Proverbs 28
1 The wicked have fled and there is no pursuer. And the righteous as a young lion is confident.
Uciekają niezbożni, choć ich nikt nie goni: ale sprawiedliwi jako lwię młode są bez bojaźni.
2 By the transgression of a land many [are] its heads. And by an intelligent man, Who knoweth right — it is prolonged.
Dla przestępstwa ziemi wiele bywa książąt jej; ale dla człowieka roztropnego i umiejętnego trwałe bywa państwo.
3 A man — poor and oppressing the weak, [Is] a sweeping rain, and there is no bread.
Mąż ubogi, który uciska nędznych, podobny jest dżdżowi gwałtownemu, po którym chleba nie bywa.
4 Those forsaking the law praise the wicked, Those keeping the law plead against them.
Którzy opuszczają zakon, chwalą niezbożnika; ale ci, którzy strzegą zakonu, są im odpornymi.
5 Evil men understand not judgment, And those seeking Jehovah understand all.
Ludzie źli nie zrozumiewają sądu; ale którzy Pana szukają, rozumieją wszystko.
6 Better [is] the poor walking in his integrity, Than the perverse of ways who is rich.
Lepszy jest ubogi, który chodzi w uprzejmości swojej, niżeli przewrotny na drogach swych, chociaż jest bogaty.
7 Whoso is keeping the law is an intelligent son, And a friend of gluttons, Doth cause his father to blush.
Kto strzeże zakonu, jest synem roztropnym; ale kto karmi obżercę, czyni zelżywość ojcu swemu.
8 Whoso is multiplying his wealth by biting and usury, For one favouring the poor doth gather it.
Kto rozmnaża majętność swoję z lichwy i z płatu, temu ją zbiera, który ubogiemu szczodrze będzie dawał.
9 Whoso is turning his ear from hearing the law, Even his prayer [is] an abomination.
Kto odwraca ucho swe, aby nie słuchał zakonu, i modlitwa jego jest obrzydliwością.
10 Whoso is causing the upright to err in an evil way, Into his own pit he doth fall, And the perfect do inherit good.
Kto zawodzi uprzejmych na drogę złą, w dół swój sam wpadnie; ale uprzejmi odziedziczą rzeczy dobre.
11 A rich man is wise in his own eyes, And the intelligent poor searcheth him.
Mąż bogaty zda się sobie być mądrym; ale ubogi roztropny dochodzi go.
12 In the exulting of the righteous the glory [is] abundant, And in the rising of the wicked man is apprehensive.
Gdy się radują sprawiedliwi, wielka jest sława; ale gdy powstawają niepobożni, kryje się człowiek.
13 Whoso is covering his transgressions prospereth not, And he who is confessing and forsaking hath mercy.
Kto pokrywa przestępstwa swe, nie poszczęści mu się; ale kto je wyznaje i opuszcza, miłosierdzia dostąpi.
14 O the happiness of a man fearing continually, And whoso is hardening his heart falleth into evil.
Błogosławiony człowiek, który się zawsze boi; ale kto zatwardza serce swoje, wpada w złe.
15 A growling lion, and a ranging bear, [Is] the wicked ruler over a poor people.
Pan niezbożny, panujący nad ludem ubogim jest jako lew ryczący, i jako niedźwiedź głodny.
16 A leader lacking understanding multiplieth oppressions, Whoso is hating dishonest gain prolongeth days.
Książę bezrozumny wielkim jest drapieżcą: ale kto nienawidzi łakomstwa, przedłuży dni swoje.
17 A man oppressed with the blood of a soul, Unto the pit fleeth, none taketh hold on him.
Człowieka, który gwałt czyni krwi ludzkiej, choćby i do dołu uciekał, nikt nie zatrzyma.
18 Whoso is walking uprightly is saved, And the perverted of ways falleth at once.
Kto chodzi w uprzejmości, zachowany będzie; ale przewrotny na drogach swoich oraz upadnie.
19 Whoso is tilling his ground is satisfied [with] bread, And whoso is pursuing vanity, Is filled [with] poverty.
Kto sprawuje ziemię swoję, chlebem nasycony bywa; ale kto naśladuje próżnujących, ubóstwem nasycony bywa.
20 A stedfast man hath multiplied blessings, And whoso is hasting to be rich is not acquitted.
Mąż wierny przyczyni błogosławieństwa; ale kto się prędko chce zbogacić, nie bywa bez winy.
21 To discern faces is not good, And for a piece of bread doth a man transgress.
Mieć wzgląd na osobę, rzecz niedobra; bo nie jeden dla kęsa chleba staje się przewrotnym.
22 Troubled for wealth [is] the man [with] an evil eye, And he knoweth not that want doth meet him.
Prędko chce człowiek zazdrościwy zbogatnieć, a nie wie, iż nać niedostatek przyjdzie.
23 Whoso is reproving a man afterwards findeth grace, More than a flatterer with the tongue.
Kto strofuje człowieka, większą potem łaskę znajduje, niż ten, co pochlebia językiem.
24 Whoso is robbing his father, or his mother, And is saying, 'It is not transgression,' A companion he is to a destroyer.
Kto łupi ojca swego, albo matkę swoją, a mówi, iż to nie grzech: towarzyszem jest mężobójcy.
25 Whoso is proud in soul stirreth up contention, And whoso is trusting on Jehovah is made fat.
Wysokomyślny wszczyna zwadę; ale kto nadzieję ma w Panu, dostatek mieć będzie.
26 Whoso is trusting in his heart is a fool, And whoso is walking in wisdom is delivered.
Kto ufa w sercu swem, głupi jest; ale kto sobie mądrze poczyna, ten ujdzie nieszczęścia.
27 Whoso is giving to the poor hath no lack, And whoso is hiding his eyes multiplied curses.
Kto daje ubogiemu, nie będzie miał niedostatku; ale kto od niego odwraca oczy swe, wielkie przeklęstwa nań przyjdą.
28 In the rising of the wicked a man is hidden, And in their destruction the righteous multiply!
Gdy niepobożni powstawają, kryje się człowiek; ale gdy giną, sprawiedliwi się rozmnażają.
