< Genesis 19 >
1 And two of the messengers come towards Sodom at even, and Lot is sitting at the gate of Sodom, and Lot seeth, and riseth to meet them, and boweth himself — face to the earth,
Nahiabot ang duha ka anghel didto sa Sodoma sa pagka-gabii, samtang si Lot naglingkod sa ganghaan sa Sodoma. Nakita sila ni Lot, mitindog siya sa pagtagbo kanila, ug mihapa sa yuta.
2 and he saith, 'Lo, I pray you, my lords, turn aside, I pray you, unto the house of your servant, and lodge, and wash your feet — then ye have risen early and gone on your way;' and they say, 'Nay, but in the broad place we do lodge.'
Miingon siya, “Palihog mga agalon ko, hangyoon ko kamo nga mohapit sa balay sa inyong alagad, ug mopabilin sa tibuok nga gabii, ug makapanghimasa kamo sa inyong mga tiil. Ug makabangon kamo sa sayo sa kabuntagon, ug magpadayon sa inyong paglakaw.” Ug sila nag-ingon, “Dili, kay sa plasa sa lungsod lang kami mopahulay sa tibuok gabii.”
3 And he presseth on them greatly, and they turn aside unto him, and come in unto his house; and he maketh for them a banquet, and hath baked unleavened things; and they do eat.
Apan gihangyo niya sila pag-ayo, ug sila miuban kaniya, ug misulod sila sa iyang balay. Nag-andam siya ug pagkaon ug nagluto siya ug mga tinapay nga walay patubo, ug sila nangaon.
4 Before they lie down, the men of the city — men of Sodom — have come round about against the house, from young even unto aged, all the people from the extremity;
Apan sa wala pa sila mihigda nagpalibot sa balay ang mga lalaki sa siyudad, ang mga lalaki sa Sodoma, mga batan-on ug mga tigulang, tanang mga lalaki nga gikan sa bisan asang bahin sa siyudad.
5 and they call unto Lot and say to him, 'Where [are] the men who have come in unto thee to-night? bring them out unto us, and we know them.'
Gitawag nila si Lot, ug miingon sila kaniya, “Hain na ang mga lalaki nga miabot kanimo karong gabhiona? Dad-a sila pagawas nganhi kanamo, aron kami makigdulog kanila.”
6 And Lot goeth out unto them, to the opening, and the door hath shut behind him,
Busa migawas si Lot sa pultahan ngadto kanila ug gisirad-an ang pultahan human siya makagawas.
7 and saith, 'Do not, I pray you, my brethren, do evil;
Ug siya miingon “Nagpakiluoy ako kaninyo, akong mga igsoon, ayaw kamo pagbuhat ug daotan.
8 lo, I pray you, I have two daughters, who have not known any one; let me, I pray you, bring them out unto you, and do to them as [is] good in your eyes; only to these men do not anything, for therefore have they come in within the shadow of my roof.'
Tan-awa, aduna akoy duha ka mga anak nga babaye nga wala pa nakigdulog kang bisan kinsang lalaki. Naghangyo ako nga tugoti nga ihatag ko sila kaninyo, ug buhata kanila ang bisan unsa nga maayo sa inyong panan-aw. Ug ayaw lang hilabti kining mga tawhana, tungod kay sila mianhi ilalom sa landong sa akong atop.”
9 And they say, 'Come nigh hither;' they say also, 'This one hath come in to sojourn, and he certainly judgeth! now, we do evil to thee more than [to] them;' and they press against the man, against Lot greatly, and come nigh to break the door.
Nag-ingon sila, “Pahawa diha!” Ug Nag-ingon usab sila, “Kini siya mianhi ug mipuyo ingon nga langyaw, ug karon siya mahimo natong maghuhukom! Karon, ikaw among buhatan ug mas daotan labaw pa kanila.” Gituklod nila pag-ayo si Lot, ug midutdot aron sa pagguba sa pultahan.
10 And the men put forth their hand, and bring in Lot unto them, into the house, and have shut the door;
Apan gibira sa duha ka lalaki si Lot pasulod sa balay uban kanila ug gisirad-an ang pultahan.
11 and the men who [are] at the opening of the house they have smitten with blindness, from small even unto great, and they weary themselves to find the opening.
Kadtong mga tawo nga anaa sa gawas sa pultahan sa balay, giataki ug gipangbutahan sila sa mga bisita ni Lot, mga batan-on ug mga tigulang, aron nga mangaluya sila sa pagpangita sa pultahan.
12 And the men say unto Lot, 'Whom hast thou here still? son-in-law, thy sons also, and thy daughters, and all whom thou hast in the city, bring out from this place;
Unya ang duha ka lalaki nag-ingon kang Lot, “Aduna ka pa bay kauban dinhi? Bisan kinsa nga umagad nga lalaki, imong mga anak nga lalaki ug imong mga anak nga babaye, ug si bisan kinsa nga imong paryente sa siyudad, kuhaa sila pagawas niining dapita.
