Genezo 41
1 Post du jaroj Faraono havis sonĝon, ke jen li staras apud la Rivero.
Ao final de dois anos inteiros, o Faraó sonhou, e eis que ele estava ao lado do rio.
2 Kaj jen el la Rivero eliras sep bovinoj belaspektaj kaj grasaj, kaj ili paŝtiĝas en la kanejo.
Eis que sete cabeças de gado saíram do rio. Eram elegantes e gordos, e se alimentavam na grama do pântano.
3 Kaj jen sep aliaj bovinoj eliras post ili el la Rivero, malbelaspektaj kaj malgrasaj, kaj ili stariĝas apud tiuj bovinoj sur la bordo de la Rivero.
Eis que sete outros bovinos subiram atrás deles do rio, feios e magros, e ficaram ao lado dos outros bovinos à beira do rio.
4 Kaj la bovinoj malbelaspektaj kaj malgrasaj formanĝis la sep bovinojn belaspektajn kaj grasajn. Kaj Faraono vekiĝis.
O gado feio e magro devorou os sete gados elegantes e gordurosos. Então, o Faraó acordou.
5 Kaj li endormiĝis kaj denove havis sonĝon: jen sep spikoj leviĝas sur unu spiktrunko, dikaj kaj bonaj.
Ele dormiu e sonhou uma segunda vez; e eis que sete cabeças de grão subiram em um talo, saudável e bom.
6 Sed jen sep spikoj, maldikaj kaj bruligitaj de la orienta vento, elkreskas post ili.
Eis que sete cabeças de grão, finas e queimadas com o vento leste, brotaram atrás delas.
7 Kaj la maldikaj spikoj englutis la sep spikojn dikajn kaj plenajn. Kaj Faraono vekiĝis, kaj vidis, ke tio estis sonĝo.
As finas cabeças de grão engoliram as sete espigas saudáveis e cheias. O faraó acordou e eis que era um sonho.
8 En la mateno lia spirito afliktiĝis; kaj li sendis kaj vokigis ĉiujn sorĉistojn de Egiptujo kaj ĉiujn ĝiajn saĝulojn, kaj Faraono rakontis al ili sian sonĝon; sed neniu povis signifoklarigi ĝin al Faraono.
Pela manhã, seu espírito estava perturbado, e ele enviou e chamou todos os mágicos e sábios do Egito. O Faraó contou-lhes seus sonhos, mas não havia ninguém que pudesse interpretá-los ao Faraó.
9 Tiam la vinistestro ekparolis al Faraono, dirante: Miajn pekojn mi rememoras hodiaŭ.
Então, o chefe porta-copos falou ao Faraó, dizendo: “Hoje me lembro de minhas falhas.
10 Faraono koleris siajn sklavojn, kaj metis min en malliberejon en la domon de la estro de la korpogardistoj, min kaj la bakistestron.
O Faraó ficou furioso com seus servos e me colocou sob custódia na casa do capitão da guarda, com o chefe da padaria.
11 Kaj ni sonĝis sonĝon en unu nokto, mi kaj li; ĉiu havis sonĝon kun aparta signifo.
Sonhamos um sonho em uma noite, ele e eu. Cada homem sonhou de acordo com a interpretação de seu sonho.
12 Kaj tie estis kun ni Hebrea junulo, sklavo de la estro de la korpogardistoj; kaj ni rakontis al li, kaj li signifoklarigis al ni niajn sonĝojn, al ĉiu li klarigis laŭ lia sonĝo.
Estava lá conosco um jovem, um hebreu, servo do capitão da guarda, e nós lhe contamos, e ele nos interpretou nossos sonhos. Ele interpretou para cada homem de acordo com seu sonho.
13 Kaj kiel li klarigis al ni, tiel fariĝis: min oni revenigis al mia ofico, kaj lin oni pendigis.
Como ele interpretou para nós, assim foi. Ele me devolveu ao meu escritório, e o enforcou”.
14 Tiam Faraono sendis alvoki Jozefon; kaj oni rapide eligis lin el la malliberejo, kaj li sin razis kaj ŝanĝis siajn vestojn kaj venis al Faraono.
Então o Faraó enviou e chamou José, e o trouxeram apressadamente para fora do calabouço. Ele se barbeou, trocou de roupa e chegou até o Faraó.
