazareth,
27 al virgulino fianĉinigita kun viro, kies nomo estis Jozef, el la domo de David; kaj la nomo de la virgulino estis Maria.
to a virgin pledged in marriage to a man named Joseph, who was of the house of David. And the virgin’s name was Mary.
28 Kaj li venis al ŝi, kaj diris: Saluton al vi la grace favorita, la Eternulo estas kun vi.
The angel appeared to her and said, “Greetings, you who are highly favored! The Lord is with you.”
29 Sed ŝi tre maltrankviliĝis ĉe tiu diro, kaj konsideris, kia povas esti tiu saluto.
Mary was greatly troubled at his words and wondered what kind of greeting this might be.
30 Kaj la anĝelo diris al ŝi: Ne timu, Maria; ĉar vi trovis gracon antaŭ Dio.
So the angel told her, “Do not be afraid, Mary, for you have found favor with God.
31 Kaj jen vi gravediĝos en via ventro kaj naskos filon, kaj vi nomos lin JESUO.
Behold, you will conceive and give birth to a son, and you are to give Him the name Jesus.
32 Li estos granda, kaj estos nomata Filo de la Plejaltulo; kaj Dio, la Eternulo, donos al li la tronon de lia patro David;
He will be great and will be called the Son of the Most High. The Lord God will give Him the throne of His father David,
and He will reign over the house of Jacob forever. His kingdom will never end!” (aiōn g165)
34 Kaj Maria diris al la anĝelo: Kiel estos tio, ĉar mi ne konas viron?
“How can this be,” Mary asked the angel, “since I am a virgin?”
35 Kaj la anĝelo responde diris al ŝi: La Sankta Spirito venos sur vin, kaj la potenco de la Plejaltulo superombros vin; pro kio ankaŭ la naskotaĵo estos nomata sankta, la Filo de Dio.
The angel replied, “The Holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you. So the Holy One to be born will be called the Son of God.
36 Kaj jen via parencino Elizabeto ankaŭ gravediĝis je filo en sia maljuneco, kaj la nuna monato estas la sesa por ŝi, kiun oni nomis senfrukta.
Look, even Elizabeth your relative has conceived a son in her old age, and she who was called barren is in her sixth month.
37 Ĉar ĉe Dio nenio estas neebla.
For no word from God will ever fail.”
38 Kaj Maria diris: Jen la sklavino de la Eternulo; estu al mi laŭ via diro. Kaj la anĝelo foriris de ŝi.
“I am the Lord’s servant,” Mary answered. “May it happen to me according to your word.” Then the angel left her.
39 Kaj en tiuj tagoj Maria leviĝis kaj senprokraste vojaĝis en la montan regionon, en urbon de Judujo;
In those days Mary got ready and hurried to a town in the hill country of Judah,
40 kaj enirinte en la domon de Zeĥarja, ŝi salutis Elizabeton.
where she entered the home of Zechariah and greeted Elizabeth.
41 Kaj kiam Elizabeto aŭdis la saluton de Maria, la infaneto eksaltis en ŝia ventro; kaj Elizabeto pleniĝis de la Sankta Spirito,
When Elizabeth heard Mary’s greeting, the baby leaped in her womb, and Elizabeth was filled with the Holy Spirit.
42 kaj ŝi levis sian voĉon per laŭta krio, kaj diris: Benata vi estas inter virinoj, kaj benata estas la frukto de via ventro.
In a loud voice she exclaimed, “Blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb!
43 Kaj pro kio okazas al mi ĉi tio, ke la patrino de mia Sinjoro venas al mi?
And why am I so honored, that the mother of my Lord should come to me?
44 Ĉar jen kiam la voĉo de via saluto venis en miajn orelojn, la infaneto ĝoje eksaltis en mia ventro.
For as soon as the sound of your greeting reached my ears, the baby in my womb leaped for joy.
45 Kaj feliĉa estas ŝi, kiu kredis, ĉar plenumiĝos tio, kio estas dirita al ŝi de la Eternulo.
Blessed is she who has believed that the Lord’s word to her will be fulfilled.”
46 Kaj Maria diris: Mia animo altigas la Eternulon,
Then Mary said: “My soul magnifies the Lord,
47 Kaj mia spirito ĝojis en Dio, mia Savanto,
and my spirit rejoices in God my Savior!
48 Ĉar Li rigardis la humilecon de Sia sklavino; Ĉar jen de nun ĉiuj generacioj nomos min feliĉa.
For He has looked with favor on the humble state of His servant. From now on all generations will call me blessed.
49 Ĉar la Potenculo faris al mi grandaĵojn, Kaj sankta estas Lia nomo.
For the Mighty One has done great things for me. Holy is His name.
50 Kaj Lia boneco estas por ĉiuj generacioj Al tiuj, kiuj Lin timas.
His mercy extends to those who fear Him, from generation to generation.
51 Li montris forton per Sia brako, Li dispelis fierulojn en la penso de ilia koro.
He has performed mighty deeds with His arm; He has scattered those who are proud in the thoughts of their hearts.
52 Li malaltigis potenculojn de iliaj tronoj, Kaj Li altigis humilulojn.
He has brought down rulers from their thrones, but has exalted the humble.
