< Ijob 28 >
1 La arĝento havas lokon, kie oni ĝin elakiras; Kaj la oro havas lokon, kie oni ĝin fandas.
Surely there is for silver a source, And a place for the gold they refine;
2 La fero estas ricevata el polvo, Kaj el ŝtono oni fandas la kupron.
Iron from the dust is taken, And [from] the firm stone brass.
3 Oni faras finon al la mallumo, Kaj rezulte oni trovas la ŝtonojn el grandega mallumo.
An end hath he set to darkness, And to all perfection he is searching, A stone of darkness and death-shade.
4 Oni fosas kavon tie, kie oni loĝas; Kaj tie, kie paŝas neniu piedo, ili laboras pendante, forgesitaj de homoj.
A stream hath broken out from a sojourner, Those forgotten of the foot, They were low, from man they wandered.
5 La tero, el kiu devenas pano, Estas trafosata sube kvazaŭ per fajro.
The earth! from it cometh forth bread, And its under-part is turned like fire.
6 Ĝiaj ŝtonoj estas loko de safiroj, Kaj terbuloj enhavas oron.
A place of the sapphire [are] its stones, And it hath dust of gold.
7 La vojon ne konas rabobirdo, Kaj la okulo de falko ĝin ne vidis.
A path — not known it hath a ravenous fowl, Nor scorched it hath an eye of the kite,
8 Ne paŝis sur ĝi sovaĝaj bestoj, Ne iris sur ĝi leono.
Nor trodden it have the sons of pride, Not passed over it hath the fierce lion.
9 Sur rokon oni metas sian manon, Oni renversas montojn de ilia bazo.
Against the flint he sent forth his hand, He overturned from the root mountains.
10 En rokoj oni elhakas riverojn, Kaj ĉion grandvaloran vidis la okulo de homo.
Among rocks, brooks he hath cleaved, And every precious thing hath his eye seen.
11 Oni haltigas la fluon de riveroj, Kaj kaŝitaĵon oni eltiras al la lumo.
From overflowing floods he hath bound, And the hidden thing bringeth out [to] light.
12 Sed kie oni trovas la saĝon? Kaj kie estas la loko de prudento?
And the wisdom — whence is it found? And where [is] this, the place of understanding?
13 La homo ne scias ĝian prezon; Kaj ĝi ne estas trovata sur la tero de vivantoj.
Man hath not known its arrangement, Nor is it found in the land of the living.
14 La abismo diras: Ne en mi ĝi estas; La maro diras: Ĝi ne troviĝas ĉe mi.
The deep hath said, 'It [is] not in me,' And the sea hath said, 'It is not with me.'
15 Oni ne povas doni por ĝi plej bonan oron, Oni ne pesas arĝenton page por ĝi.
Gold is not given for it, Nor is silver weighed — its price.
16 Oni ne taksas ĝin per oro Ofira, Nek per multekosta onikso kaj safiro.
It is not valued with pure gold of Ophir, With precious onyx and sapphire,
17 Ne valoregalas al ĝi oro kaj vitro; Kaj oni ne povas ŝanĝi ĝin kontraŭ vazoj el pura oro.
Not equal it do gold and crystal, Nor [is] its exchange a vessel of fine gold.
18 Koraloj kaj kristalo ne estas atentataj; Kaj posedo de saĝo estas pli valora ol perloj.
Corals and pearl are not remembered, The acquisition of wisdom [is] above rubies.
19 Ne valoregalas al ĝi topazo el Etiopujo; Pura oro ne povas esti ĝia prezo.
Not equal it doth the topaz of Cush, With pure gold it is not valued.
20 De kie venas la saĝo? Kaj kie estas la loko de prudento?
And the wisdom — whence doth it come? And where [is] this, the place of understanding?
21 Kaŝita ĝi estas antaŭ la okuloj de ĉio vivanta, Nevidebla por la birdoj de la ĉielo.
It hath been hid from the eyes of all living. And from the fowl of the heavens It hath been hidden.
22 La abismo kaj la morto diras: Per niaj oreloj ni aŭdis nur famon pri ĝi.
Destruction and death have said: 'With our ears we have heard its fame.'
23 Dio komprenas ĝian vojon, Kaj Li scias ĝian lokon;
God hath understood its way, And He hath known its place.
24 Ĉar Li rigardas ĝis la fino de la tero, Li vidas sub la tuta ĉielo.
For He to the ends of the earth doth look, Under the whole heavens He doth see,
25 Kiam Li donis pezon al la vento Kaj aranĝis la akvon laŭmezure,
To make for the wind a weight, And the waters He meted out in measure.
26 Kiam Li starigis leĝon por la pluvo Kaj vojon por la fulmo kaj tondro:
In His making for the rain a limit, And a way for the brightness of the voices,
27 Tiam Li vidis ĝin kaj anoncis ĝin, Pretigis ĝin kaj esploris ĝin;
Then He hath seen and declareth it, He hath prepared it, and also searched it out,
28 Kaj Li diris al la homoj: Vidu, timo antaŭ Dio estas saĝo, Kaj evitado de malbono estas prudento.
And He saith to man: — 'Lo, fear of the Lord, that [is] wisdom, And to turn from evil [is] understanding.'