Proverbs 18
1 For [an object of] desire he who is separated doth seek, With all wisdom he intermeddleth.
Ang humihiwalay ay humahanap ng sarili niyang nasa, at nakikipagtalo laban sa lahat na magaling na karunungan.
2 A fool delighteth not in understanding, But — in uncovering his heart.
Ang mangmang ay walang kaluguran sa paguunawa, kundi maihayag lamang ang kaniyang puso.
3 With the coming of the wicked come also hath contempt, And with shame — reproach.
Pagka ang masama ay dumarating, dumarating din naman ang paghamak, at kasama ng kutya ang pagkaduwahagi.
4 Deep waters [are] the words of a man's mouth, The fountain of wisdom [is] a flowing brook.
Ang mga salita ng bibig ng tao ay parang malalim na tubig; ang bukal ng karunungan ay parang umaagos na batis.
5 Acceptance of the face of the wicked [is] not good, To turn aside the righteous in judgment.
Igalang ang pagkatao ng masama ay hindi mabuti, ni iligaw man ang matuwid sa kahatulan.
6 The lips of a fool enter into strife, And his mouth for stripes calleth.
Ang mga labi ng mangmang ay nanasok sa pagkakaalit, at tinatawag ng kaniyang bibig ang mga hampas.
7 The mouth of a fool [is] ruin to him, And his lips [are] the snare of his soul.
Ang bibig ng mangmang ay kaniyang kapahamakan, at ang kaniyang mga labi ay silo ng kaniyang kaluluwa.
8 The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.
Ang mga salita ng mga mapaghatid-dumapit ay parang mga masarap na subo, at nagsisibaba sa pinakaloob ng tiyan.
9 He also that is remiss in his work, A brother he [is] to a destroyer.
Siya mang walang bahala sa kaniyang gawain ay kapatid siya ng maninira.
10 A tower of strength [is] the name of Jehovah, Into it the righteous runneth, and is set on high.
Ang pangalan ng Panginoon ay matibay na moog: tinatakbuhan ng matuwid at naliligtas.
11 The wealth of the rich [is] the city of his strength, And as a wall set on high in his own imagination.
Ang yaman ng mayamang tao ay ang kaniyang matibay na bayan, at gaya ng matayog na kuta sa kaniyang sariling isip,
12 Before destruction the heart of man is high, And before honour [is] humility.
Bago ang pagkapahamak ay pagmamalaki ng puso ng tao, at bago ang karangalan ang pagpapakumbaba.
13 Whoso is answering a matter before he heareth, Folly it is to him and shame.
Ang sumasagot bago makinig, ay kamangmangan at kahihiyan sa kaniya.
14 The spirit of a man sustaineth his sickness, And a smitten spirit who doth bear?
Aalalayan ng diwa ng tao ang kaniyang sakit; nguni't ang bagbag na diwa sinong nakapagdadala?
15 The heart of the intelligent getteth knowledge, And the ear of the wise seeketh knowledge.
Ang puso ng mabait ay nagtatamo ng kaalaman; at ang pakinig ng pantas ay humahanap ng kaalaman.
16 The gift of a man maketh room for him, And before the great it leadeth him.
Ang kaloob ng tao ay nagbubukas ng daan sa kaniya, at dinadala siya sa harap ng mga dakilang tao.
17 Righteous [is] the first in his own cause, His neighbour cometh and hath searched him.
Ang nakikipaglaban ng kaniyang usap na una ay tila ganap; nguni't dumarating ang kaniyang kapuwa at sinisiyasat siya.
18 The lot causeth contentions to cease, And between the mighty it separateth.
Ang pagsasapalaran ay nagpapatigil ng mga pagtatalo, at naghihiwalay sa gitna ng mga makapangyarihan.
19 A brother transgressed against is as a strong city, And contentions as the bar of a palace.
Ang kapatid na nasaktan sa kalooban ay mahirap mabawi kay sa matibay na bayan: at ang gayong mga pagtatalo ay parang mga halang ng isang kastilyo.
20 From the fruit of a man's mouth is his belly satisfied, [From the] increase of his lips he is satisfied.
Ang tiyan ng tao ay mabubusog ng bunga ng kaniyang bibig; sa bunga ng kaniyang mga labi ay masisiyahan siya.
21 Death and life [are] in the power of the tongue, And those loving it eat its fruit.
Kamatayan at buhay ay nasa kapangyarihan ng dila; at ang nagsisiibig sa kaniya ay magsisikain ng kaniyang bunga.
22 [Whoso] hath found a wife hath found good, And bringeth out good-will from Jehovah.
Sinomang lalaking nakakasumpong ng asawa ay nakasumpong ng mabuting bagay, at nagtatamo ng lingap ng Panginoon.
23 [With] supplications doth the poor speak, And the rich answereth fierce things.
Ang dukha ay gumagamit ng mga pamanhik: nguni't ang mayaman ay sumasagot na may kagilasan.
24 A man with friends [is] to show himself friendly, And there is a lover adhering more than a brother!
Ang nagpaparami ng mga kaibigan ay sa kaniyang sariling kapahamakan: nguni't may kaibigan na mahigit kay sa isang kapatid.