53 Malsatulojn Li plenigis per bonaĵo, Kaj riĉulojn Li forsendis malplenaj.
He has filled the hungry with good things, but has sent the rich away empty.
54 Li helpis Sian servanton Izrael, Memorante Sian korfavoron.
He has helped His servant Israel, remembering to be merciful,
as He promised to our fathers, to Abraham and his descendants forever.” (aiōn g165)
56 Kaj Maria loĝis ĉi ŝi tri monatojn, kaj reiris al sia domo.
Mary stayed with Elizabeth for about three months and then returned home.
57 Kaj venis por Elizabeto la tempo, en kiu ŝi devis naski; kaj ŝi naskis filon.
When the time came for Elizabeth to have her child, she gave birth to a son.
58 Kaj ŝiaj najbaroj kaj ŝiaj parencoj aŭdis, ke la Eternulo pligrandigis Sian bonecon al ŝi; kaj ili ĝojis kun ŝi.
Her neighbors and relatives heard that the Lord had shown her great mercy, and they rejoiced with her.
59 Kaj en la oka tago oni venis, por cirkumcidi la infaneton; kaj ili eknomis lin Zeĥarja, laŭ la nomo de lia patro.
On the eighth day, when they came to circumcise the child, they were going to name him after his father Zechariah.
60 Kaj lia patrino responde diris: Tute ne; sed li estos nomata Johano.
But his mother replied, “No! He shall be called John.”
61 Kaj ili diris al ŝi: El via parencaro estas neniu, kiu estas nomata per tiu nomo.
They said to her, “There is no one among your relatives who bears this name.”
62 Kaj ili faris signojn al lia patro pri tio, kiel li volas, ke li estu nomata.
So they made signs to his father to find out what he wanted to name the child.
63 Kaj li petis tabuleton, kaj skribis jene: Lia nomo estas Johano. Kaj ĉiuj miris.
Zechariah asked for a tablet and wrote, “His name is John.” And they were all amazed.
64 Kaj tuj lia buŝo malfermiĝis, kaj lia lango liberiĝis; kaj li parolis, glorante Dion.
Immediately Zechariah’s mouth was opened and his tongue was released, and he began to speak, praising God.
65 Kaj timo venis sur ĉiujn, kiuj loĝis ĉirkaŭ ili, kaj tra la tuta monta regiono de Judujo disvastiĝis rakonto pri ĉio tio.
All their neighbors were filled with awe, and people throughout the hill country of Judea were talking about these events.
66 Kaj ĉiuj aŭdantoj konservis tion en sia koro, dirante: Kia do estos ĉi tiu knabeto? Ĉar la mano de la Eternulo estis kun li.
And all who heard this wondered in their hearts and asked, “What then will this child become?” For the Lord’s hand was with him.
67 Kaj lia patro Zeĥarja pleniĝis de la Sankta Spirito, kaj profetis, dirante:
Then his father Zechariah was filled with the Holy Spirit and prophesied:
68 Benata estu la Eternulo, la Dio de Izrael, Ĉar Li vizitis Sian popolon kaj faris por ili elaĉeton,
“Blessed be the Lord, the God of Israel, because He has visited and redeemed His people.
69 Kaj levis kornon de savo por ni En la domo de Sia servanto David,
He has raised up a horn of salvation for us in the house of His servant David,
70 Kiel Li parolis per la buŝo de Siaj sanktaj profetoj, de post la komenco de la mondo, (aiōn g165)
as He spoke through His holy prophets, those of ages past, (aiōn g165)
71 Savadon el niaj malamikoj kaj el la mano de ĉiuj niaj malamantoj;
salvation from our enemies and from the hand of all who hate us,
72 Por montri Sian bonecon ĉe niaj patroj, Kaj por memori Sian sanktan interligon;
to show mercy to our fathers and to remember His holy covenant,
73 La ĵuron, kiun Li ĵuris al nia patro Abraham;
the oath He swore to our father Abraham, to grant us
74 Ke Li donos al ni, ke, liberigite el la mano de niaj malamikoj, Ni servu Lin sentime,
deliverance from hostile hands, that we may serve Him without fear,
75 En sankteco kaj justeco antaŭ Li ĉiujn niajn tagojn.
in holiness and righteousness before Him all the days of our lives.
76 Kaj vi, infano, estos nomata profeto de la Plejaltulo, Ĉar vi iros antaŭ la vizaĝo de la Sinjoro, por pretigi liajn vojojn,
And you, child, will be called a prophet of the Most High; for you will go on before the Lord to prepare the way for Him,
77 Por doni al lia popolo scion de savo En la pardonado de iliaj pekoj,
to give to His people the knowledge of salvation through the forgiveness of their sins,
78 Pro la kompata koro de nia Dio, Per kiu nin vizitis la sunleviĝo de supre,
because of the tender mercy of our God, by which the Dawn will visit us from on high,
79 Por lumi sur tiujn, kiuj sidas en mallumo kaj en la ombro de morto, Por gvidi niajn piedojn en la vojojn de paco.
to shine on those who live in darkness and in the shadow of death, to guide our feet into the path of peace.”
80 Kaj kreskis la infano kaj fortiĝis en spirito, kaj estis en la dezertoj ĝis la tago de sia ekmontriĝo al Izrael.
And the child grew and became strong in spirit; and he lived in the wilderness until the time of his public appearance to Israel.
