Agoj 17
1 Kaj vojaĝinte tra Amfipolis kaj Apolonia, ili alvenis en Tesalonikon, kie estis sinagogo de la Judoj;
And taking their journey through Amphipolis and Apollonia, they came to Thessalonica; where there was a synagogue of the Jews.
2 kaj laŭ sia kutimo Paŭlo eniris al ili, kaj dum tri sabatoj li rezonadis kun ili el la Skriboj,
And according to Paul's custom, he entered in among them, and discoursed to them for three Sabbaths from the scriptures;
3 klarigante kaj montrante, ke la Kristo devis suferi kaj releviĝi el la mortintoj, kaj dirante: Ĉi tiu Jesuo, kiun mi predikas al vi, estas la Kristo.
opening them, and evidently showing that the Messiah ought to suffer, and to rise from the dead; and that this is the Messiah, even Jesus, whom I declare to you.
4 Kaj unuj el ili estis konvinkitaj, kaj kunsortiĝis kun Paŭlo kaj Silas; kaj el la piaj Grekoj granda amaso, kaj el la ĉefaj virinoj ne malmultaj.
And some of them believed, and adhered to Paul and Silas; besides, a considerable number of the devout Greeks, and not a few of the principal women.
5 Sed la Judoj, enviante, varbis kelkajn malnoblulojn el la popolaĉo, kaj, kolektinte homamason, entumultigis la urbon; kaj atakinte la domon de Jason, ili klopodis elkonduki ilin al la popolo.
But the unbelieving Jews, filled with zeal, gathered together some mean and profligate fellows, and making a mob, threw the city into a tumult; and assaulting the house of Jason, endeavored to bring them out to the people.
6 Sed ne trovinte ilin, ili trenis Jasonon kaj kelkajn fratojn antaŭ la urbestrojn, kriante: Tiuj samaj, kiuj renversis la tutan mondon, alestas ankaŭ ĉi tie;
But not finding them, they dragged Jason, and some of the brethren to the magistrates of the city, crying out, These men, that have turned the world upside down, are come hither, also;
7 ilin Jason akceptis; kaj ili ĉiuj agas kontraŭ la dekretoj de Cezaro, dirante, ke estas alia reĝo, Jesuo.
and Jason has privately received them. And all these men act contrary to the decrees of Cesar, saying that there is another king, one Jesus.
8 Kaj ili maltrankviligis la homamason kaj la urbestrojn, kiuj tion aŭdis.
And they alarmed the multitude and the magistrates of the city, when they heard these things.
9 Kaj ĉi tiuj, ricevinte garantiaĵon de Jason kaj la aliaj, liberigis ilin.
And having taken security of Jason, and the rest, they dismissed them.
10 Kaj la fratoj tuj forsendis Paŭlon kaj Silason nokte al Berea; kaj alveninte tien, ili iris en la sinagogon de la Judoj.
But the brethren immediately sent away Paul and Silas, by night, to Berea: and when they came thither, they went into the synagogue of the Jews.
11 Kaj ĉi tiuj estis pli noblaj ol la Tesalonikanoj, ĉar ili akceptis la vorton kun plena fervoro, kaj ĉiutage esploris la Skribojn, por konstati, ĉu tiuj aferoj estas veraj.
Now these were of a more noble disposition that those of Thessalonica: for they received the word with all readiness of mind, daily examining the scriptures, whether those things were so.
12 Tial multaj el ili kredis, kaj ne malmultaj el la Grekaj virinoj honorindaj kaj el la viroj.
Many of them, therefore, believed; both of the Grecian women of considerable rank, and of the men not a few.
13 Sed kiam la Judoj en Tesaloniko sciiĝis, ke ankaŭ en Berea la vorto de Dio estas proklamita de Paŭlo, ili venis ankaŭ tien, maltrankviligante kaj ekscitante la homamason.
But as soon as some of the Jews of Thessalonica understood that the word of God was announced by Paul at Berea, they came thither, also, exciting the populace.
14 Kaj tiam la fratoj tuj forsendis Paŭlon, por ke li iru ĝis la marbordo; sed Silas kaj Timoteo restis ankoraŭ tie.
And then immediately the brethren sent away Paul, as if he were to go by sea. But Silas and Timothy continued there.
15 Kaj la gvidantoj de Paŭlo kondukis lin ĝis Ateno, kaj ricevinte komision al Silas kaj Timoteo, ke ili venu al li kiel eble plej rapide, ili foriris.
And they that conducted Paul, brought him as far as Athens: and having received an order for Silas and Timothy, that they should come to him as soon as possible, they set out.
16 Kaj dum Paŭlo atendis ilin en Ateno, lia spirito ĉagreniĝis en li, kiam li vidis la urbon idolplena.
Now, while Paul was waiting for them at Athens, his spirit within him was strongly moved when he beheld the city enslaved to idolatry.
17 Tial li rezonadis en la sinagogoj kun la Judoj kaj la diotimantoj, kaj sur la placo ĉiutage kun la renkontitoj.
He therefore reasoned with the Jews and proselytes in the synagogue; and in the forum, daily, with those who met with him.
