Proverbs 4
1 Hear, ye sons, the instruction of a father, And give attention to know understanding.
Con ơi, hãy nghe cha khuyên dạy. Lắng tai để có sự hiểu biết,
2 For good learning I have given to you, My law forsake not.
vì ta cho con bài học tốt. Đừng bỏ phép tắc của ta.
3 For, a son I have been to my father — tender, And an only one before my mother.
Vì ta cũng vậy, vốn là con của cha ta, là đứa con một yêu quý của mẹ ta.
4 And he directeth me, and he saith to me: 'Let thy heart retain my words, Keep my commands, and live.
Cha ta cũng dạy ta rằng: “Lòng con ghi tạc lời ta. Giữ gìn mệnh lệnh ta và sống.
5 Get wisdom, get understanding, Do not forget, nor turn away From the sayings of my mouth.
Tìm cầu khôn ngoan và thông sáng. Đừng từ khước, đừng xây bỏ lời ta,
6 Forsake her not, and she doth preserve thee, Love her, and she doth keep thee.
Đừng lìa bỏ sự khôn ngoan, vì nó sẽ bảo vệ con. Hãy yêu mến sự khôn ngoan, vì nó sẽ gìn giữ con.
7 The first thing [is] wisdom — get wisdom, And with all thy getting get understanding.
Khôn ngoan là cần yếu, hãy tìm cầu sự khôn ngoan! Tận dụng khả năng cho được thông sáng.
8 Exalt her, and she doth lift thee up, She honoureth thee, when thou dost embrace her.
Nếu tôn trọng sự khôn ngoan, nó sẽ đưa con lên cao. Nắm giữ sự khôn ngoan, nó sẽ đem cho con vinh dự.
9 She giveth to thy head a wreath of grace, A crown of beauty she doth give thee freely.
Nó sẽ ban vòng hoa xinh đẹp trên đầu con; và đội cho con vương miện vinh quang.”
10 Hear, my son, and receive my sayings, And years of life [are] multiplied to thee.
Con ơi, hãy nghe và tiếp nhận lời ta, thì con sẽ sống thêm được nhiều năm.
11 In a way of wisdom I have directed thee, I have caused thee to tread in paths of uprightness.
Ta đã dạy con biết đường khôn ngoan và dẫn con theo lối ngay thẳng.
12 In thy walking thy step is not straitened, And if thou runnest, thou stumblest not.
Khi con đi, con sẽ không bị vướng chân; lúc con chạy, con sẽ không vấp ngã.
13 Lay hold on instruction, do not desist, Keep her, for she [is] thy life.
Hãy nắm chặt lời khuyên dạy; đừng bỏ qua điều ta dạy. Phải nắm giữ, vì là chìa khóa của đời sống con.
14 Into the path of the wicked enter not, And be not happy in a way of evil doers.
Đừng bước vào đường người ác, và đừng theo lối bọn gian manh.
15 Avoid it, pass not over into it, Turn aside from it, and pass on.
Phải tránh xa; đừng bước ngang qua. Phải quay lưng, thẳng bước mà đi.
16 For they sleep not if they do not evil, And their sleep hath been taken violently away, If they cause not [some] to stumble.
Khi chưa làm ác, họ không thể chợp mắt. Họ cố thức để gây vấp ngã cho người.
17 For they have eaten bread of wickedness, And wine of violence they drink.
Họ ăn bánh gian ác và uống rượu bạo tàn!
18 And the path of the righteous [is] as a shining light, Going and brightening till the day is established,
Nhưng đường người công chính càng thêm sáng sủa, rực rỡ như mặt trời lúc giữa trưa.
19 The way of the wicked [is] as darkness, They have not known at what they stumble.
Đường người ác ngập tràn bóng tối. Họ vấp ngã cũng chẳng biết vì đâu.
20 My son, to my words give attention, To my sayings incline thine ear,
Con ơi, lưu ý lời ta dạy. Lắng tai nghe lời ta giải bày.
21 Let them not turn aside from thine eyes, Preserve them in the midst of thy heart.
Đừng để lời ta xa tầm mắt con. Nhưng phải giữ chặt trong tâm hồn.
22 For life they [are] to those finding them, And to all their flesh healing.
Vì lời ta đem sinh lực cho ai tìm được nó, và chữa lành cho toàn thân họ.
23 Above every charge keep thy heart, For out of it [are] the outgoings of life.
Phải lo giữ tấm lòng con trước hết, vì là nguồn nước sống tuôn tràn.
24 Turn aside from thee a froward mouth, And perverse lips put far from thee,
Con hãy tránh xa miệng lưỡi dối trá; và bỏ cách xa con môi gian tà.
25 Thine eyes do look straightforward, And thine eyelids look straight before thee.
Mắt con phải nhìn thẳng, và hướng tầm nhìn về phía trước mặt con.
26 Ponder thou the path of thy feet, And all thy ways [are] established.
Nếu con thận trọng mọi đường lối; thì bước chân con sẽ vững vàng.
27 Incline not [to] the right or to the left, Turn aside thy foot from evil!
Đừng quay sang phải hay trái; phải giữ chân con khỏi chỗ gian tà.
