Agoj 19
1 Kaj dum Apolos estis en Korinto, Paŭlo, trapasinte la supran regionon, venis al Efeso, kaj trovinte iujn disĉiplojn,
Now it came to pass while Apollos was at Corinth, that Paul having passed through the upper parts of Asia came to Ephesus:
2 li diris al ili: Ĉu vi ricevis la Sanktan Spiriton, kiam vi ekkredis? Kaj ili diris al li: Ni ankoraŭ eĉ ne aŭdis, ĉu estas Sankta Spirito.
and finding some disciples there, he said unto them, Have ye received the holy Spirit since ye embraced the faith? And they said unto him, Nay, we had not even heard whether the holy Spirit be yet given.
3 Kaj li diris al ili: En kion do vi baptiĝis? Kaj ili diris: En la bapton de Johano.
And he said unto them, Into what then were ye baptized? And they said, Into the baptism of John.
4 Kaj Paŭlo diris: Johano baptis per la bapto de pento, dirante al la popolo, ke ili kredu al tiu, kiu venos post li, tio estas al Jesuo.
Then said Paul, John indeed baptized with the baptism of repentance, telling the people, that they should believe in Him that was coming after him, that is, in Christ Jesus.
5 Kaj tion aŭdinte, ili baptiĝis en la nomon de la Sinjoro Jesuo.
And when they heard this, they were baptized in the name of the Lord Jesus.
6 Kaj kiam Paŭlo metis siajn manojn sur ilin, la Sankta Spirito venis sur ilin; kaj ili ekparolis per lingvoj kaj ekprofetis.
And as Paul laid his hands on them, the holy Spirit came upon them; and they spake with tongues, and prophesied. And the men were in all about twelve.
7 Kaj ili ĉiuj estis ĉirkaŭ dek du viroj.
And he went into the synagogue,
8 Kaj li eniris en la sinagogon, kaj parolis sentime en la daŭro de tri monatoj, diskutante kaj rezonante rilate la regnon de Dio.
and spake boldly, disputing with them for the space of three months, and persuading them of the things concerning the kingdom of God.
9 Sed kiam kelkaj obstiniĝis kaj malobeis, kalumniante la Vojon antaŭ la homamaso, li foriris de ili, kaj forigis la disĉiplojn, kaj diskutis ĉiutage en la lernejo de Tiranos.
But as some were hardened and refractory, speaking evil of the way of life before the multitude, he departed from them, and took away the disciples with him, disputing daily in the school of one Tyrannus.
10 Kaj tio daŭris dum du jaroj; tiel ke ĉiuj loĝantoj en Azio, Judoj kaj Grekoj, aŭdis la vorton de la Sinjoro.
And this he did for two years; so that all the inhabitants of Asia, both Jews and Greeks, heard the word of the Lord Jesus.
11 Kaj Dio faris per la manoj de Paŭlo eksterordinarajn miraklojn;
And God wrought extraordinary miracles by the hands of Paul:
12 tiel ke al la malsanuloj oni alportis de lia korpo viŝtukojn aŭ vestotukojn, kaj la malsanoj forlasis ilin, kaj la malbonaj spiritoj eliris.
so that even handkerchiefs or aprons were brought from his body to the sick, and the diseases lest them, and evil spirits went out of them.
13 Sed ankaŭ kelkaj el la vagemaj Judoj, ekzorcistoj, entreprenis nomi super tiuj, kiuj havis la malbonajn spiritojn, la nomon de la Sinjoro Jesuo, dirante: Mi ekzorcas vin per Jesuo, kiun Paŭlo predikas.
Then some of the vagabond Jews, exorcists, took upon them to name the name of the Lord Jesus over those that had evil spirits, saying, "We adjure you by Jesus, whom Paul preacheth."
14 Kaj sep filoj de unu Judo, Skeva, ĉefpastro, tion faris.
Now there were seven sons of one Sceva a Jewish priest, who did this.
