Proverbs 3

1 Mi sone, foryete thou not my lawe; and thyn herte kepe my comaundementis.

ڕۆڵە، فێرکردنەکەم لەبیر مەکە، فەرمانەکانم لەناو دڵتدا هەڵبگرە،

2 For tho schulen sette to thee the lengthe of daies, and the yeeris of lijf, and pees.

چونکە ڕۆژگاری درێژ و ساڵانی ژیان و ئاشتیت بۆ زیاد دەکات.

3 Merci and treuthe forsake thee not; bynde thou tho to thi throte, and write in the tablis of thin herte.

با خۆشەویستی نەگۆڕ و دڵسۆزی لێت جیا نەبنەوە، بە ملتەوە گرێیان بدە، لەسەر پەڕەی دڵت بیاننووسە.

4 And thou schalt fynde grace, and good teching bifore God and men.

ئینجا پەسەندی و نازناوی چاک بەدەستدەهێنیت لەلای خودا و خەڵک.

5 Haue thou trist in the Lord, of al thin herte; and triste thou not to thi prudence.

پڕ بەدڵ پشت بە یەزدان ببەستە و بە تێگەیشتوویی خۆت پشت ئەستوور مەبە.

6 In alle thi weies thenke thou on hym, and he schal dresse thi goyngis.

لە هەموو ڕێگاکانت بیناسە، ئەویش ڕێچکەکانت ڕاست دەکات.

7 Be thou not wijs anentis thi silf; drede thou God, and go awei fro yuel.

لەبەرچاوی خۆت، خۆت بە دانا مەزانە، لە یەزدان بترسە و لە بەدکاری بەدووربە.

8 For whi helthe schal be in thi nawle, and moisting of thi boonys.

دەبێتە تەندروستی بۆ لەشت و خۆراک بۆ ئێسقانەکانت.

9 Onoure thou the Lord of thi catel, and of the beste of alle thi fruytis yyue thou to pore men;

بە سامانت ڕێزی یەزدان بگرە، بە یەکەمین بەرهەمی هەموو خەرمانەکانت.

10 and thi bernes schulen be fillid with abundaunce, and pressours schulen flowe with wiyn.

ئەمبارەکەت پڕ دەبێت هەتا تێری، قەڕابەکەت سەرڕێژ دەبێت لە شەرابی نوێ.

11 My sone, caste thou not awei the teching of the Lord; and faile thou not, whanne thou art chastisid of him.

ڕۆڵەکەم، بە سووکی تەماشای تەمبێکردنی یەزدان مەکە، ڕقت لە سەرزەنشتی ئەو نەبێتەوە،

12 For the Lord chastisith hym, whom he loueth; and as a fadir in the sone he plesith hym.

چونکە ئەوەی یەزدان خۆشیبوێ تەمبێی دەکات و وەک باوکێک بە کوڕ دڵخۆش دەبێت.

13 Blessid is the man that fyndith wisdom, and which flowith with prudence.

خۆزگە دەخوازرێ بەو کەسەی دانایی دەدۆزێتەوە و بەو کەسەی تێگەیشتن بەدەستدەهێنێت،

14 The geting therof is betere than the marchaundie of gold and of siluer; the fruytis therof ben the firste and clenneste.

چونکە قازانجی لە قازانجی زیو باشترە و بەرهەمیشی لە زێڕ.

15 It is preciousere than alle richessis; and alle thingis that ben desirid, moun not be comparisound to this.

لە یاقووت بەهادارترە و هەرچی ئارەزووی دەکەیت نابێتە هاوتای.

16 Lengthe of daies is in the riythalf therof, and richessis and glorie ben in the lifthalf therof.

تەمەنی درێژ لە دەستی ڕاستیدایە و دەوڵەمەندی و ڕێزیش لە دەستی چەپی.

17 The weies therof ben feire weies, and alle the pathis therof ben pesible.

ڕێگاکانی ڕێگای خۆشحاڵین و هەموو ڕێڕەوەکانی ئاشتین.

