Proverbs 11
1 Balances of deceit [are] an abomination to Jehovah, And a perfect weight [is] His delight.
Kinapopootan ni Yahweh ang timbangang hindi tama, ngunit siya ay nagagalak sa wastong timbang.
2 Pride hath come, and shame cometh, And with the lowly [is] wisdom.
Kapag dumating ang pagmamataas, saka dumarating ang kahihiyan, pero sa kapakumbabaan dumarating ang karunungan.
3 The integrity of the upright leadeth them, And the perverseness of the treacherous destroyeth them.
Ang katapatan ng matuwid ay gumagabay sa kanila, pero ang mga baluktot na pamamaraan ng mga taksil ay sumisira sa kanila.
4 Wealth profiteth not in a day of wrath, And righteousness delivereth from death.
Ang kayamanan ay walang halaga sa araw nang matinding kapootan, pero ang paggawa ng matuwid ay maglalayo sa iyo mula sa kamatayan.
5 The righteousness of the perfect maketh right his way, And by his wickedness doth the wicked fall.
Ang matuwid na pag-uugali ng taong walang kapintasan ay ginagawang matuwid ang kaniyang daan, pero ang masama ay babagsak dahil sa kaniyang sariling kasamaan.
6 The righteousness of the upright delivereth them, And in mischief the treacherous are captured.
Ang matuwid na pag-uugali ng mga nakalulugod sa Diyos ang siyang nag-iingat sa kanila, pero ang taksil ay nabitag ng kanilang sariling mga pagnanasa.
7 In the death of a wicked man, hope perisheth, And the expectation of the iniquitous hath been lost.
Kapag ang taong masama ay namatay, ang kaniyang pag-asa ay mamamatay, at ang pag-asa na naging kaniyang kalakasan ay mapupunta sa wala.
8 The righteous from distress is drawn out, And the wicked goeth in instead of him.
Ang isang taong gumagawa ng tama ay laging nailalayo sa kaguluhan, at sa halip ito ay dumarating sa mga masasama.
9 With the mouth a hypocrite corrupteth his friend, And by knowledge the righteous are drawn out.
Sinisira ng bibig ng mga walang Diyos ang kaniyang kapwa, ngunit sa pamamagitan ng kaalaman ang mga gumagawa ng tama ay pinanatiling ligtas.
10 In the good of the righteous a city exulteth, And in the destruction of the wicked [is] singing.
Kapag ang mga gumagawa ng tama ay sumasagana, ang isang lungsod ay nagdiriwang; kapag ang masama ay namatay; ay may mga sigaw ng kagalakan.
11 By the blessing of the upright is a city exalted, And by the mouth of the wicked thrown down.
Sa pamamagitan ng mabubuting mga kaloob ng mga nakalulugod sa Diyos, ang lungsod ay magiging tanyag; sa bibig ng mga masasama, ang lungsod ay mawawasak.
12 Whoso is despising his neighbour lacketh heart, And a man of understanding keepeth silence.
Ang taong may paghamak sa kaniyang kaibigan ay walang ulirat, pero ang isang may pang-unawa ay tumatahimik.
13 A busybody is revealing secret counsel, And the faithful of spirit is covering the matter.
Sinumang tao na patuloy na naninirang puri ay nagbubunyag ng mga lihim, ngunit ang isang taong tapat ay laging iniingatang pagtakpan ang isang bagay.
14 Without counsels do a people fall, And deliverance [is] in a multitude of counsellors.
Kung saan walang matalinong direksiyon, ang isang bansa ay bumabagsak, pero ang tagumpay ay dumarating sa pagsangguni sa maraming tagapayo.
15 Evil [one] suffereth when he hath been surety [for] a stranger, And whoso is hating suretyship is confident.
Sinumang mananagot sa utang ng isang hindi niya kilala ay tiyak na mapapahamak, pero ang isa na siyang kinapopootang magbigay ng isang garantiya sa ganiyang uri ng pangako ay ligtas.
