Proverbs 6
1 Mi sone, if thou hast bihiyt for thi freend; thou hast fastned thin hoond at a straunger.
Synu mój! jeźlibyś ręczył za przyjaciela twego, a dałbyś obcemu rękę twoję:
2 Thou art boundun bi the wordis of thi mouth; and thou art takun with thin owne wordis.
Usidliłeś się słowy ust twoich, pojmanyś mowami ust twoich.
3 Therfor, my sone, do thou that that Y seie, and delyuere thi silf; for thou hast fallun in to the hond of thi neiybore. Renne thou aboute, haste thou, reise thi freend;
Przetoż uczyń tak, synu mój! a wyzwól się, gdyżeś wpadł w rękę przyjaciela twego; idźże, upokórz się, a nalegaj na przyjaciela twego.
4 yyue thou not sleep to thin iyen, nether thin iyeliddis nappe.
Nie dawaj snu oczom twoim, ani drzemania powiekom twoim.
5 Be thou rauyschid as a doo fro the hond; and as a bridde fro aspiyngis of the foulere.
Wyrwij się jako łani z rąk myśliwca i jako ptak z ręki ptasznika.
6 O! thou slowe man, go to the `amte, ether pissemyre; and biholde thou hise weies, and lerne thou wisdom.
Idź do mrówki, leniwcze! obacz drogi jej, a nabądź mądrości;
7 Which whanne he hath no duyk, nethir comaundour, nether prince;
Która, choć nie ma wodza, ani przełożonego, ani pana,
8 makith redi in somer mete to hym silf, and gaderith togidere in heruest that, that he schal ete.
Przecież w lecie gotuje pokarm swój, a zgromadza w żniwa żywność swoję.
9 Hou long schalt thou, slow man, slepe? whanne schalt thou rise fro thi sleep?
Leniwcze! dokądże leżeć będziesz? kiedyż wstaniesz ze snu swego?
10 A litil thou schalt slepe, a litil thou schalt nappe; a litil thou schalt ioyne togidere thin hondis, that thou slepe.
Trochę się prześpisz, trochę podrzemiesz, trochę złożysz ręce, abyś odpoczywał.
11 And nedynesse, as a weigoere, schal come to thee; and pouert, as an armed man. Forsothe if thou art not slow, thi ripe corn schal come as a welle; and nedynesse schal fle fer fro thee.
A wtem ubóstwo twoje przyjdzie jako podróżny, a niedostatek twój, jako mąż zbrojny.
12 A man apostata, a man vnprofitable, he goith with a weiward mouth;
Człowiek niepobożny, mąż złośliwy chodzi w przewrotności ust;
13 he bekeneth with iyen, he trampith with the foot, he spekith with the fyngur,
Mruga oczyma swemi, mówi nogami swemi, ukazuje palcami swemi;
14 bi schrewid herte he ymagyneth yuel, and in al tyme he sowith dissenciouns.
Przewrotności są w sercu jego, myśli złe na każdy czas, a zwady rozsiewa.
15 His perdicioun schal come to hym anoon, and he schal be brokun sodeynli; and he schal no more haue medecyn.
Przetoż prędko przyjdzie upadek jego; nagle skruszony będzie bez uleczenia.
16 Sixe thingis ben, whyche the Lord hatith; and hise soule cursith the seuenthe thing.
Sześć jest rzeczy, których nienawidzi Pan, a siódma jest obrzydliwością duszy jego;
17 Hiye iyen, a tunge liere, hondis schedinge out innocent blood,
Oczów wyniosłych, języka kłamliwego, i rąk wylewających krew niewinną;
18 an herte ymagynynge worste thouytis, feet swifte to renne in to yuel,
Serca, które knuje myśli złe; nóg, które się kwapią bieżeć ku złemu;
19 a man bringynge forth lesingis, a fals witnesse; and him that sowith discordis among britheren.
Świadka fałszywego, który mówi kłamstwo, i tego, który sieje rosterki między braćmi.
20 Mi sone, kepe the comaundementis of thi fadir; and forsake not the lawe of thi modir.
Strzeżże, synu mój! przykazania ojca twego, a nie opuszczaj nauki matki twojej.
21 Bynde thou tho continueli in thin herte; and cumpasse `to thi throte.
Wiążże je zawżdy u serca twego, a wieszaj je u szyi twojej.
22 Whanne thou goist, go tho with thee; whanne thou slepist, kepe tho thee; and thou wakynge speke with tho.
Gdziekolwiek pójdziesz, poprowadzi cię; gdy, zaśniesz strzedz cię będzie, a gdy się ocucisz, rozmawiać z tobą będzie,
23 For the comaundement of God is a lanterne, and the lawe is liyt, and the blamyng of techyng is the weie of lijf;
(Bo przykazanie jest pochodnią, nauka światłością, a drogą żywota są karności ćwiczenia.)
24 `that the comaundementis kepe thee fro an yuel womman, and fro a flaterynge tunge of a straunge womman.
Aby cię strzegły od niewiasty złej, i od łagodnego języka niewiasty obcej.
25 Thin herte coueite not the fairnesse of hir; nether be thou takun bi the signes of hir.
Nie pożądaj piękności jej w sercu twojem, a niech cię nie łowi powiekami swemi.
26 For the prijs of an hoore is vnnethe of o loof; but a womman takith the preciouse soule of a man.
Albowiem dla niewiasty wszetecznej zubożeje człowiek aż do kęsa chleba; owszem żona cudzołożna drogą duszę łowi.
27 Whether a man mai hide fier in his bosum, that hise clothis brenne not;
Izaż może kto brać ogień do zanadrzy swoich, aby szaty jego nie zgorzały?
28 ethir go on colis, and hise feet be not brent?
Izaż może kto chodzić po rozpalonym węglu, aby się nogi jego nie poparzyły?
29 So he that entrith to the wijf of his neiybore; schal not be cleene, whanne he hath touchid hir.
Tak kto wchodzi do żony bliźniego swego, nie będzie bez winy, ktokolwiek się jej dotknie.
30 It is not greet synne, whanne a man stelith; for he stelith to fille an hungri soule.
Nie kładą hańby na złodzieja, jeżliż co ukradnie, chcąc nasycić duszę swoję, będąc głodnym;
31 And he takun schal yelde the seuenthe fold; and he schal yyue al the catel of his hous, and schal delyuere hym silf.
Ale gdy go zastaną, nagradza siedmiorako, albo wszystkę majętność domu swego daje.
32 But he that is avouter; schal leese his soule, for the pouert of herte.
Lecz cudzołożący z niewiastą głupi jest, a kto chce zatracić duszę swoję, ten to czyni.
33 He gaderith filthe, and sclaundrith to hym silf; and his schenschip schal not be don awei.
Karanie i zelżywość odniesie, a hańba jego nie będzie zgładzona.
34 For the feruent loue and strong veniaunce of the man schal not spare in the dai of veniaunce,
Bo zawisna miłość jest zapalczywością męża, a nie sfolguje w dzień pomsty.
35 nether schal assente to the preieris of ony; nether schal take ful many yiftis for raunsum.
Nie będzie miał względu na żaden okup, ani przyjmie, chociażby mu najwięcej darów dawano.
