Jeremiah 51
1 Thus said Jehovah: Lo, I am stirring up against Babylon, And the inhabitants of Leb — My withstanders, A destroying wind,
Пәрвәрдигар мундақ дәйду: — Мана, Мән Бабилни соқидиған һәм «Ләб-камай»да туруватқанларни соқидиған битчит қилғучи шамални қозғап чиқиримән;
2 And I have sent to Babylon fanners, And they have fanned it, and they empty its land, For they have been against it, Round about — in the day of evil.
Мән Бабилға ят адәмләрни әвәтимән; улар уни соруветиду, зиминини йәр билән йәксан қиливетиду; униң бешиға күлпәт чүшкән күнидә улар униңға тәрәп-тәрәптин қаршилишишқа келиду.
3 Let not the treader tread his bow, Nor lift himself up in his coat of mail, Nor have ye pity on her young men, Devote ye to destruction all her host.
Униң оқячилириға кирични тартқидәк, орнидин турғучиларға дубулға-савут кийгидәк пурсәт бәрмәңлар; униң жигитлириниң һеч қайсисини аяп қоймаңлар; униң пүткүл қошунини битчит қилиңлар.
4 And fallen have the wounded in the land of the Chaldeans, And the pierced-through in her streets.
Калдийләрниң зиминида санҗилғанлар, кочилирида қиличланғанлар жиқилсун!
5 For, not forsaken is Israel and Judah, By its God — by Jehovah of Hosts, For their land hath been full of guilt, Against the Holy One of Israel.
Чүнки Исраил яки Йәһудаму өз Худаси тәрипидин, йәни самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигар тәрипидин ташливетилгән әмәс; чүнки [Бабилниң] зимини Исраилдики Муқәддәс Болғучи алдида садир қилған гуна билән толғандур.
6 Flee ye from the midst of Babylon, And deliver ye each his soul, Be not cut off in its iniquity, For a time of vengeance it [is] to Jehovah, Recompence He is rendering to her.
[Барлиқ әлләр], Бабил ичидин қечиңлар, өз җениңларни елип бәдәр қечиңлар! Униң қәбиһлигигә четилип қелип һалак болмаңлар; чүнки бу Пәрвәрдигарниң қисас алидиған вақтидур; У қилмишини өз бешиға қайтуриду.
7 A golden cup [is] Babylon in the hand of Jehovah, Making drunk all the earth, Of its wine drunk have nations, Therefore boast themselves do nations.
Бабил Пәрвәрдигарниң қолидики пүткүл җаһанни мәс қилғучи алтун қәдәһ болған; әлләр униң шарибидин ичкән; әлләр шуниң билән сараң болуп кәткән.
8 Suddenly hath Babylon fallen, Yea, it is broken, howl ye for it, Take balm for her pain, if so be it may be healed.
Бабил туюқсиз жиқилип битчит болиду; униңға аһ-зар көтириңлар! Униң азаплири үчүн тутия елиңлар; у бәлким сақайтилармекин?
9 We healed Babylon, and she was not healed, Forsake her, and we go, each to his land, For come unto the heavens hath its judgment, And it hath been lifted up unto the clouds.
— «Биз Бабилни сақайтмақчидуқ, лекин у сақаймиди; униңдин ваз кечип һәммимиз өз жутимизға қайтайли; чүнки униң үстигә чиқирилидиған һөкүм җазаси асманға тақишип, көккә йетиду».
10 Jehovah hath brought forth our righteousnesses, Come, and we recount in Zion the work of Jehovah our God.
— «Пәрвәрдигар һәққанийлиғимизни барлиққа кәлтүргәндур; келәйли, Зионда Пәрвәрдигар Худайимизниң қилған ишини җакалайли!»
11 Cleanse ye the arrows, fill the shields, Stirred up hath Jehovah the spirit of the kings of Madia, For against Babylon His device [is] to destroy it, For the vengeance of Jehovah it [is], The vengeance of His temple.
— Оқларни учлаңлар! Қалқанларни тутуңлар! Пәрвәрдигар Медианиң падишалириниң роһини урғутти; чүнки Униң нийити Бабилға қаршидур, уни бәрбат қилиш үчүндур; бу Пәрвәрдигарниң қисасидур, йәни Униң ибадәтханиси үчүн алған қисасидур.