16 A gracious woman retaineth honour, And terrible [men] retain riches.
Makakamit ng isang mahabaging babae ang karangalan ngunit ang mga taong walang habag ay mahigpit na kakapit para sa kayamanan.
17 A kind man is rewarding his own soul, And the fierce is troubling his own flesh.
Ang isang mabait na tao ay makikinabang sa kanyang sarili, pero ang isang taong malupit ay sinasaktan ang kaniyang sarili.
18 The wicked is getting a lying wage, And whoso is sowing righteousness — a true reward.
Ang taong masama ay nagsisinungaling para makuha ang kaniyang kabayaran, pero ang isang nagtatanim ng kung ano ang tama ay mag-aani ng kabayaran ng katotohanan.
19 Rightly [is] righteousness for life, And whoso is pursuing evil — for his own death.
Ang isang taong tapat na gumagawa kung ano ang tama ay mabubuhay, pero ang isa na humahabol sa masama ay mamamatay.
20 An abomination to Jehovah [are] the perverse of heart, And the perfect of the way [are] His delight.
Si Yahweh ay napopoot sa mga pusong tiwali, pero siya ay nagagalak sa kanila na kung saan ang pamamaraan ay walang kapintasan.
21 Hand to hand, the wicked is not acquitted, And the seed of the righteous hath escaped.
Maging tiyak dito—ang mga taong masama ay hindi maaaring hindi maparusahan, pero ang mga kaapu-apuhan ng mga gumagawa ng tama ay mananatiling ligtas.
22 A ring of gold in the nose of a sow — A fair woman and stubborn of behaviour.
Katulad ng isang gintong singsing sa ilong ng baboy ang isang magandang babae na walang hinahon.
23 The desire of the righteous [is] only good, The hope of the wicked [is] transgression.
Ang hangarin ng mga yaong gumagawa ng tama ay nagbubunga ng mabuti, pero ang masamang mga tao ay makaka-asa lamang sa matinding galit.
24 There is who is scattering, and yet is increased, And who is keeping back from uprightness, only to want.
May isa na siyang naghahasik ng binhi—siya ay makaiipon nang higit pa; ang isa pa ay hindi naghahasik—siya ay darating sa kahirapan.
25 A liberal soul is made fat, And whoso is watering, he also is watered.
Ang taong mapagbigay ay sasagana, at ang isa na siyang nagbibigay ng tubig sa iba ay magkakaroon ng tubig para sa kaniyang sarili.
26 Whoso is withholding corn, the people execrate him, And a blessing [is] for the head of him who is selling.
Sinusumpa ng mga tao ang taong ayaw magbenta ng butil, pero ang mabuting mga kaloob ay kumu-korona sa ulo ng nagbebenta nito.
27 Whoso is earnestly seeking good Seeketh a pleasing thing, And whoso is seeking evil — it meeteth him.
Ang isa na nagsisipag na hanapin ang mabuti ay naghahanap din ng kagandahang-loob, pero ang isa na naghahanap sa masama ay makatatagpo nito.
28 Whoso is confident in his wealth he falleth, And as a leaf, the righteous flourish.
Sila na nagtitiwala sa kanilang kayamanan ay babagsak, pero tulad ng dahon, sila na gumagawa ng tama ay lalago.
29 Whoso is troubling his own house inheriteth wind, And a servant [is] the fool to the wise of heart.
Ang isa na siyang nagdadala ng gulo sa kaniyang sariling sambahayan ay magmamana ng hangin, at ang mangmang ay magiging isang alipin sa matalinong puso.
30 The fruit of the righteous [is] a tree of life, And whoso is taking souls [is] wise.
Sila na gumagawa ng tama ay tulad ng isang puno ng buhay, pero ang karahasan ay bumabawi ng mga buhay.
31 Lo, the righteous in the earth is recompensed, Surely also the wicked and the sinner!
Kung sila na gumagawa ng matuwid ay tumatanggap kung ano ang karapat-dapat sa kanila, paano pa kaya ang masama at ang makasalanan!
