Proverbs 15
1 A soft answer turneth back fury, And a grievous word raiseth up anger.
Łagodna odpowiedź uśmierza zapalczywość, a przykre słowa wzniecają gniew.
2 The tongue of the wise maketh knowledge good, And the mouth of fools uttereth folly.
Język mądrych zdobi wiedzę, ale usta głupich tryskają głupotą.
3 In every place are the eyes of Jehovah, Watching the evil and the good.
Oczy PANA są na każdym miejscu, upatrują złych i dobrych.
4 A healed tongue [is] a tree of life, And perverseness in it — a breach in the spirit.
Zdrowy język [jest] drzewem życia, a jego przewrotność [jest] zniszczeniem dla ducha.
5 A fool despiseth the instruction of his father, And whoso is regarding reproof is prudent.
Głupi gardzi pouczeniem swego ojca, a kto przyjmuje upomnienia, jest roztropny.
6 [In] the house of the righteous [is] abundant strength, And in the increase of the wicked — trouble.
W domu sprawiedliwego [jest] wielki dostatek, a w dochodach niegodziwego jest zamieszanie.
7 The lips of the wise scatter knowledge, And the heart of fools [is] not right.
Wargi mądrych szerzą wiedzę, a serce głupich nie.
8 The sacrifice of the wicked [is] an abomination to Jehovah, And the prayer of the upright [is] His delight.
Ofiara niegodziwych budzi odrazę w PANU, [a] modlitwa prawych mu się podoba.
9 An abomination to Jehovah [is] the way of the wicked, And whoso is pursuing righteousness He loveth.
Droga niegodziwego wzbudza odrazę w PANU, a miłuje on tego, kto podąża za sprawiedliwością.
10 Chastisement [is] grievous to him who is forsaking the path, Whoso is hating reproof dieth.
Sroga kara [należy się] temu, kto zbacza z drogi, a kto nienawidzi upomnień, umrze.
11 Sheol and destruction [are] before Jehovah, Surely also the hearts of the sons of men. (Sheol h7585)
Piekło i zatracenie [są] przed PANEM; o ileż bardziej serca synów ludzkich. (Sheol h7585)
12 A scorner loveth not his reprover, Unto the wise he goeth not.
Szyderca nie miłuje tego, który go strofuje, ani nie pójdzie do mądrych.
13 A joyful heart maketh glad the face, And by grief of heart is the spirit smitten.
Radosne serce rozwesela twarz, [ale] gdy smutek w sercu, duch jest przygnębiony.
14 The heart of the intelligent seeketh knowledge, And the mouth of fools enjoyeth folly.
Serce rozumne szuka wiedzy, a usta głupich karmią się głupotą.
15 All the days of the afflicted [are] evil, And gladness of heart [is] a perpetual banquet.
Wszystkie dni strapionego [są] złe, ale kto jest wesołego serca, ma nieustanną ucztę.
16 Better [is] a little with the fear of Jehovah, Than much treasure, and tumult with it.
Lepiej [mieć] mało z bojaźnią PANA niż wielki skarb z kłopotem.
17 Better [is] an allowance of green herbs and love there, Than a fatted ox, and hatred with it.
Lepsza jest potrawa z jarzyn, gdzie miłość, niż tuczny wół, gdzie panuje nienawiść.
18 A man of fury stirreth up contention, And the slow to anger appeaseth strife.
Człowiek gniewny wszczyna kłótnie, a nieskory do gniewu łagodzi spory.
19 The way of the slothful [is] as a hedge of briers, And the path of the upright is raised up.
Droga leniwego jest jak płot cierniowy, a ścieżka prawych jest wyrównana.
20 A wise son rejoiceth a father. And a foolish man is despising his mother.
Mądry syn jest radością ojca, a człowiek głupi gardzi własną matką.
21 Folly is joy to one lacking heart, And a man of intelligence directeth [his] going.
Głupota [jest] radością dla nierozumnego, a człowiek roztropny postępuje uczciwie.
22 Without counsel [is] the making void of purposes, And in a multitude of counsellors it is established.
Gdzie nie ma rady, nie udają się zamysły; powiodą się zaś przy mnóstwie doradców.
23 Joy [is] to a man in the answer of his mouth, And a word in its season — how good!
Człowiek cieszy się z odpowiedzi swoich ust, a słowo powiedziane we właściwym czasie jakże jest dobre!
Droga życia dla mądrego [jest] w górze, aby uniknął głębokiego piekła. (Sheol h7585)
25 The house of the proud Jehovah pulleth down, And He setteth up the border of the widow.
PAN zniszczy dom pysznych, a utwierdzi granicę wdowy.
26 An abomination to Jehovah [are] thoughts of wickedness, And pure [are] sayings of pleasantness.
Myśli złego budzą odrazę w PANU, a słowa czystych [są] przyjemne.
27 A dishonest gainer is troubling his house, And whoso is hating gifts liveth.
Kto jest chciwy zysku, ściąga kłopoty na własny dom, a kto nienawidzi darów, będzie żył.
28 The heart of the righteous meditateth to answer, And the mouth of the wicked uttereth evil things.
Serce sprawiedliwego rozmyśla nad odpowiedzią, a usta niegodziwych tryskają złymi rzeczami.
29 Far [is] Jehovah from the wicked, And the prayer of the righteous He heareth.
PAN jest daleko od niegodziwych, ale wysłuchuje modlitwy sprawiedliwych.
30 The light of the eyes rejoiceth the heart, A good report maketh fat the bone.
Światło oczu rozwesela serce, a dobra wieść tuczy kości.
31 An ear that is hearing the reproof of life Doth lodge among the wise.
Ucho, które słucha upomnienia życia, będzie mieszkać pośród mądrych.
32 Whoso is refusing instruction is despising his soul, And whoso is hearing reproof Is getting understanding.
Kto odrzuca karność, gardzi własną duszą, a kto przyjmuje upomnienie, nabiera rozumu.
33 The fear of Jehovah [is] the instruction of wisdom, And before honour [is] humility!
Bojaźń PANA [jest] pouczeniem w mądrości, a pokora poprzedza chwałę.