12 Unto the walls of Babylon lift up an ensign, Strengthen the watch, Establish the watchers, prepare the ambush, For Jehovah hath both devised and done that which He spake, Concerning the inhabitants of Babylon.
Бабилниң сепиллириға қаритип җәң туғини көтириңлар; күзәтни техиму чиңрақ қилиңлар, күзәтчиләрни [Бабилни чөридитип] сәптә турғузуңлар; бөктүрмә қоюңлар; чүнки Пәрвәрдигар Бабилдикиләрниң җазаси тоғрилиқ немиләрни дегән болса, У шуни көңлидә пәмләп, уни ада қилиду.
13 O dweller on many waters, abundant in treasures, Come in hath thine end, the measure of thy dishonest gain.
— И әлвәк сулар үстидә турғучи, байлиқлири нурғун болғучи, әҗилиң йетип кәлди, җениң өлчинип үзүлүш вақти тошти.
14 Sworn hath Jehovah of Hosts by Himself, That, Surely I have filled thee [with] men as the cankerworm, And they have cried against thee — shouting.
Самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигар Өзи билән қәсәм қилип: «Топ-топ чекәткиләрдәк Мән сени адәмләр билән толдуримән; улар сениң үстүңдин ғәлибә тәнтәнилирини көтириду» деди.
15 The maker of earth by His power, The establisher of the world by His wisdom, Who by His understanding stretched out the heavens,
— У болса йәр-зиминни күч-қудрити билән ясап, Аләмни даналиғи билән бәрпа қилип, Асманларни әқил-парасити билән яйғучидур;
16 At the voice He giveth forth, A multitude of waters [are] in the heavens, And He causeth vapours to come up from the end of the earth, Lightnings for rain He hath made, And He bringeth out wind from His treasures.
У авазини қоювәтсә, асманларда сулар шавқунлайду; У йәр чәтлиридин булут-туманларни өрлитиду; У ямғурларға чақмақларни һәмраһ қилип бекитиду, Шамални Өз ғәзнилиридин чиқириду.
17 Brutish hath been every man by knowledge, Put to shame hath been every refiner by a graven image, For false [is] his molten image, And there is no breath in them.
Бу [бутпәрәсләрниң] һәр бири әқилсиз, билимдин мәһрумлардур; Һәр бир зәргәр өзи ойған бут тәрипидин шәрмәндигә қалиду; Чүнки униң қуйма һәйкили ялғанчилиқ, Уларда һеч тиниқ йоқтур.
18 Vanity [are] they — work of errors, In the time of their inspection they perish.
Улар бимәниләрдур, мазақ объектидур; Уларниң үстигә җазалиниш вақти кәлгәндә, улар йоқитилиду.
19 Not like these [is] the portion of Jacob, For He [is] former of all things, And [Israel is] the rod of His inheritance, Jehovah of Hosts [is] His name.
Яқупниң несивиси Болғучи булардәк әмәстур; Чүнки һәммини ясиғучи Шудур; Исраил болса Униң Өз мираси болған қәбилисидур; Самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигар Униң намидур.
20 An axe [art] thou to me — weapons of war, And I have broken in pieces by thee nations, And I have destroyed by thee kingdoms,
Сән [Исраил] Мениң гөрзәм, Мениң җәң қуралимдурсән; Сениң билән Мән әлләрни битчит қилимән, Сениң билән падишалиқларни тар мар қилимән;
21 And I have broken in pieces by thee horse and its rider, And I have broken in pieces by thee chariot and its charioteer,
Сениң билән һәм ат һәм ат мингүчини битчит қилимән; Сениң билән һәм җәң һарвуси һәм һайдиғучисини битчит қилимән;
22 And I have broken in pieces by thee man and woman, And I have broken in pieces by thee old and young, And I have broken in pieces by thee young man and virgin,
Сениң билән һәм әр һәм аялни битчит қилимән; Сениң билән һәм қери һәм яшларни битчит қилимән; Сениң билән һәм жигит һәм қизни битчит қилимән;
23 And I have broken in pieces by thee shepherd and his drove, And I have broken in pieces by thee husbandman and his team, And I have broken in pieces by thee governors and prefects.
