Proverbs 8
1 Whether wisdom crieth not ofte; and prudence yyueth his vois?
Hindi ba umiiyak ang karunungan, at inilalabas ng unawa ang kaniyang tinig?
2 In souereyneste and hiy coppis, aboue the weie, in the myddis of pathis,
Sa taluktok ng mga mataas na dako sa tabi ng daan, sa mga salubungang landas, siya'y tumatayo;
3 and it stondith bisidis the yate of the citee, in thilke closyngis, and spekith, and seith, A!
Sa tabi ng mga pintuang-bayan sa pasukan ng bayan, sa pasukan sa mga pintuan siya'y humihiyaw ng malakas:
4 ye men, Y crie ofte to you; and my vois is to the sones of men.
Sa inyo, Oh mga lalake, ako'y tumatawag; at ang aking tinig ay sa mga anak ng mga tao.
5 Litle children, vndirstonde ye wisdom; and ye vnwise men, `perseyue wisdom.
Oh kayong mga musmos, magsiunawa kayo ng katalinuhan; at, kayong mga mangmang, makaunawa kayo sa puso.
6 Here ye, for Y schal speke of grete thingis; and my lippis schulen be openyd, to preche riytful thingis.
Kayo'y mangakinig, sapagka't magsasalita ako ng mga marilag na bagay; at ang buka ng aking mga labi ay magiging mga matuwid na bagay,
7 My throte schal bithenke treuthe; and my lippis schulen curse a wickid man.
Sapagka't ang aking bibig ay sasambit ng katotohanan; at kasamaan ay karumaldumal sa aking mga labi.
8 My wordis ben iust; no schrewid thing, nether weiward is in tho.
Lahat ng mga salita ng aking bibig ay sa katuwiran; walang bagay na liko o suwail sa kanila.
9 `My wordis ben riytful to hem that vndurstonden; and ben euene to hem that fynden kunnyng.
Pawang malilinaw sa kaniya na nakakaunawa, at matuwid sa kanila na nangakakasumpong ng kaalaman.
10 Take ye my chastisyng, and not money; chese ye teching more than tresour.
Tanggapin mo ang aking turo at huwag pilak; at ang kaalaman na higit kay sa dalisay na ginto.
11 For wisdom is betere than alle richessis moost preciouse; and al desirable thing mai not be comparisound therto.
Sapagka't ang karunungan ay maigi kay sa mga rubi; at lahat ng mga bagay na mananasa ay hindi maitutulad sa kaniya.
12 Y, wisdom, dwelle in counsel; and Y am among lernyd thouytis.
Akong karunungan ay tumatahan sa kabaitan, at aking nasusumpungan ang kaalaman at gunita.
13 The drede of the Lord hatith yuel; Y curse boost, and pride, and a schrewid weie, and a double tungid mouth.
Ang pagkatakot sa Panginoon ay ipagtanim ang kasamaan; Kapalaluan, at kahambugan at masamang lakad, at ang masamang bibig ay aking ipinagtatanim.
14 Counseil is myn, and equyte `is myn; prudence is myn, and strengthe `is myn.
Payo ay akin at magaling na kaalaman: ako'y kaunawaan; ako'y may kapangyarihan,
15 Kyngis regnen bi me; and the makeris of lawis demen iust thingis bi me.
Sa pamamagitan ko ay naghahari ang mga hari, at nagpapasiya ng kaganapan ang mga pangulo.
16 Princis comaunden bi me; and myyti men demen riytfulnesse bi me.
Sa pamamagitan ko ay nagpupuno ang mga pangulo, at ang mga mahal na tao, sa makatuwid baga'y lahat ng mga hukom sa lupa.
17 I loue hem that louen me; and thei that waken eerli to me, schulen fynde me.
Aking iniibig sila na nagsisiibig sa akin; at yaong nagsisihanap na masikap sa akin ay masusumpungan ako.
18 With me ben rychessis, and glorie; souereyn richessis, and riytfulnesse.
Mga kayamanan at karangalan ay nasa akin; Oo, lumalaging mga kayamanan at katuwiran.