13 for we are destroying this place, for their cry hath been great [before] the face of Jehovah, and Jehovah doth send us to destroy it.'
Kay pagalaglagon namo kini nga dapit, tungod kay ang sumbong batok niini midangat sa atubangan ni Yahweh sa hilabihan gayod mao nga gipadala niya kami sa paglaglag niini.”
14 And Lot goeth out, and speaketh unto his sons-in-law, those taking his daughters, and saith, 'Rise, go out from this place, for Jehovah is destroying the city;' and he is as [one] mocking in the eyes of his sons-in-law.
Migawas si Lot ug nakigsulti sa iyang mga umagad nga lalaki, ang mga lalaki nga nagsaad nga makigminyo sa iyang mga anak nga babaye, “Pagdali, gawas niini nga dapit, tungod kay sa dili madugay pagalaglagon ni Yahweh kini nga siyudad.” Apan ang iyang mga umagad nga lalaki naghunahuna nga nagtiaw-tiaw siya.
15 And when the dawn hath ascended, then the messengers press upon Lot, saying, 'Rise, take thy wife, and thy two daughters who are found present, lest thou be consumed in the iniquity of the city.'
Sa sayo sa kabuntagon, ang mga anghel naghangyo kang Lot nga miingon, “Panglakaw na kamo, ug dad-a ang imong asawa ug ang imong duha ka mga anak nga babaye nga ania dinhi, aron dili kamo mahiapil sa pagsilot sa siyudad.”
16 And he lingereth, and the men lay hold on his hand, and on the hand of his wife, and on the hand of his two daughters, through the mercy of Jehovah unto him, and they bring him out, and cause him to rest without the city.
Apan siya naglanganlangan. Busa gibira sa duha lalaki ang iyang kamot, ug ang kamot sa iyang asawa, ug ang mga kamot sa iyang duha ka mga anak nga babaye, tungod kay si Yahweh nga Dios nagmaluluy-on kaniya. Gidala nila sila pagawas, ug gipahimutang sila sa gawas sa siyudad.
17 And it cometh to pass when he hath brought them out without, that he saith, 'Escape for thy life; look not expectingly behind thee, nor stand thou in all the circuit; to the mountain escape, lest thou be consumed.'
Sa dihang gipagawas na nila sila, usa sa mga lalaki nag-ingon, “Dagan alang sa inyong kinabuhi! Ayaw paglingi o paghunong bisan asa sa kapatagan. Ikyas ngadto sa kabukiran aron dili kamo mahiapil pagkapapas.”
18 And Lot saith unto them, 'Not [so], I pray thee, my lord;
Si Lot nag-ingon kanila, “Ayaw, palihog, mga agalon ko!
19 lo, I pray thee, thy servant hath found grace in thine eyes, and thou dost make great thy kindness which thou hast done with me by saving my life, and I am unable to escape to the mountain, lest the evil cleave [to] me, and I have died;
Ang inyong alagad nakakaplag ug kaluoy sa inyong atubangan, ug gipakita ninyo kanako ang dako ninyong kaayo sa pagluwas sa akong kinabuhi, apan dili ako makahimo sa pag-ikyas ngadto sa mga bukid, tungod kay maapsan ako sa katalagman, ug ako mamatay.
20 lo, I pray thee, this city [is] near to flee thither, and it [is] little; let me escape, I pray thee, thither, (is it not little?) and my soul doth live.'
Tan-awa, kanang usa ka gamay nga siyudad nga haduol paigo na nga makadagan ako didto. Palihog, paikyasa ako didto (Dili ba gamay ra man kini?), ug ang akong kinabuhi maluwas.”
21 And he saith unto him, 'Lo, I have accepted thy face also for this thing, without overthrowing the city [for] which thou hast spoken;
Mitubag siya kaniya, “Sige, gidawat ko usab kining imong gihangyo, ug dili ko pagalaglagon ang siyudad nga imong giingon.
22 haste, escape thither, for I am not able to do anything till thine entering thither;' therefore hath he calleth the name of the city Zoar.
Pagdali! ug ikyas na didto, tungod kay dili ako makabuhat bisan unsa hangtod nga mahiabot ka didto.” Busa gitawag ang siyudad ug Zoar.
23 The sun hath gone out on the earth, and Lot hath entered into Zoar,
Ang adlaw misidlak ibabaw sa kalibotan sa dihang nahiabot si Lot sa Zoar.
24 and Jehovah hath rained upon Sodom and upon Gomorrah brimstone and fire from Jehovah, from the heavens;
Unya gipaulanan ni Yahweh ug asupre ug kalayo ang Sodoma ug Gomora, migula kini gikan sa langit.
25 and He overthroweth these cities, and all the circuit, and all the inhabitants of the cities, and that which is shooting up from the ground.