Сениң билән һәм падичи һәм қой падисини битчит қилимән; Сениң билән һәм дехан һәм боюнтуруққа қетилған калилирини битчит қилимән; Сениң билән һәм валийлар һәм һөкүмранларни битчит қилимән.
24 And I have recompensed to Babylon, And to all inhabitants of Chaldea, All the evil that they have done in Zion, Before your eyes — an affirmation of Jehovah.
— Мән көз алдиңларда Бабилниң һәм барлиқ калдийләрниң Зионда қилған барлиқ рәзиллигини өз бешиға чүшүрүп яндуримән, — дәйду Пәрвәрдигар.
25 Lo, I [am] against thee, O destroying mount, An affirmation of Jehovah, That is destroying all the earth, And I have stretched out My hand against thee, And I have rolled thee from the rocks, And given thee for a burnt mountain.
— Мана, Мән сән [Бабилға] қаршимән, и пүткүл йәр йүзини һалак қилғучи тағ; Мән қолумни үстүңгә созуп, Сени тик ярлардин ғулитип, Домилитип чүшүрүп, сени көйүп түгигән бир янар тағ қилимән, — дәйду Пәрвәрдигар.
26 And they take not out of thee a stone for a corner, And a stone for foundations, For desolations age-during art thou, An affirmation of Jehovah.
Шуниң билән улар сәндин бүрҗәк чиқириш үчүнму таш тапалмайду, Яки һул үчүнму һечйәрдин таш тапалмайду; Чүнки сән мәңгүгә бир вәйранә болисән, — дәйду Пәрвәрдигар.
27 Lift ye up an ensign in the land, Blow a trumpet among nations, Sanctify against it nations, Summon against it the kingdoms of Ararat, Minni, and Ashkenaz, Appoint against it an infant head, Cause the horse to ascend as the rough cankerworm.
— Зиминда җәң туғини көтириңлар, Әлләр арисида канай челиңлар; Бабилға җәң қилишқа әлләрни тәйярлаңлар; Арарат, минни вә Ашкиназ падишалиқлирини чақирип жиғиңлар; Униңға һуҗум қилғучи қошунларға бир сәрдар бекитиңлар; Атларни топ-топ чекәткә лечинкилиридәк зиминға түркүмләп чиқириңлар;
28 Sanctify against it the nations with the kings of Media, Its governors and all its prefects, And all the land of its dominion.
Униңға җәң қилишқа әлләрни тәйярлаңлар, — Медиалиқларниң падишалири, валийлири вә барлиқ һөкүмдарлирини, шундақла у һөкүм сүргән зиминларниң барлиқ адәмлирини тәйярлаңлар!
29 And shake doth the land, and it is pained, For stood against Babylon have the purposes of Jehovah, To make the land of Babylon a desolation without inhabitant.
Шуниң билән йәр йүзи тәвринип азаплиниду; чүнки Пәрвәрдигарниң Бабилға қарши бағлиған нийәтлири, йәни Бабилниң зиминини һеч адәм турмайдиған чөл-баяван қиливетиш нийити әмәлгә ашмай қалмайду.
30 Ceased have the mighty of Babylon to fight, They have remained in strongholds, Failed hath their might, they have become woman, They have burnt her tabernacles, Broken have been her bars.
Бабилдики палванлар уруштин қол үзиду; Улар қорғанлирида амалсиз олтириду; Уларниң дәрмани қалмайду, Улар аяллардәк болуп қалиду; Униң туралғулириға от қоюлиду; Дәрваза саласунлири сундурулиду.
31 Runner to meet runner doth run, And announcer to meet announcer, To announce to the king of Babylon, For, captured hath been his city — at the extremity.
Жүгүрүп келиватқан бир чапармән йәнә бир чапармәнгә, бир хәвәрчи йәнә бир хәвәрчигә Бабил падишасиниң алдидила учришип қелип униңға: — «Силиниң пүткүл шәһәрлири у чәттин бу чәткичә ишғал қилинди;
32 And the passages have been captured, And the reeds they have burnt with fire, And the men of war have been troubled.
Дәрия кечиклири егиливелинди, Қомушлуқлар отта көйдүрүлди, Палванлири дәккә-дүккигә чүшүшти!» — дәп җакалишиду.
