Proverbs 3
1 Mi sone, foryete thou not my lawe; and thyn herte kepe my comaundementis.
Akong anak, ayaw kalimti ang akong mga mando ug tipigi ang akong pagpanudlo diha sa imong kasingkasing,
2 For tho schulen sette to thee the lengthe of daies, and the yeeris of lijf, and pees.
kay ang gitas-on sa mga adlaw ug katuigan sa kinabuhi ug ang kalinaw igadugang kini diha kanimo.
3 Merci and treuthe forsake thee not; bynde thou tho to thi throte, and write in the tablis of thin herte.
Ayaw tugoti nga ang pakamatinud-anon sa kasabotan ug pagkamasaligan mahimulag kanimo, ihigot kini sa imong liog, isulat kini sa papan sa imong kasingkasing.
4 And thou schalt fynde grace, and good teching bifore God and men.
Unya makakaplag ka ug pabor ug maayong kadungganan sa panan-aw sa Dios ug sa tawo.
5 Haue thou trist in the Lord, of al thin herte; and triste thou not to thi prudence.
Salig kang Yahweh sa tibuok nimong kasingkasing ug ayaw gayod pagsalig sa kaugalingon nimong panabot;
6 In alle thi weies thenke thou on hym, and he schal dresse thi goyngis.
sa tanan nimong mga dalan ilha siya ug itul-id niya ang imong agianan.
7 Be thou not wijs anentis thi silf; drede thou God, and go awei fro yuel.
Ayaw pagmanggialamon sa kaugalingon nimong panan-aw; kahadloki si Yahweh ug talikdi ang daotan.
8 For whi helthe schal be in thi nawle, and moisting of thi boonys.
Makaayo kini sa imong unod ug makapabaskog sa imong lawas.
9 Onoure thou the Lord of thi catel, and of the beste of alle thi fruytis yyue thou to pore men;
Pasidunggi si Yahweh uban sa imong bahandi ug uban sa unang mga bunga sa tanang nimong abot,
10 and thi bernes schulen be fillid with abundaunce, and pressours schulen flowe with wiyn.
ug mapuno ang imong mga kamalig ug ang imong sudlanan moawas, mapuno sa bag-ong bino.
11 My sone, caste thou not awei the teching of the Lord; and faile thou not, whanne thou art chastisid of him.
Akong anak, ayaw isalikway ang pagpanton ni Yahweh ug ayaw pagdumot sa iyang pagbadlong,
12 For the Lord chastisith hym, whom he loueth; and as a fadir in the sone he plesith hym.
kay pagapantonon ni Yahweh kadtong iyang gihigugma, sama sa pagpanton sa amahan sa iyang anak nga lalaki nga nakapahimuot kaniya.
13 Blessid is the man that fyndith wisdom, and which flowith with prudence.
Ang usa nga makakaplag ug kaalam malipayon, makaangkon usab siya ug pagsabot.
14 The geting therof is betere than the marchaundie of gold and of siluer; the fruytis therof ben the firste and clenneste.
Ang imong maangkon gikan sa kaalam mas maayo pa kung unsa ang maihatag pagbalik sa plata ug ang ginansya niini mas maayo pa kaysa bulawan.
15 It is preciousere than alle richessis; and alle thingis that ben desirid, moun not be comparisound to this.
Mas bililhon pa ang kaalam kaysa mga alahas ug walay imong gitinguha nga ikatandi siya.
16 Lengthe of daies is in the riythalf therof, and richessis and glorie ben in the lifthalf therof.
Adunay siyay hataas nga mga adlaw sa iyang tuong kamot; sa iyang walang kamot ang mga bahandi ug kadungganan.
17 The weies therof ben feire weies, and alle the pathis therof ben pesible.
Ang iyang mga dalan mao ang mga paagi sa kaluoy ug ang tanan niyang mga agianan mao ang kalinaw.