15 Kaj la malbona spirito responde diris al ili: Jesuon mi konas, kaj Paŭlon mi konas; sed kiuj estas vi?
But the evil spirit answered and said, Jesus I know, and Paul I know, but who are ye?
16 Kaj la viro, en kiu estis la malbona spirito, sin ĵetis sur ilin, kaj venkis kaj superfortis ilin, tiel ke ili forkuris el tiu domo nudaj kaj vunditaj.
And the man in whom the evil spirit was, leapt upon them, and mastered them, and prevailed against them, so that they fled out of that house naked and wounded.
17 Kaj tio sciiĝis al ĉiuj, kiuj loĝis en Efeso, Judoj kaj Grekoj; kaj timo falis sur ilin ĉiujn, kaj la nomo de la Sinjoro Jesuo grandiĝis.
And this became known to all, both Jews and Greeks, that dwelt at Ephesus; and fear fell on them all, and the name of the Lord Jesus was magnified.
18 Multaj ankaŭ el la kredantoj venis, kaj konfesis, montrante siajn agojn.
And many of them that believed came confessing and declaring their former practices.
19 Kaj ne malmultaj el tiuj, kiuj praktikis magiajn artojn, alportis amase siajn librojn, kaj bruligis ilin antaŭ la okuloj de ĉiuj; kaj oni kalkulis ilian valoron, kaj trovis ĝin kvindek miloj da moneroj arĝentaj.
And a great number of those that had used inquisitive arts, brought the books, and burned them before them all: and they computed the price of them, and found it to be fifty thousand pieces of silver.
20 Tiel forte kreskis la vorto de la Sinjoro kaj sukcesis.
So mightily did the word of the Lord increase and prevail.
21 Kaj kiam tio finiĝis, Paŭlo intencis en la spirito, trapasinte Makedonujon kaj la Aĥajan landon, vojaĝi al Jerusalem, kaj li diris: Post kiam mi iros tien, mi devos ankaŭ vidi Romon.
After these things, Paul purposed in spirit to pass through Macedonia and Achaia, and go to Jerusalem, saying, After I have been there, I must also see Rome.
22 Kaj sendinte en Makedonujon du el siaj helpservantoj, Timoteon kaj Eraston, li mem restis iom da tempo en Azio.
So he sent into Macedonia two of those that ministred to him, Timothy and Erastus, but he himself stayed some time in Asia.
23 Kaj ĉirkaŭ tiu tempo leviĝis ne malgranda ekscitiĝo pri la Vojo.
Now there happened at that time no small disturbance about the way which he taught.
24 Ĉar unu viro, nomata Demetrio, arĝentaĵisto, kiu faradis arĝentajn templetojn de Artemis, liveris al la metiistoj multe da okupo;
For one Demetrius, a silver-smith, who made silver models of Diana's temple, brought no small gain to the artificers: whom he got together,
25 kaj li kunvenigis ilin, kune kun la samokupaj laboristoj, kaj diris: Ho viroj, vi scias, ke per ĉi tiu metio ni havas bonajn enspezojn.
and with them the workmen they employed about such things, and said, My friends, ye know that by this employment we get our wealth.
26 Kaj vi vidas kaj aŭdas, ke ne sole en Efeso, sed ankaŭ tra preskaŭ la tuta Azio, ĉi tiu Paŭlo jam influis kaj forturnis multe da homoj, dirante, ke tio, kio estas manfarita, estas ne-dioj;
And ye see and hear, that not only at Ephesus, but in almost all Asia, this Paul hath persuaded and perverted many people, saying, that they are no gods which are made by hands.
27 kaj estas danĝero, ne sole ke ĉi tiu nia metio estos malestimata, sed ankaŭ ke la templo de la granda diino Artemis estos malŝatata; kaj eble estos senigita je sia majesto tiu, kiun la tuta Azio kaj la tuta mondo adoras.
So that we are not only in danger of this, that the business we follow will come to nothing; but also that the temple of the great goddess Diana will be despised; and her magnificence destroyed, whom all Asia and the whole world worshippeth.
