Luke 14

1 And it came to pass, on his going into the house of a certain one of the chiefs of the Pharisees, on a sabbath, to eat bread, that they were watching him,

I stało się, gdy wszedł Jezus w dom niektórego przedniejszego Faryzeusza w sabat, aby jadł chleb, że go oni podstrzegali.

2 and lo, there was a certain dropsical man before him;

A oto człowiek niektóry opuchły był przed nim.

3 and Jesus answering spake to the lawyers and Pharisees, saying, 'Is it lawful on the sabbath-day to heal?'

A odpowiadając Jezus, rzekł do zakonników, i do Faryzeuszów, mówiąc: Godzili się w sabat uzdrawiać?

4 and they were silent, and having taken hold of [him], he healed him, and let [him] go;

A oni milczeli. Tedy on ująwszy go, uzdrowił i odprawił.

5 and answering them he said, 'Of which of you shall an ass or ox fall into a pit, and he will not immediately draw it up on the sabbath-day?'

A odpowiadając rzekł do nich: Któregoż z was osieł albo wół wpadnie w studnię, a nie wnet go wyciągnie w dzień sabatu?

6 and they were not able to answer him again unto these things.

I nie mogli mu na to odpowiedzieć.

7 And he spake a simile unto those called, marking how they were choosing out the first couches, saying unto them,

Powiedział też i wezwanym podobieństwo, (bacząc, jako przedniejsze miejsca obierali, ) mówiąc do nich:

8 'When thou mayest be called by any one to marriage-feasts, thou mayest not recline on the first couch, lest a more honourable than thou may have been called by him,

Gdybyś był od kogo wezwany na wesele, nie siadajże na przedniejszem miejscu, by snać zacniejszy nad cię nie był wezwany od niego;

9 and he who did call thee and him having come shall say to thee, Give to this one place, and then thou mayest begin with shame to occupy the last place.

A przyszedłszy ten, który ciebie i onego wezwał, rzekłby tobie: Daj temu miejsce: a tedy byś ze wstydem począł siedzieć na pośledniem miejscu.

10 'But, when thou mayest be called, having gone on, recline in the last place, that when he who called thee may come, he may say to thee, Friend, come up higher; then thou shalt have glory before those reclining with thee;

Ale gdybyś był wezwany, szedłszy, usiądź na pośledniem miejscu; a gdyby przyszedł ten, który cię wezwał, rzekłby tobie: Przyjacielu! posiądź się wyżej; tedy będziesz miał cześć przed spółsiedzącymi z tobą.

11 because every one who is exalting himself shall be humbled, and he who is humbling himself shall be exalted.'

Bo wszelki, kto się wywyższa, poniżony będzie, a kto się poniża, wywyższony będzie.

12 And he said also to him who did call him, 'When thou mayest make a dinner or a supper, be not calling thy friends, nor thy brethren, nor thy kindred, nor rich neighbours, lest they may also call thee again, and a recompense may come to thee;

Mówił też i onemu, który go był wezwał: Gdy sprawujesz obiad albo wieczerzę, nie wzywajże przyjaciół twoich, ani braci twoich, ani krewnych twoich, ani sąsiadów bogatych, żeby cię snać i oni zasię nie wezwali, a stałaby ci się nagroda.

13 but when thou mayest make a feast, be calling poor, maimed, lame, blind,

Ale gdy sprawujesz ucztę, wezwijże ubogich, ułomnych, chromych i ślepych,

14 and happy thou shalt be, because they have not to recompense thee, for it shall be recompensed to thee in the rising again of the righteous.'

A będziesz błogosławionym; bo nie mają tobie czem nagrodzić, ale ci będzie nagrodzono przy zmartwychwstaniu sprawiedliwych.

15 And one of those reclining with him, having heard these things, said to him, 'Happy [is] he who shall eat bread in the reign of God;'

A usłyszawszy to niektóry z spółsiedzących, rzekł mu: Błogosławiony, który je chleb w królestwie Bożem.

16 and he said to him, 'A certain man made a great supper, and called many,

A on mu rzekł: Człowiek niektóry sprawił wieczerzę wielką i zaprosił wielu;

17 and he sent his servant at the hour of the supper to say to those having been called, Be coming, because now are all things ready.

I posłał sługę swego w godzinę wieczerzy, żeby rzekł zaproszonym: Pójdźcie! bo już wszystko gotowe.

