Proverbs 16
1 Of man [are] arrangements of the heart, And from Jehovah an answer of the tongue.
W człowieku są zamysły serca, ale odpowiedź języka jest od PANA.
2 All the ways of a man are pure in his own eyes, And Jehovah is pondering the spirits.
Wszystkie drogi człowieka są czyste w jego oczach, ale PAN waży duchy.
3 Roll unto Jehovah thy works, And established are thy purposes,
Powierz PANU swe dzieła, a twoje zamysły będą utwierdzone.
4 All things hath Jehovah wrought for Himself, And also the wicked [worketh] for a day of evil.
PAN uczynił wszystko dla samego siebie, nawet niegodziwego na dzień zła.
5 An abomination to Jehovah [is] every proud one of heart, Hand to hand he is not acquitted.
Każdy, który jest wyniosłego serca, budzi odrazę w PANU; choć weźmie innych do pomocy, nie uniknie kary.
6 In kindness and truth pardoned is iniquity, And in the fear of Jehovah Turn thou aside from evil.
Dzięki miłosierdziu i prawdzie oczyszcza się nieprawość, a w bojaźni PANA oddalamy się od zła.
7 When a man's ways please Jehovah, even his enemies, He causeth to be at peace with him.
Gdy drogi człowieka podobają się PANU, to godzi z nim nawet jego nieprzyjaciół.
8 Better [is] a little with righteousness, Than abundance of increase without justice.
Lepiej mieć mało ze sprawiedliwością niż wiele dochodów nieprawnych.
9 The heart of man deviseth his way, And Jehovah establisheth his step.
Serce człowieka obmyśla swe drogi, ale PAN kieruje jego krokami.
10 An oath [is] on the lips of a king, In judgment his mouth trespasseth not.
Wyrok Boży [jest] na wargach króla; jego usta nie błądzą w sądzie.
11 A just beam and balances [are] Jehovah's, His work [are] all the stones of the bag.
Sprawiedliwa waga i szale [należą do] PANA i wszystkie odważniki w worku są jego dziełem.
12 An abomination to kings [is] doing wickedness, For by righteousness is a throne established.
Popełnienie niegodziwości budzi odrazę w królach, bo sprawiedliwością tron jest umocniony.
13 The delight of kings [are] righteous lips, And whoso is speaking uprightly he loveth,
Wargi sprawiedliwe są rozkoszą królów, kochają oni tego, który mówi to, co słuszne.
14 The fury of a king [is] messengers of death, And a wise man pacifieth it.
Gniew króla jest posłańcem śmierci, ale mądry człowiek przebłaga go.
15 In the light of a king's face [is] life, And his good-will [is] as a cloud of the latter rain.
W jasności twarzy króla [jest] życie, a jego przychylność jest jak obłok z późnym deszczem.
16 To get wisdom — how much better than gold, And to get understanding to be chosen than silver!
O wiele lepiej jest nabyć mądrość niż złoto; a nabyć rozum lepiej niż srebro.
17 A highway of the upright [is], 'Turn from evil,' Whoso is preserving his soul is watching his way.
Droga prawych [to] odstąpić od zła; kto strzeże swojej drogi, strzeże swej duszy.
18 Before destruction [is] pride, And before stumbling — a haughty spirit.'
Pycha poprzedza zgubę, a wyniosły duch – upadek.
19 Better is humility of spirit with the poor, Than to apportion spoil with the proud.
Lepiej być uniżonego ducha z pokornymi, niż dzielić łup z pysznymi.
20 The wise in any matter findeth good, And whoso is trusting in Jehovah, O his happiness.
Kto zważa na słowo, znajdzie dobro, a kto ufa PANU, [jest] błogosławiony.
21 To the wise in heart is called, 'Intelligent,' And sweetness of lips increaseth learning.
Kto [jest] mądrego serca, zwie się rozumnym, a słodycz warg pomnaża wiedzę.
22 A fountain of life [is] understanding to its possessors, The instruction of fools is folly.
Rozum [jest] zdrojem życia dla tych, którzy go mają, a pouczenie głupich jest głupotą.
23 The heart of the wise causeth his mouth to act wisely, And by his lips he increaseth learning,
Serce mądrego czyni jego usta roztropnymi i dodaje nauki jego wargom.
24 Sayings of pleasantness [are] a honeycomb, Sweet to the soul, and healing to the bone.
Miłe słowa są [jak] plaster miodu, słodycz dla duszy i lekarstwo dla kości.
25 There is a way right before a man, And its latter end — ways of death.
Jest droga, która [wydaje się] człowiekowi słuszna, ale jej końcem jest droga do śmierci.
26 A labouring man hath laboured for himself, For his mouth hath caused [him] to bend over it.
Robotnik pracuje dla siebie, bo usta pobudzają go [do tego].
27 A worthless man is preparing evil, And on his lips — as a burning fire.
Człowiek nikczemny wykopuje zło, a na jego wargach jakby ogień płonący.
28 A froward man sendeth forth contention, A tale-bearer is separating a familiar friend.
Człowiek przewrotny rozsiewa spory, a plotkarz rozdziela przyjaciół.
29 A violent man enticeth his neighbour, And hath causeth him to go in a way not good.
Człowiek gwałtowny zwabia swego bliźniego i wprowadza go na drogę niedobrą.
30 Consulting his eyes to devise froward things, Moving his lips he hath accomplished evil.
Mruga swymi oczami, by knuć podstępy; rusza wargami i popełnia zło.
31 A crown of beauty [are] grey hairs, In the way of righteousness it is found.
Siwa głowa [jest] koroną chwały, zdobywa się ją na drodze sprawiedliwości.
32 Better [is] the slow to anger than the mighty, And the ruler over his spirit than he who is taking a city.
Lepszy jest nieskory do gniewu niż mocarz, a kto panuje nad swym duchem, [jest lepszy] niż ten, kto zdobywa miasto.
33 Into the centre is the lot cast, And from Jehovah [is] all its judgment!
Losy wrzuca się w zanadrze, ale całe rozstrzygnięcie ich zależy od PANA.