15 Kaj Faraono diris al Jozef: Mi sonĝis sonĝon, kaj neniu povas ĝin klarigi; sed pri vi mi aŭdis, ke kiam vi aŭdas sonĝon, vi tuj ĝin klarigas.
O Faraó disse a José: “Sonhei um sonho, e não há ninguém que possa interpretá-lo”. Ouvi dizer de você, que quando você ouve um sonho você pode interpretá-lo”.
16 Kaj Jozef respondis al Faraono, dirante: Ĝi ne dependas de mi; Dio respondos bonon al Faraono.
Joseph respondeu ao Faraó, dizendo: “Não está em mim”. Deus dará ao faraó uma resposta de paz”.
17 Kaj Faraono diris al Jozef: Mi sonĝis, ke jen mi staras sur la bordo de la Rivero;
O Faraó falou a José: “Em meu sonho, eis que eu estava à beira do rio;
18 kaj jen el la Rivero eliris sep bovinoj grasaj kaj belaspektaj kaj paŝtiĝis en la kanejo;
e eis que sete cabeças de gado gordas e lustrosas saíram do rio. Eles se alimentaram na grama do pântano;
19 sed jen sep aliaj bovinoj eliris post ili, maldikaj, tre malbonaspektaj kaj malgrasaj; tiajn malbelajn, kiel ili, mi ne vidis en la tuta Egipta lando;
e eis que outros sete bovinos subiram atrás deles, pobres e muito feios e magros, como nunca vi em toda a terra do Egito por fealdade.
20 kaj la malgrasaj kaj malbelaj bovinoj formanĝis la sep antaŭajn grasajn bovinojn;
O gado magro e feio comeu os primeiros sete bovinos gordos;
21 kaj tiuj eniĝis en ilian internon, sed oni ne povis rimarki, ke ili eniĝis en ilian internon, kaj ilia aspekto estis tiel maldika, kiel antaŭe. Kaj mi vekiĝis.
e quando os comeram, não se podia saber que os tinham comido, mas ainda eram feios, como no início. Então, acordei.
22 Kaj mi vidis en sonĝo: jen sep spikoj elkreskis sur unu spiktrunko, plenaj kaj bonaj;
Vi em meu sonho, e eis que sete cabeças de grãos subiram em um pé, cheias e boas;
23 sed jen sep spikoj, maldikaj, malgrasaj, kaj bruligitaj de la orienta vento, elkreskis post ili;
e eis que sete cabeças de grãos, murchas, finas e queimadas com o vento leste, brotaram atrás delas.
24 kaj la malgrasaj spikoj englutis la sep bonajn spikojn. Kaj mi rakontis al la sorĉistoj, sed neniu klarigis al mi.
As finas cabeças de grão engoliram as sete boas cabeças de grão. Eu disse isso aos mágicos, mas não havia ninguém que pudesse me explicar”.
25 Tiam Jozef diris al Faraono: La sonĝo de Faraono estas unu; kion Dio estas faronta, Li diris al Faraono.
Joseph disse ao faraó: “O sonho do faraó é um só. O que Deus está prestes a fazer, ele declarou ao Faraó.
26 La sep bonaj bovinoj estas sep jaroj, kaj la sep bonaj spikoj estas sep jaroj; ĝi estas unu sonĝo.
Os sete bons cabeças de gado são sete anos; e as sete boas cabeças de grãos são sete anos”. O sonho é um só.
27 Kaj la sep bovinoj malgrasaj kaj malbelaj, kiuj eliris post ili, estas sep jaroj; kaj la sep spikoj, malplenaj kaj bruligitaj de la orienta vento, estos sep jaroj de malsato.
Os sete bovinos magros e feios que vieram depois deles são sete anos, e também as sete cabeças de grão vazias, queimadas com o vento leste; serão sete anos de fome.
28 Tio estas, pri kio mi diris al Faraono, ke kion Dio estas faronta, Li montris al Faraono.
Foi o que eu falei ao Faraó. Deus mostrou ao faraó o que ele está prestes a fazer.
29 Jen venos sep jaroj de granda abundeco en la tuta Egipta lando.
Eis que sete anos de grande abundância em toda a terra do Egito estão chegando.
