Proverbs 3
1 My son! my law forget not, And my commands let thy heart keep,
И оғлум, тәлимимни унтума, Дегәнлиримни һемишә көңлүңдә чиң тут.
2 For length of days and years, Life and peace they do add to thee.
Чүнки у саңа бәрикәтлик күнләр, узун өмүр вә хатирҗәмлик қошуп бериду.
3 Let not kindness and truth forsake thee, Bind them on thy neck, Write them on the tablet of thy heart,
Меһриван вә һәқ-сәмимий болуштин ваз кәчмә, Буларни бойнуңға есивал, Қәлбиңгә пүтивал.
4 And find grace and good understanding In the eyes of God and man.
Шундақ қилғанда Худа вә бәндиләрниң нәзиридә илтипатқа лайиқ болисән, данишмән һесаплинисән.
5 Trust unto Jehovah with all thy heart, And unto thine own understanding lean not.
Өз әқлиңгә таянмай, Пәрвәрдигарға чин қәлбиң билән таянғин;
6 In all thy ways know thou Him, And He doth make straight thy paths.
Қандақла иш қилсаң, Пәрвәрдигарни тонушқа интил; У саңа тоғра йолларни көрситиду.
7 Be not wise in thine own eyes, Fear Jehovah, and turn aside from evil.
Өзүңни әқиллиқ санима; Пәрвәрдигардин әйминип, яманлиқтин жирақ бол.
8 Healing it is to thy navel, And moistening to thy bones.
Шундақ қилғиниңда, бу ишлар дәрдиңгә дәрман, Устиханлириңға илик болиду.
9 Honour Jehovah from thy substance, And from the beginning of all thine increase;
Пәрвәрдигарниң һөрмитини қилип мал-дунияйиңдин һәдийәләрни сунғин, Етизиңдин тунҗа чиққан мәһсулатлириңдин Униңға атиғин;
10 And filled are thy barns [with] plenty, And [with] new wine thy presses break forth.
Шундақ қилғиниңда, амбарлириң ашлиққа толуп ташиду, Шарап көлчәклириңдә йеңи шарап ешип-тешип туриду.
11 Chastisement of Jehovah, my son, despise not, And be not vexed with His reproof,
И оғлум, Пәрвәрдигарниң тәрбийисигә бепәрвалиқ қилма, Униң тәнбиһидин бәзмә.
12 For whom Jehovah loveth He reproveth, Even as a father the son He is pleased with.
Чүнки, ата әзиз көргән оғлиға тәнбиһ-тәрбийә бәргәндәк, Пәрвәрдигар кимни сөйгән болса униңға тәнбиһ-тәрбийә бериду.
13 O the happiness of a man [who] hath found wisdom, And of a man [who] bringeth forth understanding.
Даналиққа муйәссәр болған киши, Йоруқлуққа егә болған киши немидегән бәхитлик-һә!
14 For better [is] her merchandise Than the merchandise of silver, And than gold — her increase.
Чүнки даналиқниң пайдиси күмүчниң пайдисидин көптур, Қиммити сап алтунниңкидинму зиядидур.
15 Precious she [is] above rubies, And all thy pleasures are not comparable to her.
У ләәл-яқутлардин қиммәтликтур, Интизар болған һәр қандақ нәрсәңдин һеч бириму униңға тәң кәлмәстур.
16 Length of days [is] in her right hand, In her left [are] wealth and honour.
Даналиқниң оң қолида узун өмүр, Сол қолида байлиқ вә шөһрәт бардур.
17 Her ways [are] ways of pleasantness, And all her paths [are] peace.
Униң йоллири саңа хуш пурақ туюлур, Униң барлиқ тәриқилири сени арам тапқузур.
18 A tree of life she [is] to those laying hold on her, And whoso is retaining her [is] happy.
У өзини тапқан адәмгә «һаятлиқ дәриғи»дур, Уни чиң тутқан киши немидегән бәхитлик!
19 Jehovah by wisdom did found the earth, He prepared the heavens by understanding.
Пәрвәрдигар даналиқ билән йәр-зиминни бәрпа қилди, Һекмәт билән асманни орнатти.
20 By His knowledge depths have been rent, And clouds do drop dew.
Униң билими билән йәрниң чоңқур қатламлири йерилди, Һәмдә булутлардин шәбнәм чүшти.
21 My son! let them not turn from thine eyes, Keep thou wisdom and thoughtfulness,
И оғлум! [Даналиқ билән билимни] көзүңдин чиқарма, Пишқан һекмәт вә пәм-парасәтни чиң тут.
22 And they are life to thy soul, and grace to thy neck.
Шуниң билән улар җениңға җан қошиду, Бойнуңға есилған есил марҗандәк саңа гөзәллик қошиду.
23 Then thou goest thy way confidently, And thy foot doth not stumble.
Шу чағда йолуңда аман-есән маңалайсән, Йолда путлашмайсән.
24 If thou liest down, thou art not afraid, Yea, thou hast lain down, And sweet hath been thy sleep.
Ятқанда һеч немидин қорқмайсән, Йетишиң биләнла татлиқ ухлайсән.
25 Be not afraid of sudden fear, And of the desolation of the wicked when it cometh.
Бешиңға дәһшәтлик вәһимә чүшкәндә қорқмиғин, Рәзилләрниң вәйранчилиғидин ғәм қилмиғин!
26 For Jehovah is at thy side, And He hath kept thy foot from capture.
Чүнки Пәрвәрдигар сениң таянчиңдур, У путуңни қапқанлардин нери қилиду.
27 Withhold not good from its owners, When thy hand [is] toward God to do [it].
Пәқәт қолуңдин кәлсила, һаҗәтмәнләрдин яхшилиқни айимиғин.
28 Say not thou to thy friend, 'Go, and return, and to-morrow I give,' And substance with thee.
Қолум-хошнилириң сениңдин өтнә сорап кирсә, «Қайтип кетип, әтә кәлгин, әтә берәй» — демигин.
29 Devise not against thy neighbour evil, And he sitting confidently with thee.
Хошнаңға зиянкәшлик нийитидә болма, Чүнки у саңа ишинип йениңда хатирҗәм яшайду.
30 Strive not with a man without cause, If he have not done thee evil.
Бириси саңа зиян йәткүзмигән болса, Униң билән сәвәпсиз маҗиралашма.
31 Be not envious of a man of violence, Nor fix thou on any of his ways.
Зулумхор кишигә һәсәт қилма, Униң йол-тәдбирлиридин һеч немини таллима.
32 For an abomination to Jehovah [is] the perverted, And with the upright [is] His secret counsel.
Чүнки қиңғир йолларни маңидиғанлар Пәрвәрдигарниң нәзиридә жиркиничликтур, Лекин Униң сирдаш достлуғи дурус яшаватқан адәмгә тәәллуқтур.
33 The curse of Jehovah [is] in the house of the wicked. And the habitation of the righteous He blesseth.
Пәрвәрдигарниң ләнити рәзиллик қилғучиниң өйидидур, Лекин У һәққаний адәмниң өйигә бәхит ата қилур.
34 If the scorners He doth scorn, Yet to the humble He doth give grace.
Бәрһәқ, мәсқирә қилғучиларни У мәсқирә қилиду, Лекин кичик пеил кишиләргә шәпқәт көрситиду.
35 Honour do the wise inherit, And fools are bearing away shame!
Даналар шөһрәткә варислиқ қилиду, Лекин һамақәтләр рәсва қилиниду.
