< Proverbs 31 >
1 Words of Lemuel a king, a declaration that his mother taught him:
Lời của vua Lê-mu-ên, Các châm ngôn mà mẹ người dạy cho người.
2 'What, my son? and what, son of my womb? And what, son of my vows?
Hỡi con ta sẽ nói gì? Hỡi con của thai ta, ta phải nói chi? Hỡi con của sự khấn nguyện ta, ta nên nói điều gì với con?
3 Give not to women thy strength, And thy ways to wiping away of kings.
Chớ phó sức lực con cho người đờn bà, Ðừng ở theo con đường gây cho vua chúa bị bại hoại.
4 Not for kings, O Lemuel, Not for kings, to drink wine, And for princes a desire of strong drink.
Hỡi Lê-mu-ên, chẳng xứng hiệp cho các vua, Chẳng xứng hiệp cho các vua uống rượu, Hay là cho các quan trưởng nói rằng: Vật uống say ở đâu?
5 Lest he drink, and forget the decree, And change the judgment of any of the sons of affliction.
E chúng uống, quên luật pháp, Và làm hư sự xét đoán của người khốn khổ chăng.
6 Give strong drink to the perishing, And wine to the bitter in soul,
Hãy ban vật uống say cho người gần chết, Và rượu cho người có lòng bị cay đắng:
7 He drinketh, and forgetteth his poverty, And his misery he remembereth not again.
Họ hãy uống, và quên nỗi nghèo khổ mình, Chẳng nhớ đến điều cực nhọc của mình nữa.
8 Open thy mouth for the dumb, For the right of all sons of change.
Hãy mở miệng mình binh kẻ câm, Và duyên cớ của các người bị để bỏ.
9 Open thy mouth, judge righteously, Both the cause of the poor and needy!'
Khá mở miệng con, xét đoán cách công bình, Và phân xử phải nghĩa cho người buồn thảm và nghèo nàn.
10 A woman of worth who doth find? Yea, far above rubies [is] her price.
Một người nữ tài đức ai sẽ tìm được? Giá trị nàng trổi hơn châu ngọc.
11 The heart of her husband hath trusted in her, And spoil he lacketh not.
Lòng người chồng tin cậy nơi nàng, Người sẽ chẳng thiếu huê lợi.
12 She hath done him good, and not evil, All days of her life.
Trọn đời nàng làm cho chồng được ích lợi, Chớ chẳng hề sự tổn hại.
13 She hath sought wool and flax, And with delight she worketh [with] her hands.
Nàng lo tìm lông chiên và gai sợi, Lạc ý lấy tay mình mà làm công việc.
14 She hath been as ships of the merchant, From afar she bringeth in her bread.
Nàng giống như các chiếc tàu buôn bán, Ở từ chỗ xa chở bánh mình về.
15 Yea, she riseth while yet night, And giveth food to her household, And a portion to her damsels.
Nàng thức dậy khi trời còn tối, Phát vật thực cho người nhà mình, Và cắt công việc cho các tớ gái mình.
16 She hath considered a field, and taketh it, From the fruit of her hands she hath planted a vineyard.
Nàng tưởng đến một đồng ruộng, bèn mua nó được; Nhờ hoa lợi của hai tay mình, nàng trồng một vườn nho.
17 She hath girded with might her loins, And doth strengthen her arms.
Nàng thắt lưng bằng sức lực, Và làm hai cánh tay mình ra mạnh mẽ.
18 She hath perceived when her merchandise [is] good, Her lamp is not extinguished in the night.
Nàng cảm thấy công việc mình được ích lợi; Ban đêm đèn nàng chẳng tắt.
19 Her hands she hath sent forth on a spindle, And her hands have held a distaff.
Nàng đặt tay vào con quay, Và các ngón tay nàng cầm con cúi.
20 Her hand she hath spread forth to the poor, Yea, her hands she sent forth to the needy.
Nàng mở đưa tay ra giúp kẻ khó khăn, Giơ tay mình lên tiếp người nghèo khổ.
21 She is not afraid of her household from snow, For all her household are clothed [with] scarlet.
Nàng không sợ người nhà mình bị giá tuyết, Vì cả nhà đều mặc áo bằng lông chiên đỏ sặm.
22 Ornamental coverings she hath made for herself, Silk and purple [are] her clothing.
Nàng làm lấy những chăn mền; Áo xống nàng đều bằng vải gai mịn màu đỏ điều.
23 Known in the gates is her husband, In his sitting with elders of the land.
Tại nơi cửa thành chồng nàng được chúng biết, Khi ngồi chung với các trưởng lão của xứ.
24 Linen garments she hath made, and selleth, And a girdle she hath given to the merchant.
Nàng chế áo lót và bán nó; Cũng giao đai lưng cho con buôn.
25 Strength and honour [are] her clothing, And she rejoiceth at a latter day.
Nàng mặc lấy sức lực và oai phong, Và khi tưởng đến buổi sau, bèn vui cười.
26 Her mouth she hath opened in wisdom, And the law of kindness [is] on her tongue.
Nàng mở miệng ra cách khôn ngoan, Phép tắc nhơn từ ở nơi lưỡi nàng.
27 She [is] watching the ways of her household, And bread of sloth she eateth not.
Nàng coi sóc đường lối của nhà mình, Không hề ăn bánh của sự biếng nhác.
28 Her sons have risen up, and pronounce her happy, Her husband, and he praiseth her,
Con cái nàng chổi dậy, chúc nàng được phước; Chồng nàng cũng chổi dậy, và khen ngợi nàng rằng:
29 'Many [are] the daughters who have done worthily, Thou hast gone up above them all.'
Có nhiều người con gái làm lụng cách tài đức, Nhưng nàng trổi hơn hết thảy.
30 The grace [is] false, and the beauty [is] vain, A woman fearing Jehovah, she may boast herself.
Duyên là giả dối, sắc lại hư không; Nhưng người nữ nào kính sợ Ðức Giê-hô-va sẽ được khen ngợi.
31 Give ye to her of the fruit of her hands, And her works do praise her in the gates!
Hãy ban cho nàng bông trái của tay nàng; Khá để các công việc nàng ngợi khen nàng tại trong cửa thành.