28 Aŭdinte tion, ili pleniĝis de kolero, kaj ekkriis, dirante: Granda estas Artemis de la Efesanoj.
Hearing this and being filled with rage, they cried out, saying, Great is Diana of the Ephesians.
29 Kaj la urbo pleniĝis de tumulto; kaj oni kure kolektiĝis unuanime en la teatron, ekkaptinte Gajon kaj Aristarĥon, Makedonojn, kunvojaĝantojn de Paŭlo.
And the whole city was filled with confusion: and they rushed with one accord into the theatre, dragging with them Gaius and Aristarchus two Macedonians, fellow-travellers with Paul.
30 Kaj kiam Paŭlo volis eniri antaŭ la popolon, la disĉiploj tion ne permesis al li.
And when Paul would have gone in unto the people, the disciples would not let him.
31 Kaj ankaŭ kelkaj el la ĉefoj de Azio, kiuj estis liaj amikoj, sendis al li, kaj petegis lin ne riski sin en la teatron.
And some also of the chief men of Asia, being his friends, sent to him and desired him not to venture himself into the theatre.
32 Kriadis ili do diverse ion kaj alion, ĉar la kunveno estis konfuzita; kaj la plimulto ne sciis, kial ili kunvenis.
Some therefore cried one thing, and some another; for the assembly was confused, and the greater part did not know for what they were come together.
33 Kaj el la homamaso ili elpaŝigis Aleksandron, kiun la Judoj puŝis antaŭen. Kaj Aleksandro gestis per la mano, kaj ekprovis pledi antaŭ la popolo.
And they brought Alexander forward out of the multitude, the Jews urging him on. And Alexander beckoning with the hand, would have made a defence to the people.
34 Sed sciiĝinte, ke li estas Judo, ĉiuj unuvoĉe en la daŭro de ĉirkaŭ du horoj kriadis: Granda estas Artemis de la Efesanoj!
But when they knew that he was a Jew, they all cried out with one voice, for near two hours, Great is Diana of the Ephesians.
35 Kaj kiam la urboskribisto kvietigis la amason, li diris: Ho Efesanoj, ĉu do ekzistas homo nescianta, ke la urbo de la Efesanoj estas templogardanto de Artemis la granda kaj de la elĉiela falintaĵo?
And when the Secretary had appeased the multitude, he said, Ye men of Ephesus, what man is there who doth not know that the city of the Ephesians is devoted to the service of the great goddess Diana, and of the image which fell down from Jupiter?
36 Ĉar tio do ne estas kontraŭdirebla, vi devas esti trankvilaj, kaj fari nenion senpripense.
Since therefore these things are incontestible, ye ought to be quiet and composed, and to do nothing rashly.
37 Ĉar vi alkondukis ĉi tiujn virojn, kiuj estas nek templorabistoj nek blasfemantoj de nia diino.
For ye have brought these men hither, who are neither robbers of temples, nor blasphemers of your goddess.
38 Se do Demetrio kaj la kun li metiistoj havas plendaferon kontraŭ iu, la juĝejoj estas je ilia dispono, kaj ekzistas prokonsuloj; ili procesu unu kontraŭ alia.
If Demetrius therefore, and the artificers that are with him, have a charge against any one, the law-courts are open, and there are Roman proconsuls likewise: let them implead one another.
39 Sed se vi faras esploron pri io alia, tio decidiĝos en la laŭleĝa kunveno.
But if ye are enquiring any thing about other matters, let it be decided in a lawful assembly:
40 Ĉar estas danĝero, ke oni akuzos nin pri tumulto rilate la hodiaŭan aferon, pro manko de motivo; kaj rilate ĝin, ni ne povos pravigi ĉi tiun homamasiĝon.
for we are in danger of being charged with sedition for what has happened this day, there being no cause by which we can give a reason for this concourse.
41 Kaj tion dirinte, li dissendis la kunvenintojn.
And when he had said these things, he dismissed the assembly.
