Proverbs 6
1 My son! if thou hast been surety for thy friend, Hast stricken for a stranger thy hand,
И оғлум, әгәр достуңға борун болған болсаң, Ят кишиниң қәрзини төләшкә қол беришип вәдә бәргән болсаң,
2 Hast been snared with sayings of thy mouth, Hast been captured with sayings of thy mouth,
Әгәр өз сөзүңдин илинған болсаң, Өз вәдәң билән бағлинип қалсаң,
3 Do this now, my son, and be delivered, For thou hast come into the hand of thy friend. Go, trample on thyself, and strengthen thy friend,
У йеқиниңниң қолиға чүшкәнлигиң үчүн, Амал қилип өзүңни униңдин қутқуз — Дәрһал йеқиниңниң йениға берип, өзүңни кәмтәр тутуп [шу иштин] халий қилишини өтүнүп сора.
4 Give not sleep to thine eyes, And slumber to thine eyelids,
Җәрән шикарчиниң қолидин қутулушқа тиришқандәк, Қуш овчиниң қолидин чиқишқа тиришқандәк, Қутулмиғичә ухлап ятма, Һәтта үгдәп арамму алма.
5 Be delivered as a roe from the hand, And as a bird from the hand of a fowler.
6 Go unto the ant, O slothful one, See her ways and be wise;
И һорун, чөмүлиниң йениға берип [униңдин үгән], Униң тирикчилик йоллириға қарап дана бол.
7 Which hath not captain, overseer, and ruler,
Уларниң башлиғи, әмәлдари, һөкүмдари йоқ болсиму,
8 She doth prepare in summer her bread, She hath gathered in harvest her food.
Лекин улар язда жилниң еһтияҗи үчүн аш топливалиду, Һосул пәслидә озуқ тәйярливалиду.
9 Till when, O slothful one, dost thou lie? When dost thou arise from thy sleep?
И һорун, қачанғичә ухлап ятисән? Қачан орнуңдин турисән?
10 A little sleep, a little slumber, A little clasping of the hands to rest,
Сән: — Бирдәм көз жумувалай, бирдәм ухливалай, Бирдәм қолумни қоштуруп йетивалай, — дәйсән.
11 And thy poverty hath come as a traveller, And thy want as an armed man.
Лекин ухлап ятқанда, мискинлик қарақчидәк келип сени басиду, Йоқсуллуқ худди қураллиқ булаңчидәк һуҗумға өтиду.
12 A man of worthlessness, a man of iniquity, Walking [with] perverseness of mouth,
Әрзимәс, пәйли бузуқ адәм һәммила йәрдә ялған ейтип, пәсликни сөзләйду.
13 Winking with his eyes, speaking with his feet, Directing with his fingers,
У көз қисип, Путлири билән ишарә қилип, Бармақлири билән көрситиду;
14 Frowardness [is] in his heart, devising evil at all times, Contentions he sendeth forth.
Көңлидә алдамчилиқла ятиду, У дайим рәзилликниң койида болиду, Һәммила йәрдә җедәл-маҗира терийду.
15 Therefore suddenly cometh his calamity, Instantly he is broken — and no healing.
Шуңа униңға бекитилгән балаю-қаза уни туюқсиз басиду, У бирақла давалиғусиз янҗилиду.
16 These six hath Jehovah hated, Yea, seven [are] abominations to His soul.
Пәрвәрдигар нәпрәтлинидиған алтә нәрсә бар, Бәрһәқ, йәттә нәрсә Униңға жиркиничликтур.
17 Eyes high — tongues false — And hands shedding innocent blood —
Улар болса, Тәкәббурлуқ билән қарайдиған көз, Ялған сөзләйдиған тил, Бигуналарниң қенини төкүзидиған қол,
18 A heart devising thoughts of vanity — Feet hasting to run to evil —
Сүйқәст ойлайдиған көңүл, Яманлиқ қилишқа тез жүгүрәйдиған путлар,
19 A false witness [who] doth breathe out lies — And one sending forth contentions between brethren.
Ялған сөзләйдиған сахта гувачи, Бурадәр-қериндашлири арисиға бөлгүнчилик салғучи кишидур.
