Proverbs 17
1 Better [is] a dry morsel, and rest with it, Than a house full of the sacrifices of strife.
Pli bona estas seka peco da pano, sed kun trankvileco, Ol domo plena de viando, kun malpaco.
2 A wise servant ruleth over a son causing shame, And in the midst of brethren He apportioneth an inheritance.
Saĝa sklavo regos super filo hontinda, Kaj dividos heredon kune kun fratoj.
3 A refining pot [is] for silver, and a furnace for gold, And the trier of hearts [is] Jehovah.
Fandujo estas por arĝento, kaj forno por oro; Sed la korojn esploras la Eternulo.
4 An evil doer is attentive to lips of vanity, Falsehood is giving ear to a mischievous tongue.
Malbonfaranto obeas malbonajn buŝojn; Malveremulo atentas malpian langon.
5 Whoso is mocking at the poor Hath reproached his Maker, Whoso is rejoicing at calamity is not acquitted.
Kiu mokas malriĉulon, tiu ofendas lian Kreinton; Kiu ĝojas pri ies malfeliĉo, tiu ne restos sen puno.
6 Sons' sons [are] the crown of old men, And the glory of sons [are] their fathers.
Nepoj estas krono por maljunuloj; Kaj gloro por infanoj estas iliaj gepatroj.
7 Not comely for a fool is a lip of excellency, Much less for a noble a lip of falsehood.
Al malsaĝulo ne konvenas alta parolado, Kaj ankoraŭ malpli al nobelo mensogado.
8 A stone of grace [is] the bribe in the eyes of its possessors, Whithersoever it turneth, it prospereth.
Donaco estas juvelo en la okuloj de sia mastro; Kien ajn li sin turnos, li sukcesos.
9 Whoso is covering transgression is seeking love, And whoso is repeating a matter Is separating a familiar friend.
Kiu kovras kulpon, tiu serĉas amikecon; Sed kiu reparolas pri la afero, tiu disigas amikojn.
10 Rebuke cometh down on the intelligent More than a hundred stripes on a fool.
Pli efikas riproĉo ĉe saĝulo, Ol cent batoj ĉe malsaĝulo.
11 An evil man seeketh only rebellion, And a fierce messenger is sent against him.
Malbonulo serĉas nur ribelon; Sed terura sendato estos sendita kontraŭ lin.
12 The meeting of a bereaved bear by a man, And — not a fool in his folly.
Pli bone estas renkonti ursinon, al kiu estas rabitaj ĝiaj infanoj, Ol malsaĝulon kun lia malsaĝeco.
13 Whoso is returning evil for good, Evil moveth not from his house.
Kiu redonas malbonon por bono, El ties domo ne malaperos malbono.
14 The beginning of contention [is] a letting out of waters, And before it is meddled with leave the strife.
La komenco de malpaco estas kiel liberigo de akvo; Antaŭ ol ĝi tro vastiĝis, forlasu la malpacon.
15 Whoso is justifying the wicked, And condemning the righteous, Even both of these [are] an abomination to Jehovah.
Kiu pravigas malvirtulon, kaj kiu malpravigas virtulon, Ambaŭ estas abomenaĵo por la Eternulo.
16 Why [is] this — a price in the hand of a fool to buy wisdom, And a heart there is none?
Por kio servas mono en la mano de malsaĝulo? Ĉu por aĉeti saĝon, kiam li prudenton ne havas?
17 At all times is the friend loving, And a brother for adversity is born.
En ĉiu tempo amiko amas, Kaj li fariĝas frato en mizero.
18 A man lacking heart is striking hands, A surety he becometh before his friend.
Homo malsaĝa donas manon en manon, Kaj garantias por sia proksimulo.
19 Whoso is loving transgression is loving debate, Whoso is making high his entrance is seeking destruction.
Kiu amas malpacon, tiu amas pekon; Kiu tro alte levas sian pordon, tiu serĉas pereon.
20 The perverse of heart findeth not good, And the turned in his tongue falleth into evil.
Malica koro ne trovos bonon; Kaj kiu havas neĝustan langon, tiu enfalos en malfeliĉon.
21 Whoso is begetting a fool hath affliction for it, Yea, the father of a fool rejoiceth not.
Kiu naskas malsaĝulon, tiu havas ĉagrenon; Kaj patro de malprudentulo ne havos ĝojon.
22 A rejoicing heart doth good to the body, And a smitten spirit drieth the bone.
Ĝoja koro estas saniga; Kaj malĝoja spirito sekigas la ostojn.
23 A bribe from the bosom the wicked taketh, To turn aside the paths of judgment.
Kaŝitajn donacojn akceptas malvirtulo, Por deklini la vojon de la justeco.
24 The face of the intelligent [is] to wisdom, And the eyes of a fool — at the end of the earth.
Antaŭ la vizaĝo de prudentulo estas saĝo; Sed la okuloj de malsaĝulo estas en la fino de la tero.
25 A provocation to his father [is] a foolish son, And bitterness to her that bare him.
Filo malsaĝa estas ĉagreno por sia patro, Kaj malĝojo por sia patrino.
26 Also, to fine the righteous is not good, To smite nobles for uprightness.
Ne estas bone suferigi virtulon, Nek bati noblulon, kiu agas juste.
27 One acquainted with knowledge is sparing his words, And the cool of temper [is] a man of understanding.
Kiu ŝparas siajn vortojn, tiu estas prudenta; Kaj trankvilanimulo estas homo saĝa.
28 Even a fool keeping silence is reckoned wise, He who is shutting his lips intelligent!
Eĉ malsaĝulo, se li silentas, estas rigardata kiel saĝulo; Kaj kiel prudentulo, se li tenas fermita sian buŝon.