30 Sed venos sep jaroj de malsato post ili; kaj forgesiĝos la tuta abundeco en la Egipta lando, kaj la malsato konsumos la teron.
Sete anos de fome surgirão depois deles, e toda a abundância será esquecida na terra do Egito. A fome consumirá a terra,
31 Kaj ne restos postesigno de la abundeco en la lando, pro tiu malsato, kiu venos poste, ĉar ĝi estos tre malfacila.
e a abundância não será conhecida na terra por causa da fome que se seguirá; pois será muito dolorosa.
32 Kaj se la sonĝo dufoje ripetiĝis al Faraono, tio montras, ke la afero estas firme decidita de Dio, kaj Dio rapidos plenumi tion.
O sonho foi duplicado para o Faraó, porque a coisa é estabelecida por Deus, e Deus em breve a realizará.
33 Kaj nun Faraono elserĉu homon kompetentan kaj saĝan kaj estrigu lin super la Egipta lando;
“Agora, portanto, deixe o Faraó procurar um homem discreto e sábio, e o ponha sobre a terra do Egito.
34 Faraono ordonu, ke li starigu observistojn en la lando kaj prenadu kvinonon de ĉiuj produktoj de la Egipta tero dum la sep jaroj de abundeco.
Que o Faraó faça isso, e que ele nomeie supervisores sobre a terra, e assuma a quinta parte da terra dos produtos do Egito nos sete abundantes anos.
35 Kaj oni kolektu la tutan manĝaĵon de tiuj venontaj bonaj jaroj, kaj oni amasigu manĝeblan grenon en la urboj sub la disponon de Faraono, kaj oni ĝin konservu.
Let eles reúnem toda a comida destes bons anos que vêm, e armazenam os grãos sob a mão do Faraó para comida nas cidades, e deixem que eles a guardem.
36 Kaj tiu manĝaĵo estos provizo por la lando por la sep jaroj de malsato, kiuj estos en la Egipta lando, por ke la lando ne pereu de malsato.
Os alimentos serão para fornecer a terra contra os sete anos de fome, que estarão na terra do Egito; para que a terra não pereça por causa da fome”.
37 Kaj tio plaĉis al Faraono kaj al ĉiuj liaj servantoj.
A coisa era boa aos olhos do Faraó, e aos olhos de todos os seus servos.
38 Kaj Faraono diris al siaj servantoj: Ĉu ni povus trovi tian homon, kiel li, en kiu estas la spirito de Dio?
O Faraó disse a seus servos: “Podemos encontrar um homem como este, um homem em quem está o Espírito de Deus”?
39 Kaj Faraono diris al Jozef: Ĉar Dio sciigis al vi ĉion ĉi tion, ne ekzistas kompetentulo kaj saĝulo tia, kiel vi.
Faraó disse a José: “Porque Deus lhe mostrou tudo isso, não há ninguém tão discreto e sábio como você”.
40 Vi estos super mia domo, kaj viajn vortojn obeos mia tuta popolo; nur per la trono mi estos pli alta ol vi.
Você estará sobre minha casa”. Todo o meu povo será governado de acordo com a sua palavra. Somente no trono serei maior do que vós”.
41 Kaj Faraono diris al Jozef: Vidu, mi estrigis vin super la tuta Egipta lando.
O Faraó disse a José: “Eis que eu te pus sobre toda a terra do Egito”.
42 Kaj Faraono deprenis sian ringon de sia mano kaj metis ĝin sur la manon de Jozef; kaj li vestis lin per bisinaj vestoj kaj metis oran ĉenon sur lian kolon.
O Faraó tirou seu anel sinete da mão e o colocou na mão de José, vestiu-o com vestes de linho fino e colocou uma corrente de ouro em seu pescoço.
43 Kaj li veturigis lin sur sia dua ĉaro; kaj oni kriis antaŭ li: Genuiĝu! Kaj li estrigis lin super la tuta Egipta lando.
Ele o fez andar na segunda carruagem que ele tinha. Choraram diante dele: “Curva o joelho!”. Ele o colocou sobre toda a terra do Egito.
44 Kaj Faraono diris al Jozef: Mi estas Faraono; sed sen via ordono neniu levos sian manon aŭ sian piedon en la tuta Egipta lando.