33 For thus said Jehovah of Hosts, God of Israel, The daughter of Babylon [is] as a threshing-floor, The time of her threshing — yet a little, And come hath the time of her harvest.
Чүнки самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигар — Исраилниң Худаси мундақ дәйду: — Бабилниң қизи тәкшилинип чиңдилидиған вақти болған хамандәк бесилиду; Бирдәмдила, униң һосули орулидиған вақти йетип болиду!
34 Devoured us, crushed us, hath Nebuchadrezzar king of Babylon, He hath set us [as] an empty vessel, He hath swallowed us as a dragon, He hath filled his belly with my dainties, He hath driven us away.
Зионда турғучи қиз: — «Бабил падишаси Небоқаднәсар мени жутуп, Мени ғаҗилап әзгән; У ичимни бошитилған қачидәк қилип қойған; У әҗдиһадәк мени жутуп, Өзини назу-немәтлирим билән тойғузған, Мени қуруқдап пак-пакиз қиливәткән. Маңа, мениң тенимгә қилған зораванлиғи Бабилниң бешиға чүшүрүлсун» — дәйду, Вә Йерусалим: «Мениң қанлирим Калдийәдә турғучиларниң бешиға төкүлсун» — дәйду.
35 My wrong, and [that of] my flesh [is] on Babylon, Say doth the inhabitant of Zion, And my blood [is] on the inhabitants of Chaldea, Say doth Jerusalem.
36 Therefore, thus said Jehovah: Lo, I am pleading thy cause, And I have avenged thy vengeance, And dried up its sea, and made its fountains dry.
Шуңа Пәрвәрдигар мундақ дәйду: — Мана, Мән сениң дәвайиңни сораймән, Сән үчүн қисас алимән; Мән униң деңизини қурутимән, булиқини қағҗиритимән.
37 And Babylon hath been for heaps, A habitation of dragons, An astonishment, and a hissing, without inhabitant.
Бабил болса дога-дога харабиләр, Чилбөриләрниң туралғуси болиду; Зимини адәмни дәһшәт басидиған һәм дайим уш-уш қилинидиған объект болиду, Һеч адәм шу йәрдә турмайду.
38 Together as young lions they roar, They have shaken themselves as lions' whelps.
Уларниң һәммиси яш ширлардәк һувлишиду, Асланлардәк бир-биригә хирис қилишиду;
39 In their heat I make their banquets, And I have caused them to drink, so that they exult, And have slept a sleep age-during, And awake not — an affirmation of Jehovah.
Уларниң кәйпияти қизип кәткәндә, Мән уларға бир зияпәт тәйярлап қойимәнки, уларни мәс қиливетимән; шуниң билән улар яйрап-яшнап кетиду, — андин мәңгүгә уйқиға ғәриқ болуп, қайтидин һеч ойғанмайду, — дәйду Пәрвәрдигар.
40 I cause them to go down as lambs to slaughter, As rams with he-goats.
Боғузлашқа йетилигән қозилардәк вә биллә йетиләнгән қочқарлар һәм текиләрдәк Мән уларни боғузлашқа чүшүримән.
41 How hath Sheshach been captured, Yea, caught is the praise of the whole earth, How hath Babylon been for an astonishment among nations.
Шешақниң ишғал қилинғанлиғиға қара! Пүткүл йәр йүзиниң пәхриниң тутулғанлиғиға қара! Бабилниң әлләр арисида адәмни дәһшәт басидиған объекти болғанлиғиға қара!
42 Come up against Babylon hath the sea, With a multitude of its billows it hath been covered.
Деңиз Бабил үстидин өрләп кәтти; У нурғунлиған долқунлар билән ғәриқ болди.
43 Its cities have been for a desolation, A dry land, and a wilderness, A land — none doth dwell in them, Nor pass over into them doth a son of man.
Униң шәһәрлири адәмни дәһшәт басидиған объект, Қағҗирақ йәр, бир чөл, һеч ким турмайдиған зимин болди; Һеч қандақ инсан балиси қайтидин шу йәрләрдин өтмәйду.
44 And I have seen after Bel in Babylon, And I have brought forth that which he swallowed — from his mouth, And flow no more unto him do nations, Also the wall of Babylon hath fallen.
