Proverbs 26
1 As snow in summer, and as rain in harvest, So honour [is] not comely for a fool.
Niebe iti panawen ti tikag wenno tudo iti panawen iti panagapit ti pakaiyarigan ti maag a saan a maikari a mapadayawan.
2 As a bird by wandering, as a swallow by flying, So reviling without cause doth not come.
Ti panagakar-akar ti billit tuleng ken ti napartak a panagtayab ti sallapingaw ti pakaiyarigan ti lunod a saan a maikari nga agdissuor.
3 A whip is for a horse, a bridle for an ass, And a rod for the back of fools.
Ti baut ket para iti kabalio, ti busal ket para iti asno ken ti kayo a pagbaut ket para kadagiti maag.
4 Answer not a fool according to his folly, Lest thou be like to him — even thou.
Saanmo a sungsungbatan ken danggayan ti maag iti kinamaagna, ta no aramidem dayta ket agbalinka a kas kenkuana.
5 Answer a fool according to his folly, Lest he be wise in his own eyes.
Sungbatam iti minamaag ti tao a maag ken danggayam iti kinamaagna tapno saan isuna nga agbalin a nasirib iti bukodna a panagkita.
6 He is cutting off feet, he is drinking injury, Who is sending things by the hand of a fool.
Ti siasinoman a mangipatulod iti mensahe iti maysa a maag ket arigna a putputdenna ti sakana ken in-inumenna ti pakadangranna.
7 Weak have been the two legs of the lame, And a parable in the mouth of fools.
Dagiti agbitbitin a saka ti maysa a paralitiko ket maiyarig iti maysa a proverbio iti ngiwat dagiti maag.
8 As one who is binding a stone in a sling, So [is] he who is giving honour to a fool.
Ti panangigalut iti bato iti maysa a palsiit ket kapada ti panangpadayaw iti maysa a maag.
9 A thorn hath gone up into the hand of a drunkard, And a parable in the mouth of fools.
Ti sisiit nga igi-iggem ti maysa a nabartek ket kasla proverbio iti ngiwat dagiti maag.
10 Great [is] the Former of all, And He is rewarding a fool, And is rewarding transgressors.
Ti pumapana a mangsugsugat iti uray siasinoman ket kasla tay tao a mangtangtangdan iti maag wenno uray siasinoman a lumabas.
11 As a dog hath returned to its vomit, A fool is repeating his folly.
Aso a mangdildilpat iti sarwana ti pakaiyarigan ti maysa a maag a mangulit-ulit iti minamaag nga aramidna.
12 Thou hast seen a man wise in his own eyes, More hope of a fool than of him!
Adda kadi makitkitam a nasirib iti bukodna a panagkita? Adda ad-adu a namnama para iti maysa a maag ngem iti kas kenkuana.
13 The slothful hath said, 'A lion [is] in the way, A lion [is] in the broad places.'
Ibagbaga ti sadut a tao nga, “Adda leon iti dalan! Adda leon kadagiti plasa!”
14 The door turneth round on its hinge, And the slothful on his bed.
Ti panagpusipos ti ridaw iti bisagrana ti pakaiyarigan ti panagbalibalikid ti nasadut a tao iti pagid-iddaanna.
15 The slothful hath hid his hand in a dish, He is weary of bringing it back to his mouth.
Ti sadut a tao ket ikabilna ti imana iti pinggan, ngem saanna man laeng a maingato daytoy nga isubo iti ngiwatna.
16 Wiser [is] the slothful in his own eyes, Than seven [men] returning a reason.
Iti panagkita ti maysa a sadut a tao ket nasirsirib isuna ngem iti pito a lallaki nga addaan iti kinatimbeng.
17 Laying hold on the ears of a dog, [Is] a passer-by making himself wrath for strife not his own.
Ti tao a lumabas a makaunget iti panagsisinnupiat a saanna met a pakaseknan ket kasla tay tao a mangtengngel kadagiti lapayag ti maysa nga aso.
18 As [one] pretending to be feeble, Who is casting sparks, arrows, and death,
Agmauyong a tao a mangibibiat iti umap-apuy a pana
19 So hath a man deceived his neighbour, And hath said, 'Am not I playing?'
ti kaiyarigan ti tao a mangal-allilaw iti karrubana sana kuna, “Agang-angawak laeng!”
20 Without wood is fire going out, And without a tale-bearer, contention ceaseth,
Ta no awan ti kayo, maiddep ti apuy, ken no awan ti manangperdi iti padana a tao, agsardeng ti panagaapa.
21 Coal to burning coals, and wood to fire, And a man of contentions to kindle strife.
Uging a bumegbeggang ken kayo nga agapuy ti kaiyarigan ti mannakiapa a tao a mangpakaro iti panagririri.
22 The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.
Dagiti sasao a pammadpadakes ket maiyarig iti sangkasakmol a naimas a makan; umunegda iti kaunggan a paset ti bagi.
23 Silver of dross spread over potsherd, [Are] burning lips and an evil heart.
Ti pirak a naikalupkop iti banga ket kasla umap-apuy a bibig ken dakes a panagpuspuso.
24 By his lips doth a hater dissemble, And in his heart he placeth deceit,
Ti siasinoman a gumurgura iti dadduma ket kalkalubanna ti riknana babaen kadagiti ibagbagana, ken ur-urnongenna ti kinaulbodna iti kaungganna.
25 When his voice is gracious trust not in him, For seven abominations [are] in his heart.
Agsao isuna iti nasayaat, ngem saanmo a patpatien isuna, ta adda pito a makarimon iti pusona.
26 Hatred is covered by deceit, Revealed is its wickedness in an assembly.
Uray no ti gurana ket nakaluban iti panangallilaw, maammoanto ti sangkagimongan ti kinadangkesna.
27 Whoso is digging a pit falleth into it, And the roller of a stone, to him it turneth.
Ti siasinoman a mangkali iti abut ket matnag iti daytoy, ken agtulid nga agsubli ti bato iti siasinoman a nangiduron iti daytoy.
28 A lying tongue hateth its bruised ones, And a flattering mouth worketh an overthrow!
Kagurgura ti ulbod a dila dagiti tattao nga irurrurumenna, ken mangipapaay iti pannakadadael ti manangpatiray-ok a ngiwat.
