Proverbs 8
1 Whether wisdom crieth not ofte; and prudence yyueth his vois?
Izali mądrość nie woła, i roztropność nie wydaje głosu swego?
2 In souereyneste and hiy coppis, aboue the weie, in the myddis of pathis,
Na wierzchu wysokich miejsc, przy drodze i na rozstaniu dróg stoi.
3 and it stondith bisidis the yate of the citee, in thilke closyngis, and spekith, and seith, A!
U bram, kędy się chodzi do miasta, i w wejściu u drzwi woła, mówiąc:
4 ye men, Y crie ofte to you; and my vois is to the sones of men.
Na was wołam, o mężowie! a głos mój obracam do synów ludzkich.
5 Litle children, vndirstonde ye wisdom; and ye vnwise men, `perseyue wisdom.
Zrozumijcie prostacy ostrożność, a głupi zrozumijcie sercem.
6 Here ye, for Y schal speke of grete thingis; and my lippis schulen be openyd, to preche riytful thingis.
Słuchajcie; bo o wielkich rzeczach będę mówił, a otworzenie warg moich opowie szczerość.
7 My throte schal bithenke treuthe; and my lippis schulen curse a wickid man.
Zaisteć prawdę mówią usta moje, a niezbożność obrzydliwością jest wargom moim.
8 My wordis ben iust; no schrewid thing, nether weiward is in tho.
Sprawiedliwe są wszystkie słowa ust moich; nie masz w nich nic nieprawego ani przewrotnego.
9 `My wordis ben riytful to hem that vndurstonden; and ben euene to hem that fynden kunnyng.
Wszystkie są prawe rozumnemu, a uprzejme tym, którzy znajdują umiejętność.
10 Take ye my chastisyng, and not money; chese ye teching more than tresour.
Przyjmijcież ćwiczenie moje, a nie srebro, a umiejętność raczej, niż złoto wyborne.
11 For wisdom is betere than alle richessis moost preciouse; and al desirable thing mai not be comparisound therto.
Albowiem lepsza jest mądrość niż perły, także wszystkie pożądane rzeczy nie porównają z nią.
12 Y, wisdom, dwelle in counsel; and Y am among lernyd thouytis.
Ja mądrość mieszkam z roztropnością, i umiejętność ostrożności wynajduję.
13 The drede of the Lord hatith yuel; Y curse boost, and pride, and a schrewid weie, and a double tungid mouth.
Bojaźń Pańska jest, mieć w nienawiści złe. Ja nienawidzę pychy, wysokomyślności, i drogi złej, i ust przewrotnych.
14 Counseil is myn, and equyte `is myn; prudence is myn, and strengthe `is myn.
Przy mnie jest rada, i prawdziwa mądrość; jam jest roztropność, a moc jest moja.
15 Kyngis regnen bi me; and the makeris of lawis demen iust thingis bi me.
Przez mię królowie królują, i książęta stanowią sprawiedliwość.
16 Princis comaunden bi me; and myyti men demen riytfulnesse bi me.
Przez mię książęta panują, i wielmożnymi są wszyscy sędziowie ziemi.
17 I loue hem that louen me; and thei that waken eerli to me, schulen fynde me.
Ja miłuję tych, którzy mię miłują; a którzy mię szukają rano, znajdują mię.
18 With me ben rychessis, and glorie; souereyn richessis, and riytfulnesse.
Bogactwo i sława przy mnie jest; majętność trwała i sprawiedliwość.
19 My fruyt is betere than gold, and precyouse stoon; and my seedis ben betere than chosun siluer.
Lepszy jest owoc mój, niż złoto, i niż najkosztowniejsze złoto, a dochody moje lepsze, niż srebro wyborne.
20 Y go in the weies of riytfulnesse, in the myddis of pathis of doom;
Prowadzę ścieszką sprawiedliwości, pośrodkiem ścieżek sądu,
21 that Y make riche hem that louen me, and that Y fille her tresouris.
Abym tym, którzy mię miłują, dała w dziedzictwo majętność wieczną, i skarby ich napełniła.
22 The Lord weldide me in the bigynnyng of hise weies; bifore that he made ony thing, at the bigynnyng.
Pan mię miał przy początku drogi swej, przed sprawami swemi, przed wszystkiemi czasy.
23 Fro with out bigynnyng Y was ordeined; and fro elde tymes, bifor that the erthe was maad.
Przed wieki jestem zrządzona, przed początkiem; pierwej niż była ziemia;
24 Depthis of watris weren not yit; and Y was conseyued thanne. The wellis of watris hadden not brokun out yit,
Gdy jeszcze nie było przepaści, spłodzonam jest, gdy jeszcze nie było źródeł opływających wodami.
25 and hillis stoden not togidere yit bi sad heuynesse; bifor litil hillis Y was born.
Pierwej niż góry założone były, niż były pagórki, spłodzonam jest.
26 Yit he hadde not maad erthe; and floodis, and the herris of the world.
Jeszcze był nie uczynił ziemi, i równin, ani początku prochu okręgu ziemskiego.
27 Whanne he made redi heuenes, Y was present; whanne he cumpasside the depthis of watris bi certeyn lawe and cumpas.
Gdy gotował niebiosa, tamem była; gdy rozmierzał okrągłość nad przepaściami;
28 Whanne he made stidfast the eir aboue; and weiede the wellis of watris.
Gdy utwierdzał obłoki w górze, i umacniał źródła przepaści;
29 Whanne he cumpasside to the see his marke; and settide lawe to watris, that tho schulden not passe her coostis. Whanne he peiside the foundementis of erthe;
Gdy zakładał morzu granice jego, i wodom, aby nie przestępowały rozkazania jego; gdy rozmierzał grunty ziemi:
30 Y was making alle thingis with him. And Y delitide bi alle daies, and pleiede bifore hym in al tyme,
Tedym była u niego jako wychowaniec, i byłam uciechą jego na każdy dzień, grając przed nim na każdy czas.
31 and Y pleiede in the world; and my delices ben to be with the sones of men.
Gram na okręgu ziemi jego, a rozkoszy moje, mieszkać z synami ludzkimi.
32 Now therfor, sones, here ye me; blessid ben thei that kepen my weies.
Słuchajcież mię tedy teraz, synowie! albowiem błogosławieni, którzy strzegą dróg moich.
33 Here ye teching, and be ye wise men; and nile ye caste it awei.
Słuchajcie ćwiczenia, nabądźcie rozumu, a nie cofajcie się.
34 Blessid is the man that herith me, and that wakith at my yatis al dai; and kepith at the postis of my dore.
Błogosławiony człowiek, który mię słucha, czując u wrót moich na każdy dzień, a strzegąc podwoi drzwi moich.
35 He that fyndith me, schal fynde lijf; and schal drawe helthe of the Lord.
Bo kto mię znajduje, znajduje żywot, a otrzymuje łaskę od Pana.
36 But he that synneth ayens me, schal hurte his soule; alle that haten me, louen deeth.
Ale kto grzeszy przeciwko mnie, krzywdę czyni duszy swojej; wszyscy, którzy mię nienawidzą, miłują śmierć.
