Ijob 28
1 La arĝento havas lokon, kie oni ĝin elakiras; Kaj la oro havas lokon, kie oni ĝin fandas.
“Loài người biết nơi để đào lấy bạc, và biết cách luyện vàng.
2 La fero estas ricevata el polvo, Kaj el ŝtono oni fandas la kupron.
Họ biết cách lấy sắt lấy ra từ đất, và biết cách làm đồng chảy ra từ quặng.
3 Oni faras finon al la mallumo, Kaj rezulte oni trovas la ŝtonojn el grandega mallumo.
Họ biết chiếu rọi ánh sáng trong bóng tối, dò tìm trong nơi sâu nhất để kiếm quặng kim loại trong chỗ tối đen nhất.
4 Oni fosas kavon tie, kie oni loĝas; Kaj tie, kie paŝas neniu piedo, ili laboras pendante, forgesitaj de homoj.
Người ta đào đường hầm trong đất, cách xa nơi người ở. Họ dòng dây đong đưa lui tới.
5 La tero, el kiu devenas pano, Estas trafosata sube kvazaŭ per fajro.
Đất sinh ra lương thực, nhưng lòng đất đang bị lửa biến đổi.
6 Ĝiaj ŝtonoj estas loko de safiroj, Kaj terbuloj enhavas oron.
Ở đó lam ngọc ra từ đá, trong bụi nó có mạt vàng.
7 La vojon ne konas rabobirdo, Kaj la okulo de falko ĝin ne vidis.
Đây là những kho báu chim trời không hề bay tới, mắt chim ưng cũng không hề nhìn thấy.
8 Ne paŝis sur ĝi sovaĝaj bestoj, Ne iris sur ĝi leono.
Không một dã thú nào bén mảng; cả sư tử cũng chưa đặt chân.
9 Sur rokon oni metas sian manon, Oni renversas montojn de ilia bazo.
Con người chẻ được đá lửa và khai hoang chân núi.
10 En rokoj oni elhakas riverojn, Kaj ĉion grandvaloran vidis la okulo de homo.
Họ đào hầm xuyên núi, mắt thấy được mọi kho tàng quý bên trong.
11 Oni haltigas la fluon de riveroj, Kaj kaŝitaĵon oni eltiras al la lumo.
Người tìm cho ra nguồn của sông suối và khám phá ra nhiều điều bí ẩn.
12 Sed kie oni trovas la saĝon? Kaj kie estas la loko de prudento?
Nhưng loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Nơi nào họ có thể tìm tri thức?
13 La homo ne scias ĝian prezon; Kaj ĝi ne estas trovata sur la tero de vivantoj.
Thật ra không ai biết tìm nó ở đâu, vì không thể tìm tại nơi người sống.
14 La abismo diras: Ne en mi ĝi estas; La maro diras: Ĝi ne troviĝas ĉe mi.
Vực sâu rằng: ‘Nó không có trong tôi.’ Biển nói: ‘Nó cũng không ở với tôi.’
15 Oni ne povas doni por ĝi plej bonan oron, Oni ne pesas arĝenton page por ĝi.
Khôn ngoan không thể mua bằng vàng ròng. Giá nó cũng không thể lấy bạc mà lường.
16 Oni ne taksas ĝin per oro Ofira, Nek per multekosta onikso kaj safiro.
Giá trị nó hơn cả vàng ô-phia, ngọc mã não, ngọc lam cũng không mua được.
17 Ne valoregalas al ĝi oro kaj vitro; Kaj oni ne povas ŝanĝi ĝin kontraŭ vazoj el pura oro.
Vàng hay pha lê không so được với khôn ngoan. Không đổi được bằng bình vàng ròng.
18 Koraloj kaj kristalo ne estas atentataj; Kaj posedo de saĝo estas pli valora ol perloj.
Ngọc san hô hoặc các bảo vật bằng thủy tinh cũng vô giá trị, Vì khôn ngoan còn đắt giá hơn hồng ngọc.
19 Ne valoregalas al ĝi topazo el Etiopujo; Pura oro ne povas esti ĝia prezo.
Hoàng ngọc Ê-thi-ô-pi không so được với nó. Dù có vàng ròng cũng không tài nào mua được.
20 De kie venas la saĝo? Kaj kie estas la loko de prudento?
Vậy, loài người tìm khôn ngoan ở đâu? Họ có thể tìm tri thức ở nơi nào?
21 Kaŝita ĝi estas antaŭ la okuloj de ĉio vivanta, Nevidebla por la birdoj de la ĉielo.
Nó ẩn giấu khỏi mắt mọi sinh vật. Kể cả mắt tinh của chim trời cũng không thể tìm được nó.
22 La abismo kaj la morto diras: Per niaj oreloj ni aŭdis nur famon pri ĝi.
Âm Phủ và Sự Chết nói rằng: ‘Tiếng đồn về nó có đến tai chúng tôi.’
23 Dio komprenas ĝian vojon, Kaj Li scias ĝian lokon;
Chỉ Đức Chúa Trời hiểu con đường đến sự khôn ngoan; Ngài biết tìm nó ở nơi đâu,
24 Ĉar Li rigardas ĝis la fino de la tero, Li vidas sub la tuta ĉielo.
vì Ngài thấu suốt đầu cùng đất, và thấy rõ mọi vật dưới tầng trời.
25 Kiam Li donis pezon al la vento Kaj aranĝis la akvon laŭmezure,
Chúa ấn định sức mạnh cho gió, và đo lường mưa đổ bao nhiêu.
26 Kiam Li starigis leĝon por la pluvo Kaj vojon por la fulmo kaj tondro:
Khi Chúa định luật lệ cho mưa và vạch đường cho sấm chớp.
27 Tiam Li vidis ĝin kaj anoncis ĝin, Pretigis ĝin kaj esploris ĝin;
Lúc ấy Chúa tìm và thẩm định giá trị của khôn ngoan. Ngài xác nhận và thử nghiệm nó.
28 Kaj Li diris al la homoj: Vidu, timo antaŭ Dio estas saĝo, Kaj evitado de malbono estas prudento.
Đây là điều Chúa phán bảo con người: ‘Kính sợ Chúa đó là sự khôn ngoan; tránh xa tội ác đó là điều tri thức.’”