Мән Бабилда Бәлни җазалаймән; Мән униң ағзидин жутувалғинини яндуривалимән; Әлләр қайтидин униңға қарап еқип келишмәйду; Бәрһәқ, Бабилниң сепили ғулап кетиду.
45 Go forth from its midst, O My people, And deliver ye, each his soul, Because of the fierceness of the anger of Jehovah,
Униң оттурисидин чиқиңлар, и хәлқим! Һәр бириңлар Пәрвәрдигарниң қаттиқ ғәзивидин өз җениңларни елип бәдәр қечиңлар!
46 And lest your heart be tender, And ye be afraid of the report that is heard in the land, And come in a year hath the report, And after it in a year the report, And violence [is] in the land, ruler against ruler;
Силәр зиминда аңлиниватқан питнә-иғвадин жүригиңларни су қилмаңлар вә қорқмаңлар; Бу жил бир питнә-иғва, келәр жили йәнә бир питнә-иғва чиқиду; Зиминда зулум-зораванлиқ партлайду, һөкүмдарлар һөкүмдарларға қарши чиқиду.
47 Therefore, lo, days are coming, And I have seen after the graven images of Babylon. And all its land is ashamed, And all its pierced ones do fall in its midst.
Шуңа мана, шу күнләр келидуки, Мән Бабилдики ойма мәбудларни җазалаймән; Шуниң билән униң пүткүл зимини хиҗаләткә қалдурулиду, Униңда өлтүрүлгәнләр униң ичидә жиқилиду;
48 And cried aloud against Babylon Have heavens and earth, and all that [is] in them, For, from the north come to it do the spoilers, An affirmation of Jehovah.
Шуниң билән асман вә зимин вә уларда бар болғанлар Бабил үстидин шатлиқтин яңрайду; Чүнки шималдин һалак қилғучилар униңға җәң қилишқа келиду — дәйду Пәрвәрдигар.
49 Even Babylon [is] to fall, ye pierced of Israel, Even they of Babylon have fallen, Ye pierced of all the earth.
Бабил түпәйлидин пүткүл йәр йүзидики өлтүрүлгәнләр жиқилғандәк, Бабил Исраилда өлтүрүлгәнләр түпәйлидин Бабил жиқилмай қалмайду.
50 Ye escaped of the sword, go on, stand not, Remember ye from afar Jehovah, And let Jerusalem come up on your heart.
Қиличтин қачқанлар, жирақ кетиңлар, һаял болмаңлар; Чәт йәрләрдин Пәрвәрдигарни сеғиниңлар, Йерусалимни есиңларға кәлтүрүңлар.
51 We have been ashamed, for we heard reproach, Covered hath shame our faces, For come in have strangers, against the sanctuaries of the house of Jehovah.
«Биз хиҗаләткә қалдуқ, чүнки һақарәткә учридуқ; Шәрмәндичиликтин йүзимиз төкүлди; Чүнки ят адәмләр Пәрвәрдигарниң өйидики муқәддәс җайларға бесип кирди!».
52 Therefore, lo, days are coming, An affirmation of Jehovah, And I have seen after its graven images, And in all its land groan doth the wounded.
Шуңа шу күнләр келидуки, — дәйду Пәрвәрдигар, — Мән униңдики ойма мәбудларни җазалаймән; Униң пүткүл зимини бойида ярилинип җан һәлқумида иңришиду.
53 Because Babylon goeth up to the heavens, And because it fenceth the high place of its strength, From Me come into it do spoilers, An affirmation of Jehovah.
Бабил асманларға көтирилгән болсиму, Униң жуқури истиһкам-қорғини мустәһкәмләнгән болсиму, Лекин Мениңдин униңға һалак қилғучилар йетип баридиған болди, — дәйду Пәрвәрдигар.
54 A voice of a cry [is] from Babylon, And of great destruction from the land of the Chaldean.
Бабилдин налә-пәрядниң авази, Калдийләрниң зиминидин зор һалакәтниң садаси көтирилиду.
55 For Jehovah is spoiling Babylon, And hath destroyed out of it a great voice, And sounded have its billows as many waters, Given forth a noise hath their voice.