18 'And they began with one consent all to excuse themselves: The first said to him, A field I bought, and I have need to go forth and see it; I beg of thee, have me excused.

I poczęli się wszyscy jednostajnie wymawiać. Pierwszy mu rzekł: Kupiłem wieś, i muszę iść, a oglądać ją, proszę cię, miej mię za wymówionego.

19 'And another said, Five yoke of oxen I bought, and I go on to prove them; I beg of thee, have me excused:

A drugi rzekł: Kupiłem pięć jarzm wołów, i idę, abym ich doświadczył: proszę cię, miej mię za wymówionego.

20 and another said, A wife I married, and because of this I am not able to come.

A drugi rzekł: Żonęm pojął, a dlatego przyjść nie mogę.

21 'And that servant having come, told to his lord these things, then the master of the house, having been angry, said to his servant, Go forth quickly to the broad places and lanes of the city, and the poor, and maimed, and lame, and blind, bring in hither.

A wróciwszy się on sługa, oznajmił to panu swemu. Tedy się gospodarz rozgniewawszy, rzekł słudze swemu: Wynijdź prędko na ulice i na drogi miejskie, a ubogie i ułomne i chrome i ślepe wprowadź tu.

22 'And the servant said, Sir, it hath been done as thou didst command, and still there is room.

I rzekł sługa: Panie! stało się, jakoś rozkazał, a jeszcze miejsce jest.

23 'And the lord said unto the servant, Go forth to the ways and hedges, and constrain to come in, that my house may be filled;

I rzekł Pan do sługi: Wynijdź na drogi i między opłotki, a przymuś wnijść, aby był napełniony dom mój.

24 for I say to you, that none of those men who have been called shall taste of my supper.'

Albowiem powiadam wam, że żaden z onych mężów, którzy byli zaproszeni, nie ukusi wieczerzy mojej.

25 And there were going on with him great multitudes, and having turned, he said unto them,

I szedł z nim wielki lud; a obróciwszy się, rzekł do nich:

26 'If any one doth come unto me, and doth not hate his own father, and mother, and wife, and children, and brothers, and sisters, and yet even his own life, he is not able to be my disciple;

Jeźli kto idzie do mnie, a nie ma w nienawiści ojca swego, i matki, i żony, i dzieci, i braci, i sióstr, nawet i duszy swojej, nie może być uczniem moim.

27 and whoever doth not bear his cross, and come after me, is not able to be my disciple.

A ktokolwiek nie niesie krzyża swego, a idzie za mną, nie może być uczniem moim.

28 'For who of you, willing to build a tower, doth not first, having sat down, count the expence, whether he have the things for completing?

Bo któż z was jest, chcąc zbudować wieżę, aby pierwej usiadłszy, nie obrachował nakładu, mali to, czemby jej dokończył?

29 lest that he having laid a foundation, and not being able to finish, all who are beholding may begin to mock him,

Aby snać, gdyby założył fundament, a dokończyć nie mógł, wszyscy którzy by to widzieli, nie poczęli się naśmiewać z niego,

30 saying — This man began to build, and was not able to finish.

Mówiąc: Ten człowiek począł budować, a nie mógł dokończyć.

31 'Or what king going on to engage with another king in war, doth not, having sat down, first consult if he be able with ten thousand to meet him who with twenty thousand is coming against him?

Albo który król jadąc na wojnę, potykać się z drugim królem, pierwej usiadłszy, nie radzi się, mógłliby się w dziesięć tysięcy spotkać z onym, który we dwadzieścia tysięcy jedzie przeciwko niemu?

32 and if not so — he being yet a long way off — having sent an embassy, he doth ask the things for peace.

A jeźli nie, gdy on jeszcze jest daleko od niego, posły wyprawiwszy do niego, prosi o to, co należy do pokoju.

33 'So, then, every one of you who doth not take leave of all that he himself hath, is not able to be my disciple.

Takżeć i każdy z was, kto by się nie wyrzekł wszystkich majętności swoich, nie może być uczniem moim.

34 'The salt [is] good, but if the salt doth become tasteless, with what shall it be seasoned?

Dobrać jest sól; lecz jeźli sól zwietrzeje, czemże ją naprawią?

35 neither for land nor for manure is it fit — they cast it without. He who is having ears to hear — let him hear.'

Nie przygodzi się ani do ziemi ani do gnoju, ale ją precz wyrzucają. Kto ma uszy ku słuchaniu, niechaj słucha.