Proverbs 18
1 For [an object of] desire he who is separated doth seek, With all wisdom he intermeddleth.
Siya nga naglain sa iyang kaugalingon nangita sa kaugalingon niyang tinguha ug gisupak niya ang tanan nga maayo.
2 A fool delighteth not in understanding, But — in uncovering his heart.
Ang buangbuang dili makakaplag ug kalipay sa pagsabot, apan kadto lang ginapadayag sa iyang kasingkasing.
3 With the coming of the wicked come also hath contempt, And with shame — reproach.
Kung ang tawong daotan moabot, ang pagtamay moabot kaniya— uban sa kaulaw ug pagsaway.
4 Deep waters [are] the words of a man's mouth, The fountain of wisdom [is] a flowing brook.
Ang mga pulong sa baba sa usa ka tawo sama sa lalom nga katubigan; ang tuboran sa kaalam mao ang nagadagayday nga sapa.
5 Acceptance of the face of the wicked [is] not good, To turn aside the righteous in judgment.
Dili maayo ang pagdapig ngadto sa daotan, ni sa paghikaw sa hustisya niadtong magbuhat ug matarong.
6 The lips of a fool enter into strife, And his mouth for stripes calleth.
Ang mga ngabil sa buangbuang magdala kaniya sa panagbingkil ug ang iyang baba mag-awhag sa mga paglatos.
7 The mouth of a fool [is] ruin to him, And his lips [are] the snare of his soul.
Ang baba sa buangbuang mao ang iyang kalaglagan ug gilit-ag niya ang iyang kaugalingon sa iyang dila.
8 The words of a tale-bearer [are] as self-inflicted wounds, And they have gone down [to] the inner parts of the heart.
Ang mga pulong sa pagpanglibak sama sa diyutay ug lamian nga pagkaon nga moadto sa kinahiladman nga bahin sa lawas.
9 He also that is remiss in his work, A brother he [is] to a destroyer.
Mao usab, ang tawo nga maglangaylangay sa iyang buluhaton sama lamang sa tawo nga nagguba niini sa husto.
10 A tower of strength [is] the name of Jehovah, Into it the righteous runneth, and is set on high.
Ang ngalan ni Yahweh mao ang lig-on nga tore; ang tawo nga magbuhat ug matarong modangop niini ug maluwas.
11 The wealth of the rich [is] the city of his strength, And as a wall set on high in his own imagination.
Ang katigayonan sa dato mao ang iyang lig-on nga siyudad ug sa iyang panghunahuna sama kini sa hataas nga paril.
12 Before destruction the heart of man is high, And before honour [is] humility.
Sa dili pa siya mapukan ang kasingkasing sa tawo magarbohon, apan pasidunggan kadtong magpaubos.
13 Whoso is answering a matter before he heareth, Folly it is to him and shame.
Ang tawo nga magtubag nga wala maminaw— iya kining kabuang ug kaulawan.
14 The spirit of a man sustaineth his sickness, And a smitten spirit who doth bear?
Ang espiritu sa tawo makasugakod sa balatian, apan sa nagluya nga espiritu kinsa man ang makalahutay niini?
15 The heart of the intelligent getteth knowledge, And the ear of the wise seeketh knowledge.
Ang kasingkasing sa utokan magtinguha sa kahibalo ug ang igdulongog sa mga maalamon magapangita niini.
16 The gift of a man maketh room for him, And before the great it leadeth him.
Ang gasa sa tawo mag-abli sa iyang dalan ug magdala kaniya ngadto sa atubangan sa tawong mahinungdanon.
17 Righteous [is] the first in his own cause, His neighbour cometh and hath searched him.
Ang unang mosulti sa husay daw husto hangtod nga moabot ang iyang kontra ug magsukitsukit kaniya.
18 The lot causeth contentions to cease, And between the mighty it separateth.
Ang pagripa makahusay sa panaglantugi ug magpahimulag sa lig-on nga mga kaaway.
19 A brother transgressed against is as a strong city, And contentions as the bar of a palace.
Lisod dag-on ang usa ka igsoon nga nasakitan kaysa sa usa ka lig-on nga siyudad, ug ang panaglalis sama sa haligi sa usa ka palasyo.
20 From the fruit of a man's mouth is his belly satisfied, [From the] increase of his lips he is satisfied.
Gikan sa bunga sa iyang baba mapuno ang tiyan sa usa ka tawo; pinaagi sa ani sa iyang mga ngabil matagbaw siya.
21 Death and life [are] in the power of the tongue, And those loving it eat its fruit.
Ang kamatayon ug ang kinabuhi gidumalahan sa dila, ug kadtong nahigugma sa dila makakaon sa bunga niini.
22 [Whoso] hath found a wife hath found good, And bringeth out good-will from Jehovah.
Siya nga makakaplag ug asawa makakaplag ug maayong butang ug makadawat siya ug pabor gikan kang Yahweh.
23 [With] supplications doth the poor speak, And the rich answereth fierce things.
Ang tawong kabos maghangyo nga kaluy-an, apan ang tawong adunahan motubag ug pinasingka.
24 A man with friends [is] to show himself friendly, And there is a lover adhering more than a brother!
Ang tawo nga daghan ug mga higala mosangpot sa kalaglagan tungod kanila, apan adunay higala nga mahimong mas suod kay sa igsoon.
