Proverbs 16
1 Of man [are] arrangements of the heart, And from Jehovah an answer of the tongue.
Көңүлдики нийәтләр инсанға тәвәдур; Бирақ тилниң җавави Пәрвәрдигарниң илкидидур.
2 All the ways of a man are pure in his own eyes, And Jehovah is pondering the spirits.
Инсан өзиниң һәммә қилған ишини пак дәп биләр; Лекин қәлбдики нийәтләрни Пәрвәрдигар таразиға селип тартип көрәр.
3 Roll unto Jehovah thy works, And established are thy purposes,
Нийәт қилған ишлириңни Пәрвәрдигарға тапшурғин, Шундақ қилғанда планлириң пишип чиқар.
4 All things hath Jehovah wrought for Himself, And also the wicked [worketh] for a day of evil.
Пәрвәрдигар барлиқ мәвҗудийәтниң һәр бирини мәлум мәхсәт билән апиридә қилған; Һәтта яманларниму балаю-апәт күни үчүн яратқандур.
5 An abomination to Jehovah [is] every proud one of heart, Hand to hand he is not acquitted.
Тәкәббурлуққа толған көңүлләрниң һәр бири Пәрвәрдигарға жиркиничликтур; Қол тутушуп бирләшсиму, җазасиз қалмас.
6 In kindness and truth pardoned is iniquity, And in the fear of Jehovah Turn thou aside from evil.
Муһәббәт-шәпқәт вә һәқиқәт билән гуналар кафарәт қилинип йепилар; Пәрвәрдигардин әйминиш адәмләрни яманлиқтин халий қилар.
7 When a man's ways please Jehovah, even his enemies, He causeth to be at peace with him.
Адәмниң ишлири Пәрвәрдигарни хурсән қилса, У һәтта дүшмәнлириниму униң билән енақлаштурар.
8 Better [is] a little with righteousness, Than abundance of increase without justice.
Һалал алған аз, Һарам алған көптин әвзәлдур.
9 The heart of man deviseth his way, And Jehovah establisheth his step.
Инсан көңлидә өз йолини тохтитар; Амма қәдәмлирини тоғрилайдиған Пәрвәрдигардур.
10 An oath [is] on the lips of a king, In judgment his mouth trespasseth not.
Һәтта падишаниң ләвлиригә қаритип әпсун оқулсиму, Униң ағзи тоғра һөкүмдин чәтнимәс.
11 A just beam and balances [are] Jehovah's, His work [are] all the stones of the bag.
Адил тараза-мизанлар Пәрвәрдигарға хастур; Тараза ташлириниң һәммисини У ясиғандур.
12 An abomination to kings [is] doing wickedness, For by righteousness is a throne established.
Падиша рәзиллик қилса жиркиничликтур, Чүнки тәхт һәққанийәт биләнла мәһкәм турар.
13 The delight of kings [are] righteous lips, And whoso is speaking uprightly he loveth,
Һәққаний сөзлигән ләвләр падишаларниң хурсәнлигидур; Улар дурус сөзлигүчиләрни яхши көрәр.
14 The fury of a king [is] messengers of death, And a wise man pacifieth it.
Падишаһниң қәһри гоя өлүмниң әлчисидур; Бирақ дана киши [униң ғәзивини] тиничландурар.
15 In the light of a king's face [is] life, And his good-will [is] as a cloud of the latter rain.
Падишаһниң чирайиниң нури кишигә җан киргүзәр; Униң шәпқити вақтида яққан «кейинки ямғур»дур.
16 To get wisdom — how much better than gold, And to get understanding to be chosen than silver!
Даналиқ елиш алтун елиштин нәқәдәр әвзәлдур; Йорутулушни таллаш күмүчни таллаштин шунчә үстүндур!
17 A highway of the upright [is], 'Turn from evil,' Whoso is preserving his soul is watching his way.
Дурус адәмниң егиз көтирилгән йоли яманлиқтин айрилиштур; Өз йолиға еһтият қилған киши җенини сақлап қалар.
18 Before destruction [is] pride, And before stumbling — a haughty spirit.'
Мәғрурлуқ һалак болуштин авал келәр, Тәкәббурлуқ жиқилиштин авал келәр.
19 Better is humility of spirit with the poor, Than to apportion spoil with the proud.
Кәмтәр болуп мискинләр билән барди-кәлдидә болуш, Тәкәббурлар билән һарам мал бөлүшкәндин әвзәлдур.
20 The wise in any matter findeth good, And whoso is trusting in Jehovah, O his happiness.
Кимки ишни пәм-парасәт билән қилса пайда тапар; Пәрвәрдигарға таянған болса, бәхит-саадәт көрәр.
21 To the wise in heart is called, 'Intelligent,' And sweetness of lips increaseth learning.
Көңли дана киши сәгәк атилар; Йеқимлиқ сөзләр адәмләрниң билимини ашурар.
22 A fountain of life [is] understanding to its possessors, The instruction of fools is folly.
Пәм-парасәт өзигә егә болғанларға һаятлиқниң булиқидур; Әқилсизләргә тәлим бәрмәкниң өзи әқилсизликтур.
23 The heart of the wise causeth his mouth to act wisely, And by his lips he increaseth learning,
Ақиланә кишиниң қәлби ағзидин әқил чиқирар; Униң ләвзигә билимни зиядә қилар.
24 Sayings of pleasantness [are] a honeycomb, Sweet to the soul, and healing to the bone.
Йеқимлиқ сөзләр гоя һәсәлдур; Көңүлләрни хуш қилип тәнгә давадур.
25 There is a way right before a man, And its latter end — ways of death.
Адәм балисиға тоғридәк көрүнидиған бир йол бар, Лекин ақивити һалакәткә баридиған йоллардур.
26 A labouring man hath laboured for himself, For his mouth hath caused [him] to bend over it.
Ишлигүчиниң иштийи уни ишқа салар; Униң қарни униңға һайдакчилик қилар.
27 A worthless man is preparing evil, And on his lips — as a burning fire.
Муттәһәм киши яман гәпни колап жүрәр; Униң ләвлири лавулдап турған отқа охшар.
28 A froward man sendeth forth contention, A tale-bearer is separating a familiar friend.
Әгир адәм җедәл-маҗира туғдурғучидур; Ғәйвәтчи йеқин достларни айриветәр.
29 A violent man enticeth his neighbour, And hath causeth him to go in a way not good.
Зораван киши йеқин адимини аздурар; Уни яман йолға башлап кирәр.
30 Consulting his eyes to devise froward things, Moving his lips he hath accomplished evil.
Көзини жумувалған киши яман нийәтни ойлар; Левини чишлигән киши яманлиққа тәйярдур.
31 A crown of beauty [are] grey hairs, In the way of righteousness it is found.
Һәққанийәт йолида ақарған чач, Адәмниң шөһрәт таҗидур.
32 Better [is] the slow to anger than the mighty, And the ruler over his spirit than he who is taking a city.
Асан аччиқлимайдиған киши палвандин әвзәлдур; Өзини тутувалған шәһәр алғандинму үстүндур.
33 Into the centre is the lot cast, And from Jehovah [is] all its judgment!
Чәк етәккә ташланғини билән, Лекин нәтиҗиси пүтүнләй Пәрвәрдигардиндур.