19 My fruyt is betere than gold, and precyouse stoon; and my seedis ben betere than chosun siluer.
Ang bunga ko ay maigi kay sa ginto, oo, kay sa dalisay na ginto; at ang pakinabang sa akin kay sa piling pilak.
20 Y go in the weies of riytfulnesse, in the myddis of pathis of doom;
Ako'y lumalakad sa daan ng katuwiran, sa gitna ng mga landas ng kahatulan:
21 that Y make riche hem that louen me, and that Y fille her tresouris.
Upang aking papagmanahin ng pag-aari yaong nagsisiibig sa akin, at upang aking mapuno ang kanilang ingatang-yaman.
22 The Lord weldide me in the bigynnyng of hise weies; bifore that he made ony thing, at the bigynnyng.
Inari ako ng Panginoon sa pasimula ng kaniyang lakad, bago pinasimulan ang kaniyang mga gawa ng una.
23 Fro with out bigynnyng Y was ordeined; and fro elde tymes, bifor that the erthe was maad.
Ako'y nalagay mula noong araw mula ng walang pasimula, bago nalikha ang lupa.
24 Depthis of watris weren not yit; and Y was conseyued thanne. The wellis of watris hadden not brokun out yit,
Ako'y nailabas ng wala pang mga kalaliman; nang wala pang mga bukal na sagana ng tubig.
25 and hillis stoden not togidere yit bi sad heuynesse; bifor litil hillis Y was born.
Bago ang mga bundok ay nalagay, bago ang mga burol ay ako'y nailabas:
26 Yit he hadde not maad erthe; and floodis, and the herris of the world.
Samantalang hindi pa niya nililikha ang lupa, ni ang mga parang man, ni ang pasimula man ng alabok ng sanglibutan.
27 Whanne he made redi heuenes, Y was present; whanne he cumpasside the depthis of watris bi certeyn lawe and cumpas.
Nang kaniyang itatag ang langit nandoon ako: nang siya'y maglagay ng balantok sa balat ng kalaliman:
28 Whanne he made stidfast the eir aboue; and weiede the wellis of watris.
Nang kaniyang pagtibayin ang langit sa itaas: nang maging matibay ang mga bukal ng kalaliman:
29 Whanne he cumpasside to the see his marke; and settide lawe to watris, that tho schulden not passe her coostis. Whanne he peiside the foundementis of erthe;
Nang bigyan niya ang dagat ng kaniyang hangganan, upang huwag salangsangin ng tubig ang kaniyang utos: nang kaniyang iayos ang mga patibayan ng lupa:
30 Y was making alle thingis with him. And Y delitide bi alle daies, and pleiede bifore hym in al tyme,
Nasa siping nga niya ako na gaya ng matalinong manggagawa: at ako ang kaniyang ligaya sa araw-araw, na nagagalak na lagi sa harap niya;
31 and Y pleiede in the world; and my delices ben to be with the sones of men.
Na nagagalak sa kaniyang tinatahanang lupa; at ang aking kaaliwan ay sa mga anak ng mga tao.
32 Now therfor, sones, here ye me; blessid ben thei that kepen my weies.
Ngayon nga, mga anak ko, dinggin ninyo ako: sapagka't mapalad ang nangagiingat ng aking mga daan.
33 Here ye teching, and be ye wise men; and nile ye caste it awei.
Mangakinig kayo ng turo, at kayo'y magpakapantas, at huwag ninyong tanggihan.
34 Blessid is the man that herith me, and that wakith at my yatis al dai; and kepith at the postis of my dore.
Mapalad ang tao na nakikinig sa akin, na nagbabantay araw-araw sa aking mga pintuang-bayan, na naghihintay sa mga haligi ng aking mga pintuan.
35 He that fyndith me, schal fynde lijf; and schal drawe helthe of the Lord.
Sapagka't sinomang nakakasumpong sa akin, ay nakakasumpong ng buhay. At magtatamo ng lingap ng Panginoon.
36 But he that synneth ayens me, schal hurte his soule; alle that haten me, louen deeth.
Nguni't siyang nagkakasala laban sa akin ay nagliligaw ng kaniyang sariling kaluluwa; silang lahat na nangagtatanim sa akin ay nagsisiibig ng kamatayan.