20 Keep, my son, the command of thy father, And leave not the law of thy mother.
И оғлум, атаңниң әмригә әмәл қил; Анаңниң көрсәтмисидин чиқма.
21 Bind them on thy heart continually, Tie them on thy neck.
Уларниң сөзини қәлбиңгә теңип, Уларни бойнуңға марҗандәк қилип есивал.
22 In thy going up and down, it leadeth thee, In thy lying down, it watcheth over thee, And thou hast awaked — it talketh [with] thee.
Йолға чиққиниңда улар сени йетәкләйду, Ухлиғиниңда улар сени сақлайду, Уйқидин ойғанғиниңда улар сени хәвәрләндүриду.
23 For a lamp [is] the command, And the law a light, And a way of life [are] reproofs of instruction,
Чүнки [Худаниң] пәрмани йоруқ чирақ, Униң муқәддәс қануни нурдур; Тәрбийәниң тәнбиһлири болса һаятлиқ йолидур.
24 To preserve thee from an evil woman, From the flattery of the tongue of a strange woman.
Улар сени бузуқ хотундин сақлиғучи, Ят хотунниң шерин сөзлиридин жирақ қилғучидур.
25 Desire not her beauty in thy heart, And let her not take thee with her eyelids.
Униң гузәллигигә көңлүңни бағлимиғин, Униң қаш-көз ойнитиши сени әсиргә алмисун.
26 For a harlot consumeth unto a cake of bread, And an adulteress the precious soul hunteth.
Чүнки бузуқ аяллар түпәйлидин адәмләр бир парчә нанғиму зар болиду, Ят адәмниң [зинахор] аяли болса кишиниң қиммәтлик җенини өзигә ов қиливалиду.
27 Doth a man take fire into his bosom, And are his garments not burnt?
Отни қойнуңға салсаң, Өз кийимиңни көйдүрмәмсән?
28 Doth a man walk on the hot coals, And are his feet not scorched?
Чоғниң үстидә дәссәп маңсаң путуңни көйдүрмәмсән?
29 So [is] he who hath gone in unto the wife of his neighbour, None who doth touch her is innocent.
Башқиларниң аяли билән бир орунда ятидиған киши шундақ болиду; Ким униңға тегип кәтсә ақивитидин қутулалмайду.
30 They do not despise the thief, When he stealeth to fill his soul when he is hungry,
Ач қалғанда қосиғини тойғузуш үчүн оғрилиқ қилған кишини башқилар кәмситмәйду;
31 And being found he repayeth sevenfold, All the substance of his house he giveth.
Шундақ туруқлуқ у тутулуп қалса, Егисигә йәттини төләшкә тоғра келиду; У өз өйидики һәммә нәрсисини тапшуриду.
32 He who committeth adultery [with] a woman lacketh heart, He is destroying his soul who doth it.
Һалбуки, башқиларниң хотуни билән зина қилғучи униңдинму [бәттәр болуп], толиму ғәпләтликтур; Ундақ қилғучи өз-өзини һалак қилиду.
33 A stroke and shame he doth find, And his reproach is not wiped away,
У зәхмәт йәйду, шәрмәндә болиду, Униң рәсваси һеч өчүрүлмәйду.
34 For jealousy [is] the fury of a man, And he doth not spare in a day of vengeance.
Чүнки күнләш оти әрни дәрғәзәпкә кәлтүриду, Интиқам алған күнидә у һеч рәһим қилмайду.
35 He accepteth not the appearance of any atonement, Yea, he doth not consent, Though thou dost multiply bribes!
Төләм пули берәй десәңму у қобул қилмайду, Һәр қанчә соға-салам бәрсәңму уни бесиқтурғили болмайду.