18 It is a tre of lijf to hem that taken it; and he that holdith it, is blessid.

درەختی ژیانە بۆ ئەوانەی خۆیان پێوە گرتووە، خۆزگە دەخوازرێت بەوانەی پێی پابەند دەبن.

19 The Lord foundide the erthe bi wisdom; he stablischide heuenes bi prudence.

یەزدان بە دانایی زەوی دامەزراند، بە تێگەیشتنیش ئاسمانی چەسپاند.

20 The depthis of watris braken out bi his wisdom; and cloudis wexen togidere bi dewe.

بە زانیاری ئەو قووڵاییەکان شەق بوون، هەورەکان شەونمیان دڵۆپاند.

21 My sone, these thingis flete not awey fro thin iyen; kepe thou my lawe, and my counsel;

ڕۆڵە، دەست بە دانایی تەواو و سەلیقەوە بگرە، ئەمانە لەبەرچاوت دوورنەکەونەوە،

22 and lijf schal be to thi soule, and grace `schal be to thi chekis.

دەبنە ژیان بۆ تۆ، ملوانکە بۆ جوانی گەردنت.

23 Thanne thou schalt go tristili in thi weie; and thi foot schal not snapere.

ئەوسا بە ئاسوودەیی بە ڕێگای خۆتدا دەڕۆیت و ساتمە ناکەیت و ناکەویت.

24 If thou schalt slepe, thou schalt not drede; thou schalt reste, and thi sleep schal be soft.

کاتێک ڕادەکشێیت بێ ترسیت، ڕادەکشێیت و خەوت خۆش دەبێت.

25 Drede thou not bi sudeyne feer, and the powers of wickid men fallynge in on thee.

نە لە بەڵای کتوپڕ دەترسیت و نە لە ماڵی بەدکاران کە وێران دەبێت،

26 For the Lord schal be at thi side; and he schal kepe thi foot, that thou be not takun.

چونکە یەزدان دەبێتە پشتیوانت و پێت لە پێوەبوون دەپارێزێت.

27 Nil thou forbede to do wel him that mai; if thou maist, and do thou wel.

دەستی چاکە مەگرەوە لەوانەی شایستەی چاکەن، کاتێک لە تواناتدایە بیکەیت.

28 Seie thou not to thi frend, Go, and turne thou ayen, and to morewe Y schal yyue to thee; whanne thou maist yyue anoon.

بە کەس مەڵێ: «بڕۆ، دواتر وەرەوە، بەیانی دەتدەمێ،» لە کاتێکدا ئەو شتەت پێیە.

29 Ymagyne thou not yuel to thi freend, whanne he hath trist in thee.

پیلانی خراپ لە دژی دراوسێکەت مەگێڕە، لە کاتێکدا ئەو بە دڵنیاییەوە لەلات جێنشین بووە.

30 Stryue thou not ayens a man with out cause, whanne he doith noon yuel to thee.

لەخۆڕایی دژایەتی کەسێک مەکە، ئەگەر خراپەی لەگەڵتدا نەکرد.

31 Sue thou not an vniust man, sue thou not hise weies.

بەغیلی بە پیاوی ستەمکار مەبە، هیچ ڕێگایەکی ئەو هەڵمەبژێرە،

32 For ech disseyuer is abhomynacioun of the Lord; and his speking is with simple men.

چونکە لەلای یەزدان مرۆڤی قەڵپ قێزەونە، بەڵام نهێنی خۆی لەلای سەرڕاستانە.

33 Nedinesse is sent of the Lord in the hous of a wickid man; but the dwelling places of iust men schulen be blessid.

نەفرەتی یەزدان لەسەر ماڵی بەدکارە، بەڵام ماڵی ڕاستودروستان بەرەکەتدار دەکات.

34 He schal scorne scorneris; and he schal yyue grace to mylde men.

هەرچەندە گاڵتە بە گاڵتەجاڕان دەکات، بەڵام نیعمەت دەداتە بێفیزەکان.

35 Wise men schulen haue glorie; enhaunsing of foolis is schenschipe.

داناکان ڕێزداری بە میرات دەگرن، بەڵام گێلەکان شەرمەزاری هەڵدەگرن.