18 Kaj iuj el la Epikuranaj kaj Stoikaj filozofoj lin renkontis. Kaj unuj diris: Kion volus diri ĉi tiu vortŝutanto? aliaj diris: Li ŝajnas esti proklamanto de fremdaj diaĵoj; ĉar li predikis Jesuon kaj la releviĝon.
Then some of the Epicurean and Stoic philosophers opposed him. Others said, What would this babbler say? And others, he seems to be a proclaimer of foreign deities; because he declared to them the good news concerning Jesus and the resurrection.
19 Kaj ili prenis lin, kaj kondukis lin al la Areopago, dirante: Ĉu ni povas scii, kio estas tiu nova instruo, priparolata de vi?
And they took him and conducted him to the Areopagus, saying, May we know what this new doctrine is, which is spoken by you?
20 Ĉar fremdaĵojn vi portas al niaj oreloj; ni do volas scii, kion signifas tiuj aferoj.
for you bring some strange things to our ears; we would, therefore, know what these things mean.
21 (Ĉiuj Atenanoj kaj la tie loĝantaj fremduloj pasigadis la tempon ĉe nenio alia, krom diri aŭ aŭdi ion plej novan.)
For all the Athenians, and the strangers that sojourned among them spent their leisure in nothing else but in telling or hearing news.
22 Kaj Paŭlo staris meze de la Areopago, kaj diris: Atenanoj, mi rimarkas, ke vi estas ĉiurilate tro servemaj al diaĵoj.
Paul, therefore, standing up in the middle of Areopagus, said, Athenians, I perceive that you are exceedingly addicted to the worship of demons.
23 Ĉar preterpasante kaj rigardante viajn adorataĵojn, mi trovis ankaŭ altaron, sur kiu estis skribite: AL DIO NEKONATA. Kiun do vi nekonante adoras, Tiun mi predikas al vi.
For, as I passed along, and beheld the objects of your worship, I found an altar with this inscription, To the Unknown God: Him, therefore, you ignorantly worship, I announce to you.
24 La Dio, kiu faris la mondon kaj ĉion, kio estas en ĝi, estante per Si mem Sinjoro de la ĉielo kaj la tero, ne loĝas en manfaritaj temploj;
The God who made the world, and all things that are in it, being the Lord of heaven and earth, dwells not in temples made with hands:
25 kaj ne estas servata de homaj manoj, kvazaŭ Li ion bezonus, ĉar Li mem donas al ĉiuj vivon kaj spiron kaj ĉion;
Neither is he served by human hands, as if he stood in need of anything; he himself giving to all, life, and breath, and all things.
26 kaj el unu origino Li faris ĉiujn naciojn de la homoj, por loĝi sur la tuta supraĵo de la tero, difininte ordigitajn epokojn kaj la limojn de iliaj loĝejoj;
And he has made of one blood, the whole race of men, to inhabit all the face of the earth; having marked out the times previously arranged in order, and the boundaries of their habitations:
27 por ke ili serĉu Dion, se eble ili povus ĉirkaŭpalpi kaj trovi Lin, kvankam Li ne estas malproksime de ĉiu el ni;
that they might seek after the Lord, if possibly they might feel after him, and find him; though he be not far from every one of us:
28 ĉar en Li ni vivas kaj moviĝas kaj ekzistas, kiel ankaŭ iuj viaj poetoj diris: Ĉar ni estas ankaŭ Lia idaro.
for in him we live, and are moved, and do exist; as some of your own poets have said--"For we his offspring are."
29 Tial ni, estante idaro de Dio, devas ne opinii la Diecon simila al oro aŭ arĝento aŭ ŝtono, gravuraĵo de homa arto kaj imagado.
We, therefore, being the offspring of God, ought not to imagine the Deity to be like gold, or silver, or stone, wrought by the art and contrivance of man.
30 Kaj la tempojn de nesciado preterrigardis Dio, sed nun Li proklamas al ĉiuj homoj, ke ili pentu;
For though God overlooked the times of ignorance, he now makes proclamation to all men, everywhere, to reform;
31 tial Li difinis tagon, en kiu Li juĝos la mondon en justeco per tiu viro, kiun Li elektis, doninte garantion pri tio al ĉiuj homoj per tio, ke Li relevis lin el la mortintoj.
because he has appointed a day, in which he will judge the world righteously, by that Man whom he has ordained: of which he has given assurance to all men, by raising him from the dead.
32 Kaj aŭdinte pri releviĝo de la mortintoj, unuj mokis; sed aliaj diris: Ni aŭskultos vin denove pri tio.
And when they heard of the resurrection of the dead, some made a jest of it, and others said, We will hear you again upon this subject.
33 Kaj tiel Paŭlo eliris el inter ili.
And this Paul went out of the midst of them.
34 Sed iuj viroj aliĝis al li kaj kredis, inter kiuj estis Dionisio, Areopagano, kaj virino, nomata Damaris, kaj aliaj kun ili.
Nevertheless, some men adhered to him, and believed: among whom was Dionysius, the Areopagite; also a woman, whose name was Damaris; and others with them.
