Proverbs 24
1 Be not envious of evil men, And desire not to be with them.
Ne sekvu malbonajn homojn, Kaj ne deziru esti kun ili;
2 For destruction doth their heart meditate, And perverseness do their lips speak.
Ĉar ilia koro pensas pri perfortaĵo, Kaj ilia buŝo parolas malbonaĵon.
3 By wisdom is a house builded, And by understanding it establisheth itself.
Per saĝo konstruiĝas domo, Kaj per prudento ĝi fortikiĝas;
4 And by knowledge the inner parts are filled, [With] all precious and pleasant wealth.
Kaj per sciado la ĉambroj pleniĝas Per ĉia havo grandvalora kaj agrabla.
5 Mighty [is] the wise in strength, And a man of knowledge is strengthening power,
Homo saĝa havas forton, Kaj homo prudenta estas potenca.
6 For by plans thou makest for thyself war, And deliverance [is] in a multitude of counsellors.
Kun pripenso faru militon; Kaj venko venas per multe da konsilantoj.
7 Wisdom [is] high for a fool, In the gate he openeth not his mouth.
Tro alta estas la saĝo por malsaĝulo; Ĉe la pordego li ne malfermos sian buŝon.
8 Whoso is devising to do evil, Him they call a master of wicked thoughts.
Kiu intencas fari malbonon, Tiun oni nomas maliculo.
9 The thought of folly [is] sin, And an abomination to man [is] a scorner.
Malico de malsaĝulo estas peko; Kaj blasfemanto estas abomenaĵo por homo.
10 Thou hast shewed thyself weak in a day of adversity, Straitened is thy power,
Se vi montriĝis malforta en tago de mizero, Via forto estas ja malgranda.
11 If [from] delivering those taken to death, And those slipping to the slaughter — thou keepest back.
Savu tiujn, kiujn oni prenis por mortigi, Kaj ne fortiriĝu de tiuj, kiuj estas kondamnitaj al morto.
12 When thou sayest, 'Lo, we knew not this.' Is not the Ponderer of hearts He who understandeth? And the Keeper of thy soul He who knoweth? And He hath rendered to man according to his work.
Se vi diras: Ni tion ne sciis, La esploranto de koroj ja komprenas, Kaj la gardanto de via animo ja scias, Kaj Li redonas al homo laŭ liaj faroj.
13 Eat my son, honey that [is] good, And the honeycomb — sweet to thy palate.
Manĝu, mia filo, mielon, ĉar ĝi estas bona; Kaj la mieltavolo estas dolĉa por via gorĝo;
14 So [is] the knowledge of wisdom to thy soul, If thou hast found that there is a posterity And thy hope is not cut off.
Tia estas por via animo la sciado de saĝo, se vi ĝin trovis, Kaj ekzistas estonteco, kaj via espero ne pereos.
15 Lay not wait, O wicked one, At the habitation of the righteous. Do not spoil his resting-place.
Ne insidu, ho malvirtulo, kontraŭ la domo de virtulo; Ne ataku lian ripozejon;
16 For seven [times] doth the righteous fall and rise, And the wicked stumble in evil.
Ĉar sep fojojn virtulo falos, kaj tamen leviĝos; Sed malvirtuloj implikiĝas en la malfeliĉo.
17 In the falling of thine enemy rejoice not, And in his stumbling let not thy heart be joyful,
Kiam falas via malamiko, ne ĝoju, Kaj ĉe lia malfeliĉo via koro ne plezuriĝu;
18 Lest Jehovah see, and [it be] evil in His eyes, And He hath turned from off him His anger.
Ĉar eble la Eternulo vidos, kaj tio ne plaĉos al Li, Kaj Li returnos de li Sian koleron.
19 Fret not thyself at evil doers, Be not envious at the wicked,
Ne koleru kontraŭ malbonfarantoj, Kaj ne enviu la malvirtulojn;
20 For there is not a posterity to the evil, The lamp of the wicked is extinguished.
Ĉar la malbonulo ne havos estontecon; La lumilo de malvirtuloj estingiĝos.
21 Fear Jehovah, my son, and the king, With changers mix not up thyself,
Timu, mia filo, la Eternulon kaj la reĝon; Kun ribeluloj ne komunikiĝu.
22 For suddenly doth their calamity rise, And the ruin of them both — who knoweth!
Ĉar subite venos ilia pereo; Kaj kiu scias, kiam venos la puno de ambaŭ?
23 These also are for the wise: — To discern faces in judgment is not good.
Ankaŭ ĉi tio estas vortoj de saĝuloj: Konsideri personojn ĉe juĝado estas ne bone.
24 Whoso is saying to the wicked, 'Thou [art] righteous,' Peoples execrate him — nations abhor him.
Kiu diras al malvirtulo: Vi estas virtulo, Tiun malbenos popoloj, tiun malamos gentoj.
25 And to those reproving it is pleasant, And on them cometh a good blessing.
Sed kiuj faras riproĉojn, tiuj plaĉas, Kaj sur ilin venos bona beno.
26 Lips he kisseth who is returning straightforward words.
Kiu respondas ĝustajn vortojn, Tiu kisas per la lipoj.
27 Prepare in an out-place thy work, And make it ready in the field — go afterwards, Then thou hast built thy house.
Plenumu vian laboron ekstere, Pretigu ĉion sur via kampo; Kaj poste aranĝu vian domon.
28 Be not a witness for nought against thy neighbour, Or thou hast enticed with thy lips.
Ne atestu sen kaŭzo kontraŭ via proksimulo; Ĉu vi trompus per via buŝo?
29 Say not, 'As he did to me, so I do to him, I render to each according to his work.'
Ne diru: Kiel li agis kontraŭ mi, tiel mi agos kontraŭ li; Mi redonos al la homo laŭ lia faro.
30 Near the field of a slothful man I passed by, And near the vineyard of a man lacking heart.
Mi pasis tra kampo de homo maldiligenta Kaj tra vinberĝardeno de sensaĝulo;
31 And lo, it hath gone up — all of it — thorns! Covered its face have nettles, And its stone wall hath been broken down.
Kaj jen ĉie elkreskis urtiko, Ĉio estas kovrita de dornoj, Kaj la ŝtona muro estas detruita.
32 And I see — I — I do set my heart, I have seen — I have received instruction,
Kaj kiam mi vidis, mi prenis ĝin en mian koron, Mi rigardis, kaj ricevis instruon:
33 A little sleep — a little slumber — A little folding of the hands to lie down.
Iom da dormo, iom da dormeto, Iom da kunmeto de la manoj por kuŝado;
34 And thy poverty hath come [as] a traveller, And thy want as an armed man!
Kaj venos via malriĉeco kiel rabisto, Kaj via senhaveco kiel viro armita.
