Proverbs 26
1 As snow in summer, and as rain in harvest, So honour [is] not comely for a fool.
Kung paano ang niebe sa taginit, at kung paano ang ulan sa pagaani, gayon ang karangalan ay hindi nababagay sa mangmang.
2 As a bird by wandering, as a swallow by flying, So reviling without cause doth not come.
Kung paano ang maya sa kaniyang paggagala, kung paano ang langaylangayan sa kaniyang paglipad, gayon ang sumpa na walang kadahilanan ay hindi tumatalab.
3 A whip is for a horse, a bridle for an ass, And a rod for the back of fools.
Ang paghagupit ay sa kabayo, ang paningkaw ay sa asno, at ang pamalo ay sa likod ng mga mangmang.
4 Answer not a fool according to his folly, Lest thou be like to him — even thou.
Huwag mong sagutin ang mangmang ng ayon sa kaniyang kamangmangan, baka ikaw man ay maging gaya rin niya.
5 Answer a fool according to his folly, Lest he be wise in his own eyes.
Sagutin mo ang mangmang ayon sa kaniyang kamangmangan, baka siya'y maging pantas sa ganang kaniya.
6 He is cutting off feet, he is drinking injury, Who is sending things by the hand of a fool.
Siyang nagsusugo ng pasugo sa pamamagitan ng kamay ng mangmang naghihiwalay ng kaniyang mga paa, at umiinom sa kasiraan.
7 Weak have been the two legs of the lame, And a parable in the mouth of fools.
Ang mga hita ng pilay ay nabibitin: gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
8 As one who is binding a stone in a sling, So [is] he who is giving honour to a fool.
Kung paano ang isa'y nagbabalot ng isang bato sa isang lambanog, gayon ang nagbibigay ng karangalan sa mangmang.
9 A thorn hath gone up into the hand of a drunkard, And a parable in the mouth of fools.
Kung paano ang tinik na tumutusok sa kamay ng lango, gayon ang talinghaga sa bibig ng mga mangmang.
10 Great [is] the Former of all, And He is rewarding a fool, And is rewarding transgressors.
Kung paano ang mamamana sumusugat sa lahat, gayon ang umupa sa mangmang at umuupa sa pagayongayon.
11 As a dog hath returned to its vomit, A fool is repeating his folly.
Kung paano ang aso na bumabalik sa kaniyang suka, gayon ang mangmang na umuulit ng kaniyang kamangmangan.
12 Thou hast seen a man wise in his own eyes, More hope of a fool than of him!
Nakikita mo ba ang taong pantas sa ganang kaniyang sarili. May higit na pagasa sa mangmang kay sa kaniya.
13 The slothful hath said, 'A lion [is] in the way, A lion [is] in the broad places.'
Sinabi ng tamad, may leon sa daan; isang leon ay nasa mga lansangan.
14 The door turneth round on its hinge, And the slothful on his bed.
Kung paano ang pintuan ay pumipihit sa kaniyang bisagra, gayon ang tamad sa kaniyang higaan.
15 The slothful hath hid his hand in a dish, He is weary of bringing it back to his mouth.
Idinadampot ng tamad ang kaniyang kamay sa pinggan; napapagod siyang dalhin uli sa kaniyang bibig.
16 Wiser [is] the slothful in his own eyes, Than seven [men] returning a reason.
Ang tamad ay lalong pantas sa ganang kaniyang sarili kay sa pitong tao na makapagbibigay katuwiran.
17 Laying hold on the ears of a dog, [Is] a passer-by making himself wrath for strife not his own.
Ang nagdaraan, at nakikialam sa pagaaway na hindi ukol sa kaniya, ay gaya ng humahawak ng aso sa mga tainga.
18 As [one] pretending to be feeble, Who is casting sparks, arrows, and death,
Kung paano ang taong ulol na naghahagis ng mga dupong na apoy, mga pana, at kamatayan;
19 So hath a man deceived his neighbour, And hath said, 'Am not I playing?'
Gayon ang tao na nagdadaya sa kaniyang kapuwa, at nagsasabi, hindi ko ba ginagawa sa paglilibang?
20 Without wood is fire going out, And without a tale-bearer, contention ceaseth,
Sapagka't sa kakulangan ng gatong ay namamatay ang apoy: at kung saan walang mapaghatid-dumapit ay tumitigil ang pagkakaalit.
21 Coal to burning coals, and wood to fire, And a man of contentions to kindle strife.
Kung paano ang mga uling sa mga baga, at ang kahoy sa apoy; gayon ang taong madaldal na nagpapaningas ng pagkakaalit.
22 The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.
Ang mga salita ng mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa mga pinakaloob na bahagi ng tiyan.
23 Silver of dross spread over potsherd, [Are] burning lips and an evil heart.
Mga mapusok na labi at masamang puso ay parang sisidlang-lupa na nababalot ng dumi ng pilak.
24 By his lips doth a hater dissemble, And in his heart he placeth deceit,
Ang nagtatanim ay nagpapakunwari ng kaniyang mga labi, nguni't siya'y naglalagay ng pagdaraya sa loob niya:
25 When his voice is gracious trust not in him, For seven abominations [are] in his heart.
Pagka siya'y nagsasalitang mainam, huwag mo siyang paniwalaan; sapagka't may pitong karumaldumal sa kaniyang puso:
26 Hatred is covered by deceit, Revealed is its wickedness in an assembly.
Bagaman ang kaniyang pagtatanim ay magtakip ng karayaan, at ang kaniyang kasamaan ay lubos na makikilala sa harap ng kapisanan.
27 Whoso is digging a pit falleth into it, And the roller of a stone, to him it turneth.
Ang humuhukay ng lungaw ay mabubuwal doon: at siyang nagpapagulong ng bato, ay babalikan nito siya.
28 A lying tongue hateth its bruised ones, And a flattering mouth worketh an overthrow!
Ang sinungaling na dila ay nagtatanim sa mga sinaktan niya; at ang bibig ng kunwang mapagpuri ay gumagawa ng kapahamakan.