18 It is a tre of lijf to hem that taken it; and he that holdith it, is blessid.
Siya ang kahoy sa kinabuhi niadtong nagkupot niini, malipay kadtong nagkupot niini.
19 The Lord foundide the erthe bi wisdom; he stablischide heuenes bi prudence.
Pinaagi sa kaalam gitukod ni Yahweh ang kalibotan, pinaagi sa panabot iyang gipahimutang ang kalangitan.
20 The depthis of watris braken out bi his wisdom; and cloudis wexen togidere bi dewe.
Pinaagi sa iyang kahibalo ang kahiladman naabli ug ang mga panganod nagahulog sa ilang yamog.
21 My sone, these thingis flete not awey fro thin iyen; kepe thou my lawe, and my counsel;
Akong anak, padayon sa hustong paghukom ug pagpanabot, ug ayaw ibulag ang imong panan-aw kanila.
22 and lijf schal be to thi soule, and grace `schal be to thi chekis.
Mahimo sila nga kinabuhi sa imong kalag ug dayandayan nga pabor aron isul-ob sa imong liog.
23 Thanne thou schalt go tristili in thi weie; and thi foot schal not snapere.
Unya maglakaw ka sa imong dalan nga layo sa kakuyaw ug dili mapandol ang imong tiil;
24 If thou schalt slepe, thou schalt not drede; thou schalt reste, and thi sleep schal be soft.
kung mohigda ka, dili ka mahadlok; kung mohigda ka nindot ang imong pagkatulog.
25 Drede thou not bi sudeyne feer, and the powers of wickid men fallynge in on thee.
Ayaw kahadlok sa kalit nga kasamok ug pagpanggun-ob sa daotan, sa dihang moabot kini,
26 For the Lord schal be at thi side; and he schal kepe thi foot, that thou be not takun.
kay si Yahweh anaa sa imong kiliran ug maglikay sa imong tiil gikan sa pagkalit-ag.
27 Nil thou forbede to do wel him that mai; if thou maist, and do thou wel.
Ayaw ihikaw ang maayo gikan niadtong angayan niini, kung anaa kanimo ang kagahom sa pagbuhat.
28 Seie thou not to thi frend, Go, and turne thou ayen, and to morewe Y schal yyue to thee; whanne thou maist yyue anoon.
Ayaw sultihi ang imong silingan, “Lakaw ug balik pag-usab, ug ihatag ko kini ugma nganha kanimo,” kung aduna kay salapi.
29 Ymagyne thou not yuel to thi freend, whanne he hath trist in thee.
Ayaw pagbuhat ug laraw nga makadaot sa imong silingan— ang tawo nga haduol nagpuyo ug misalig kanimo.
30 Stryue thou not ayens a man with out cause, whanne he doith noon yuel to thee.
Ayaw pakiglalis sa tawo kung walay rason, kung wala siyay nabuhat nga makadaot kanimo.
31 Sue thou not an vniust man, sue thou not hise weies.
Ayaw kasina sa tawong bangis o pilia ang bisan unsa sa iyang mga dalan.
32 For ech disseyuer is abhomynacioun of the Lord; and his speking is with simple men.
Tungod kay ang tawong malimbongon dulumtanan kang Yahweh, apan ang tawong matarong mahimo niyang suod nga higala.
33 Nedinesse is sent of the Lord in the hous of a wickid man; but the dwelling places of iust men schulen be blessid.
Ang tunglo ni Yahweh anaa sa balay sa mga tawong daotan, apan panalanginan niya ang panimalay sa tawong matarong.
34 He schal scorne scorneris; and he schal yyue grace to mylde men.
Bugalbugalan niya ang mabugalbugalon, apan hatagan niya ug pabor ang mga tawong mapainubasanon.
35 Wise men schulen haue glorie; enhaunsing of foolis is schenschipe.
Mapanunod sa mga maalamong tawo ang kadungganan, apan ang buangbuang pagabayawon diha sa kaulawan.