O Faraó disse a José: “Eu sou o Faraó. Sem você, nenhum homem levantará a mão ou o pé em toda a terra do Egito”.
45 Kaj Faraono donis al Jozef la nomon Cafnat-Paneaĥ, kaj li donis al li kiel edzinon Asnaton, filinon de Poti-Fera, pastro el On. Kaj Jozef komencis veturadon tra la Egipta lando.
O Faraó chamou José de Zafenath-Paneah. Ele lhe deu Asenath, a filha de Potiphera, sacerdote de On, como esposa. José saiu sobre a terra do Egito.
46 Jozef havis la aĝon de tridek jaroj, kiam li stariĝis antaŭ Faraono, la reĝo de Egiptujo. Kaj Jozef foriris de Faraono kaj trapasis la tutan Egiptan landon.
José tinha trinta anos de idade quando se apresentou diante do Faraó, rei do Egito. José saiu da presença do Faraó, e percorreu toda a terra do Egito.
47 Kaj la tero alportis en la sep jaroj de abundeco grandegajn amasojn da greno.
Nos sete anos abundantes, a terra produziu em abundância.
48 Kaj li kolektis la tutan grenon de la sep jaroj, kiuj estis en la Egipta lando, kaj li metis la grenon en la urbojn; la grenon de ĉiuj kampoj, kiuj estis ĉirkaŭ iu urbo, li metis en ĝin.
Ele reuniu todos os alimentos dos sete anos que estavam na terra do Egito, e depositou os alimentos nas cidades. Ele armazenava os alimentos em cada cidade a partir dos campos ao redor daquela cidade.
49 Kaj Jozef kolektis tre multe da greno, kiel la marborda sablo, ĝis li ĉesis kalkuli, ĉar oni ne plu povis kalkuli.
Joseph depositou grãos como a areia do mar, muito, até que parou de contar, pois era sem número.
50 Antaŭ ol venis la jaroj de malsato, al Jozef naskiĝis du filoj, kiujn naskis al li Asnat, filino de Poti-Fera, pastro el On.
Para José nasceram dois filhos antes do ano da fome, que Asenath, a filha de Potiphera sacerdote de On, lhe deu à luz.
51 Kaj al la unuenaskito Jozef donis la nomon Manase, ĉar, li diris, Dio forgesigis al mi ĉiujn miajn suferojn kaj la tutan domon de mia patro.
Joseph chamou o nome do primogênito Manasseh, “Pois”, disse ele, “Deus me fez esquecer toda a minha labuta, e toda a casa de meu pai”.
52 Kaj al la dua li donis la nomon Efraim, ĉar, li diris, Dio faris min fruktoporta en la lando de mia suferado.
O nome do segundo, ele chamou Efraim: “Porque Deus me fez frutificar na terra da minha aflição”.
53 Kaj finiĝis la sep jaroj de abundeco, kiuj estis en la Egipta lando.
Os sete anos de abundância, que se passaram na terra do Egito, chegaram ao fim.
54 Kaj komenciĝis la sep jaroj de malsato, kiel diris Jozef; kaj estis malsato en ĉiuj landoj, sed en la tuta lando Egipta estis pano.
Os sete anos de fome começaram a chegar, tal como José havia dito. Havia fome em todas as terras, mas em todas as terras do Egito havia pão.
55 Kiam la tuta Egipta lando eksuferis malsaton, la popolo kriis al Faraono pri pano; tiam Faraono diris al ĉiuj Egiptoj: Iru al Jozef, kaj kion li diros al vi, tion faru.
Quando toda a terra do Egito ficou faminta, o povo clamou ao Faraó por pão, e o Faraó disse a todos os egípcios: “Ide ter com José”. O que ele vos disser, fazei”.
56 La malsato estis en la tuta lando. Jozef malfermis ĉiujn grenejojn, kaj vendadis al la Egiptoj. Kaj la malsato estis tre granda en la Egipta lando.
A fome estava sobre toda a superfície da terra. José abriu todas as casas das lojas e vendeu para os egípcios. A fome era severa na terra do Egito.
57 Kaj el ĉiuj landoj oni venadis Egiptujon, por aĉeti de Jozef, ĉar la malsato estis tre granda en ĉiuj landoj.
Todos os países vieram ao Egito, a José, para comprar grãos, porque a fome era severa em toda a terra.
