Proverbs 23
1 When thou sittest to eat with a ruler, Thou considerest diligently that which [is] before thee,
Kiam vi sidiĝos, por manĝi kun reganto, Rigardu bone, kio estas antaŭ vi;
2 And thou hast put a knife to thy throat, If thou [art] a man of appetite.
Kaj vi metu tranĉilon al via gorĝo, Se vi estas avidulo.
3 Have no desire to his dainties, seeing it [is] lying food.
Ne deziru liajn bongustajn manĝojn; Ĉar ĝi estas trompa pano.
4 Labour not to make wealth, From thine own understanding cease, Dost thou cause thine eyes to fly upon it? Then it is not.
Ne penu riĉiĝi; Forlasu vian pripensadon.
5 For wealth maketh to itself wings, As an eagle it flieth to the heavens.
Ĉu vi direktos viajn okulojn al ĝi? ĝi jam ne ekzistos; Ĉar riĉeco faras al si flugilojn kiel aglo, kaj forflugas al la ĉielo.
6 Eat not the bread of an evil eye, And have no desire to his dainties,
Ne manĝu panon de malbondeziranto, Kaj ne deziru liajn bongustajn manĝojn.
7 For as he hath thought in his soul, so [is] he, 'Eat and drink,' saith he to thee, And his heart [is] not with thee.
Ĉar kiaj estas la pensoj en lia animo, tia li ankaŭ estas: Manĝu kaj trinku, li diros al vi, Sed lia koro ne estas kun vi.
8 Thy morsel thou hast eaten thou dost vomit up, And hast marred thy words that [are] sweet.
La pecon, kiun vi manĝis, vi elvomos; Kaj vane vi perdis viajn agrablajn vortojn.
9 In the ears of a fool speak not, For he treadeth on the wisdom of thy words.
En la orelojn de malsaĝulo ne parolu; Ĉar li malŝatos la saĝecon de viaj vortoj.
10 Remove not a border of olden times, And into fields of the fatherless enter not,
Ne forŝovu la antikvajn limojn, Kaj sur la kampon de orfoj ne iru.
11 For their Redeemer [is] strong, He doth plead their cause with thee.
Ĉar ilia Liberiganto estas forta; Li defendos ilian aferon kontraŭ vi.
12 Bring in to instruction thy heart, And thine ear to sayings of knowledge.
Elmetu vian koron al instruo Kaj viajn orelojn al paroloj de prudento.
13 Withhold not from a youth chastisement, When thou smitest him with a rod he dieth not.
Ne malvolu puni knabon: Se vi batos lin per kano, li ne mortos.
Vi batos lin per kano, Kaj lian animon vi savos de Ŝeol. (Sheol h7585)
15 My son, if thy heart hath been wise, My heart rejoiceth, even mine,
Mia filo, se via koro estos saĝa, Tiam ĝojos ankaŭ mia koro.
16 And my reins exult when thy lips speak uprightly.
Kaj mia internaĵo ĝojos, Kiam viaj lipoj parolos ĝustaĵon.
17 Let not thy heart be envious at sinners, But — in the fear of Jehovah all the day.
Via koro sin tiru ne al pekuloj, Sed al timo antaŭ la Eternulo ĉiutage.
18 For, is there a posterity? Then thy hope is not cut off.
Ĉar ekzistas estonteco, Kaj via espero ne perdiĝos.
19 Hear thou, my son, and be wise, And make happy in the way thy heart,
Aŭskultu vi, mia filo, kaj estu saĝa, Kaj direktu vian koron al la ĝusta vojo.
20 Be not thou among quaffers of wine, Among gluttonous ones of flesh,
Ne estu inter la drinkantoj de vino, Inter tiuj, kiuj manĝas tro da viando;
21 For the quaffer and glutton become poor, And drowsiness clotheth with rags.
Ĉar drinkemulo kaj manĝegemulo malriĉiĝos, Kaj dormemulo havos sur si ĉifonaĵojn.
22 Hearken to thy father, who begat thee, And despise not thy mother when she hath become old.
Aŭskultu vian patron, kiu vin naskigis, Kaj ne malŝatu vian patrinon, kiam ŝi maljuniĝos.
23 Truth buy, and sell not, Wisdom, and instruction, and understanding,
Veron aĉetu, kaj ne vendu saĝon Kaj instruon kaj prudenton.
24 The father of the righteous rejoiceth greatly, The begetter of the wise rejoiceth in him.
Grandan ĝojon havas patro de virtulo, Kaj naskinto de saĝulo ĝojos pro li.
25 Rejoice doth thy father and thy mother, Yea, she that bare thee is joyful.
Via patro kaj via patrino ĝojos, Kaj via naskintino triumfos.
26 Give, my son, thy heart to me, And let thine eyes watch my ways.
Donu, mia filo, vian koron al mi, Kaj al viaj okuloj plaĉu miaj vojoj.
27 For a harlot [is] a deep ditch, And a strange woman [is] a strait pit.
Ĉar malĉastulino estas profunda foso, Kaj fremda edzino estas malvasta puto.
28 She also, as catching prey, lieth in wait, And the treacherous among men she increaseth.
Ŝi embuskas kiel rabisto, Kaj kolektas ĉirkaŭ si perfidulojn.
29 Who hath woe? who hath sorrow? Who hath contentions? who hath plaint? Who hath wounds without cause? Who hath redness of eyes?
Ĉe kiu estas ploro? ĉe kiu estas ĝemoj? ĉe kiu estas malpaco? Ĉe kiu estas plendoj? ĉe kiu estas senkaŭzaj batoj? Ĉe kiu estas malklaraj okuloj?
30 Those tarrying by the wine, Those going in to search out mixed wine.
Ĉe tiuj, kiuj sidas malfrue ĉe vino, Ĉe tiuj, kiuj venas, por gustumi aroman trinkaĵon.
31 See not wine when it showeth itself red, When it giveth in the cup its colour, It goeth up and down through the upright.
Ne rigardu la vinon, kiel ruĝa ĝi estas, Kiel ĝi brilas en la pokalo, kiel glate ĝi eniras:
32 Its latter end — as a serpent it biteth, And as a basilisk it stingeth.
En la fino ĝi mordas kiel serpento Kaj pikas kiel vipuro.
33 Thine eyes see strange women, And thy heart speaketh perverse things.
Viaj okuloj vidos fremdaĵojn, Kaj via koro parolos malĝustaĵojn.
34 And thou hast been as one lying down in the heart of the sea, And as one lying down on the top of a mast.
Kaj vi estos kiel dormanto meze de la maro, Kaj kiel dormanto sur la supro de masto.
35 'They smote me, I have not been sick, They beat me, I have not known. When I awake — I seek it yet again!'
Ili batis min, sed ĝi min ne doloris; Ili frapis min, sed mi ne sentis; Kiam mi vekiĝos, mi denove tion serĉos.
