Proverbs 22
1 A name is chosen rather than much wealth, Than silver and than gold — good grace.
Lepsze jest dobre imię, niż bogactwa wielkie; a przyjaźń lepsza, niż srebro i złoto.
2 Rich and poor have met together, The Maker of them all [is] Jehovah.
Bogaty i ubogi spotkali się z sobą; ale Pan jest obydwóch stworzycielem.
3 The prudent hath seen the evil, and is hidden, And the simple have passed on, and are punished.
Ostrożny widząc złe ukrywa się; ale prostacy wprost idąc wpadają w szkodę.
4 The end of humility [is] the fear of Jehovah, Riches, and honour, and life.
Pokory i bojaźni Pańskiej nagrodą jest bogactwo, i sława i żywot.
5 Thorns — snares [are] in the way of the perverse, Whoso is keeping his soul is far from them.
Ciernie i sidła są na drodze przewrotnego; kto strzeże duszy swej, oddala się od nich.
6 Give instruction to a youth about his way, Even when he is old he turneth not from it.
Ćwicz młodego według potrzeby drogi jego; bo gdy się zstarzeje, nie odstąpi od niej.
7 The rich over the poor ruleth, And a servant [is] the borrower to the lender.
Bogaty nad ubogimi panuje; ale ten, co pożycza, sługą bywa tego, który mu pożycza.
8 Whoso is sowing perverseness reapeth sorrow, And the rod of his anger weareth out.
Kto sieje nieprawość, żąć będzie utrapienie, a rózga gniewu jego ustanie.
9 The good of eye — he is blessed, For he hath given of his bread to the poor.
Oko dobrotliwe, toć będzie ubłogosławione; bo udziela chleba swego ubogiemu.
10 Cast out a scorner — and contention goeth out, And strife and shame cease.
Wyrzuć naśmiewcę, a ustanie zwada; owszem uspokoi się swar i pohańbienie.
11 Whoso is loving cleanness of heart, Grace [are] his lips, a king [is] his friend.
Kto miłuje czystość serca, a jest wdzięczność w wargach jego, temu król przyjacielem będzie.
12 The eyes of Jehovah have kept knowledge, And He overthroweth the words of the treacherous.
Oczy Pańskie strzegą umiejętności; ale przedsięwzięcia przewrotnego podwraca.
13 The slothful hath said, 'A lion [is] without, In the midst of the broad places I am slain.'
Leniwiec mówi: Lew na dworzu, w pośród ulicy bym był zabity.
14 A deep pit [is] the mouth of strange women, The abhorred of Jehovah falleth there.
Usta obcych niewiast są dół głęboki; na kogo się Pan gniewa, wpadnie tam.
15 Folly is bound up in the heart of a youth, The rod of chastisement putteth it far from him.
Głupstwo przywiązane jest do serca młodego; ale rózga karności oddali je od niego.
16 He is oppressing the poor to multiply to him, He is giving to the rich — only to want.
Kto ciemięży ubogiego, aby sobie przysporzył, także kto daje bogatemu: pewnie zubożeje.
17 Incline thine ear, and hear words of the wise, And thy heart set to my knowledge,
Nakłoń ucha twego, a słuchaj słów mądrych, a serce twoje przyłóż ku nauce mojej;
18 For they are pleasant when thou dost keep them in thy heart, They are prepared together for thy lips.
Boć to będzie uciechą, gdy je zachowasz w sercu twojem, gdy będą społem sporządzone w wargach twoich;
19 That thy trust may be in Jehovah, I caused thee to know to-day, even thou.
Aby było w Panu ufanie twoje; oznajmujęć to dziś, a ty tak czyń.
20 Have I not written to thee three times With counsels and knowledge?
Izalim ci nie napisał znamienitych rzeczy z strony rad i umiejętności,
21 To cause thee to know the certainty of sayings of truth, To return sayings of truth to those sending thee.
Abym ci do wiadomości podał pewność powieści prawdziwych, abyś umiał odnosić słowa prawdy tym, którzy cię posłali.
22 Rob not the poor because he [is] poor, And bruise not the afflicted in the gate.
Nie odzieraj nędznego, przeto że nędzny jest; ani ubogiego w bramie uciskaj.
23 For Jehovah pleadeth their cause, And hath spoiled the soul of their spoilers.
Albowiem Pan się podejmie sprawy ich, i wydrze duszę tym, którzy im wydzierają.
24 Shew not thyself friendly with an angry man, And with a man of fury go not in,
Nie bądź przyjacielem gniewliwemu, a z mężem popędliwym nie obcuj,
25 Lest thou learn his paths, And have received a snare to thy soul.
Byś snać nie przywykł ścieszkom jego, a nie włożył sidła na duszę swoję.
26 Be not thou among those striking hands, Among sureties [for] burdens.
Nie bywaj między tymi, którzy ręczą; ani między rękojmiami za długi;
27 If thou hast nothing to pay, Why doth he take thy bed from under thee?
Bo jeźlibyś nie miał czem zapłacić, przeczżeby kto miał brać pościel twoją pod tobą?
28 Remove not a border of olden times, That thy fathers have made.
Nie przenoś starej granicy, którą uczynili ojcowie twoi.
29 Hast thou seen a man speedy in his business? Before kings he doth station himself, He stations not himself before obscure men!
Widziałżeś męża rątszego w sprawach swoich? Takowyć przed królami staje, a nie staje przed podłymi.