Чүнки Пәрвәрдигар Бабилни һалак қилмақчи болиду; У униңдин вараң-чуруңлирини йоқитиду; Суларниң долқунлири өркәшләватқан сулардәк шарқирайду, Уларниң авази шавқунлап келиду.
56 For come in against it — against Babylon — hath a spoiler, And captured have been its mighty ones, Broken have been their bows, For the God of recompences — Jehovah — doth certainly repay.
Чүнки һалак қилғучи униңға, йәни Бабилға җәң қилишқа келиду, Шуниң билән униң палванлири әсиргә чүшиду; Уларниң оқялири сундурулиду; Чүнки Пәрвәрдигар — қисаслар алғучи Тәңридур; У яманлиқни яндурмай қалмайду.
57 And I have caused its princes to drink, And its wise men, its governors, And its prefects, and its mighty ones, And they have slept a sleep age-during, And they awake not — an affirmation of the king, Jehovah of Hosts [is] His name.
— Мән униң әмирлири, данишмәнлири, валийлири, һөкүмдарлири вә палванлирини мәс қилимән; Улар мәңгүгә ухлайду вә қайтидин һеч ойғанмайду — дәйду Падишаһ, — Нами самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигар.
58 Thus said Jehovah of Hosts, the wall of Babylon — The broad one — is utterly made bare, And her high gates with fire are burnt, And peoples labour in vain, And nations in fire, and have been weary!
Самави қошунларниң Сәрдари болған Пәрвәрдигар мундақ дәйду: — Бабилниң кәң сепиллири йәр билән йәксан қилиниду, Униң егиз дәрвазилири пүтүнләй көйдүрүлиду; Шуниң билән әлләрниң җан тикип тапқан меһнити беһудә болиду, Әл-жутларниң өзлириниң җапалиқ әҗири пәқәт отқа йеқилғу болиду.
59 The word that Jeremiah the prophet hath commanded Seraiah son of Neriah, son of Maaseiah, in his going with Zedekiah king of Judah to Babylon, in the fourth year of his reign — and Seraiah [is] a quiet prince;
Йәһуда падишаси Зәдәкия тәхткә олтарған төртинчи жили, Бабилға барғинида Маһсеяһниң нәвриси, Нерияниң оғли Серая Зәдәкияға һәмраһ болуп барған (Серая баш ғоҗидар еди). Йәрәмия пәйғәмбәр униңға сөз тапилиған.
60 and Jeremiah writeth all the evil that cometh unto Babylon on one book — all these words that are written concerning Babylon.
Йәрәмия орам қәғәзгә Бабилниң бешиға чүшидиған барлиқ күлпәтләрни, — йәни Бабил тоғрилиқ пүтүклүк бу барлиқ сөзләрни язған еди;
61 And Jeremiah saith unto Seraiah, 'When thou dost enter Babylon, then thou hast seen, and hast read all these words,
вә Йәрәмия Сераяға мундақ деди: — Сән Бабилға йетип барғанда, бу сөзләрниң һәммисини оқуп чиқип вә: —
62 and hast said: Jehovah, Thou, Thou hast spoken concerning this place, to cut it off, that there is none dwelling in it, from man even unto cattle, for it is a desolation age-during.
«Пәрвәрдигар, Сән бу җай тоғрилиқ: — Мән уни йәксан қилимәнки, униңда һеч ким, нә инсан нә һайван турмайдиған, мәңгүгә бир вәйранә болиду — дегәнсән» — дәйсән;
63 And it hath come to pass, when thou dost finish reading this book, thou dost bind to it a stone, and hast cast it into the midst of Phrat,
шундақ қилип бу язмини оқуп чиққандин кейин, униңға таш теңип, Әфрат дәриясиниң оттурисиға чөрүвәт,
64 and said, Thus sink doth Babylon, and it doth not arise, because of the evil that I am bringing in against it, and they have been weary.' Hitherto [are] words of Jeremiah.
вә: «Мән униң үстигә чүшүрмәкчи болған күлпәтләр түпәйлидин, Бабил [шу ташқа] охшашла ғәриқ болуп қайтидин өрлимәйду; улар һалидин кетиду» — дәйсән. Йәрәмияниң сөзлири мошу йәрдә түгиди.