Gigun-ob niya kadtong mga siyudad, ug ang tanang kapatagan, ug ang tanang mga nagpuyo sa maong mga siyudad, ug ang mga tanom nga nagtubo sa yuta.
26 And his wife looketh expectingly from behind him, and she is — a pillar of salt!
Apan ang asawa ni Lot, nga nagsunod kaniya, milingi sa likod, ug siya nahimong haligi nga asin.
27 And Abraham riseth early in the morning, unto the place where he hath stood [before] the face of Jehovah;
Mibangon si Abraham sa sayo sa kabuntagon ug miadto sa dapit nga diin siya mibarog sa atubangan ni Yahweh.
28 and he looketh on the face of Sodom and Gomorrah, and on all the face of the land of the circuit, and seeth, and lo, the smoke of the land went up as smoke of the furnace.
Milantaw siya paubos sa Sodoma ug Gomora ug paingon sa tibuok yuta sa kapatagan. Siya milantaw ug iyang nakita ang aso gikan sa yuta sama sa aso sa dakong hudno.
29 And it cometh to pass, in God's destroying the cities of the circuit, that God remembereth Abraham, and sendeth Lot out of the midst of the overthrow in the overthrowing of the cities in which Lot dwelt.
Busa sa dihang gigun-ob sa Dios ang mga siyudad sa kapatagan, nahinumduman sa Dios si Abraham. Gipagawas niya si Lot taliwala sa kadaot sa dihang iyang gigun-ob ang mga siyudad diin si Lot nagpuyo.
30 And Lot goeth up out of Zoar, and dwelleth in the mountain, and his two daughters with him, for he hath been afraid of dwelling in Zoar, and he dwelleth in a cave, he and his two daughters.
Apan mitungas si Lot gikan sa Zoar aron mopuyo sa kabukiran uban ang iyang duha ka mga anak nga babaye, tungod kay siya nahadlok nga mopuyo sa Zoar. Busa nagpuyo siya sa langub, siya ug ang iyang duha ka mga anak nga babaye.
31 And the first-born saith unto the younger, 'Our father [is] old, and a man there is not in the earth to come in unto us, as [is] the way of all the earth;
Ang kamaguwangan nga anak miingon ngadto sa manghod, “tiguwang na ang atong amahan, ug walay lalaki sa bisan asang dapit aron makigdulog kanato sumala sa pamaagi sa tibuok kalibotan.
32 come, we cause our father to drink wine, and lie with him, and preserve from our father — a seed.'
Dali, atong paimnon ug bino ang atong amahan, ug makigdulog kita kaniya, aron mamahimo natong mapadaghan ang banay sa atong amahan.”
33 And they cause their father to drink wine on that night; and the first-born goeth in, and lieth with her father, and he hath not known in her lying down, or in her rising up.
Busa gipainom nila ang ilang amahan ug bino niadtong gabhiona. Unya ang kinamaguwangang anak miadto sa sulod ug nakigdulog sa iyang amahan; wala nasayod si Lot sa dihang mihigda ang iyang kinamaguwangang anak, ni sa iyang pagbangon.
34 And it cometh to pass, on the morrow, that the first-born saith unto the younger, 'Lo, I have lain yesterday-night with my father: we cause him to drink wine also to-night, and go thou in, lie with him, and we preserve from our father — a seed.'
Sa pagkasunod nga adlaw ang kinamaguwangang anak miingon ngadto sa manghod, “Paminaw, nakigdulog ako sa atong amahan kagabii. Atong paimnon ug bino ang atong amahan pag-usab, ug kinahanglan nimo nga mosulod ug makigdulog uban kaniya, aron mamahimo natong mapadaghan ang banay sa atong amahan.”
35 And they cause their father to drink wine on that night also, and the younger riseth and lieth with him, and he hath not known in her lying down, or in her rising up.
Busa nahimo nila nga napainom ang ilang amahan ug bino niadtong gabhiona pag-usab, ug ang manghod niadto ug nakigdulog kaniya. Wala nasayod si Lot sa dihang mihigda ang iyang kinamanghorang anak, ni sa iyang pagbangon.
36 And the two daughters of Lot conceive from their father,
Busa ang duha ka mga anak nga babaye ni Lot nagmabdos pinaagi sa ilang amahan.
37 and the first-born beareth a son, and calleth his name Moab; he [is] father of Moab unto this day;
Ang kinamaguwangang anak nanganak ug lalaki, ug ginganlan niya ug Moab. Nahimo siyang katigulangan sa katawhan sa mga Moabnon sa karong panahon.
38 as to the younger, she also hath born a son, and calleth his name Ben-Ammi: he [is] father of the Beni-Ammon unto this day.
Alang sa kinamanghorang anak, siya nanganak usab ug lalaki, ug ginganlan kini ug Ben Ami. Nahimo siyang katigulangan sa katawhan sa mga Amonihanon sa karong panahon.