Proverbs 21
1 As departyngis of watris, so the herte of the kyng is in the power of the Lord; whidur euer he wole, he schal bowe it.
Serce królewskie jest w ręce Pańskiej jako potoki wód; kędy chce, nakłoni je.
2 Ech weye of a man semeth riytful to hym silf; but the Lord peisith the hertis.
Wszelka droga człowieka prosta jest przed oczyma jego; ale Pan, jest który serca waży.
3 To do merci and doom plesith more the Lord, than sacrifices doen.
Czynić sprawiedliwość i sąd, bardziej się Panu podoba, niżeli ofiara.
4 Enhaunsyng of iyen is alargyng of the herte; the lanterne of wickid men is synne.
Wyniosłość oczu i nadętość serca, i oranie niepobożnych są grzechem.
5 The thouytis of a stronge man ben euere in abundaunce; but ech slow man is euere in nedynesse.
Myśli pracowitego pewne dostatki przynoszą; ale każdego skwapliwego przynoszą pewną nędzę.
6 He that gaderith tresours bi the tunge of a leesing, is veyne, and with outen herte; and he schal be hurtlid to the snaris of deth.
Zebrane skarby językiem kłamliwym są marnością pomijającą tych, którzy szukają śmierci.
7 The raueyns of vnpitouse men schulen drawe hem doun; for thei nolden do doom.
Drapiestwo niezbożnych potrwoży ich; bo nie chcieli czynić to, co było sprawiedliwego.
8 The weiward weie of a man is alien fro God; but the werk of hym that is cleene, is riytful.
Mąż, którego droga przewrotna, obcym jest; ale sprawa czystego jest prosta.
9 It is betere to sitte in the corner of an hous with oute roof, than with a womman ful of chydyng, and in a comyn hous.
Lepiej jest mieszkać w kącie pod dachem, niżeli z żoną swarliwą w domu przestronnym.
10 The soule of an vnpitouse man desirith yuel; he schal not haue merci on his neiybore.
Dusza niezbożnego pragnie złego, a przyjaciel jego nie bywa wdzięczny w oczach jego.
11 Whanne a man ful of pestilence is punyschid, a litil man of wit schal be the wisere; and if he sueth a wijs man, he schal take kunnyng.
Gdy karzą naśmiewcę, prostak mędrszym bywa; a gdy roztropnie postępują z mądrym, przyjmuje naukę.
12 A iust man of the hous of a wickid man thenkith, to withdrawe wickid men fro yuel.
Bóg daje przestrogę sprawiedliwemu na domie niezbożnika, który podwraca niezbożnych dla złości ich.
13 He that stoppith his eere at the cry of a pore man, schal crye also, and schal not be herd.
Kto zatula ucho swe na wołanie ubogiego, i on sam będzie wołał, a nie będzie wysłuchany.
14 A yift hid quenchith chidyngis; and a yift in bosum quenchith the moost indignacioun.
Dar potajemnie dany uśmierza zapalczywość, i upominek w zanadrza włożony gniew wielki uspokaja.
15 It is ioye to a iust man to make doom; and it is drede to hem that worchen wickidnesse.
Radość się mnoży sprawiedliwemu, gdy się sąd odprawuje; ale strach tym, którzy czynią nieprawość.
16 A man that errith fro the weie of doctryn, schal dwelle in the cumpany of giauntis.
Człowiek błądzący z drogi mądrości w zebraniu umarłych odpoczywać będzie.
17 He that loueth metis, schal be in nedynesse; he that loueth wiyn and fatte thingis, schal not be maad riche.
Mąż, który dobrą myśl miłuje, staje się ubogim; a kto miłuje wino i olejki, nie zbogaci się.
18 An vnpitouse man schal be youun for a iust man; and a wickid man schal be youun for a riytful man.
Niezbożnik będzie okupem za sprawiedliwego, a za uprzejmych przewrotnik.
19 It is betere to dwelle in a desert lond, than with a womman ful of chidyng, and wrathful.
Lepiej mieszkać w ziemi pustej, niż z żoną swarliwą i gniewliwą.
20 Desirable tresoure and oile is in the dwelling places of a iust man; and an vnprudent man schal distrie it.
Skarb pożądany i olej są w przybytku mądrego; ale głupi człowiek pożera go.
21 He that sueth riytfulnesse and mercy, schal fynde lijf and glorie.
Kto naśladuje sprawiedliwości i miłosierdzia, znajduje żywot, sprawiedliwość i sławę.
22 A wijs man stiede `in to the citee of stronge men, and distriede the strengthe of trist therof.
Mądry ubiega miasto mocarzy, a burzy potęgę ufności ich.
23 He that kepith his mouth and his tunge, kepith his soule from angwischis.
Kto strzeże ust swoich i języka swego, strzeże od ucisków duszy swojej.
24 A proude man and boosteere is clepid a fool, that worchith pride in ire.
Hardego i pysznego imię jest naśmiewca, który wszysko poniewoli i z pychą czyni.
25 Desiris sleen a slow man; for hise hondis nolden worche ony thing.
Leniwego żądość zabija; bo ręce jego robić nie chcą.
26 Al dai he coueitith and desirith; but he that is a iust man, schal yyue, and schal not ceesse.
Każdego dnia pała pożądliwością; ale sprawiedliwy udziela, a nie szczędzi.
27 The offringis of wickid men, that ben offrid of greet trespas, ben abhomynable.
Ofiara niepobożnych jest obrzydliwością, a dopieroż gdyby ją w grzechu ofiarował.
28 A fals witnesse schal perische; a man obedient schal speke victorie.
Świadek fałszywy zaginie; ale mąż dobry to, co słyszy, statecznie mówić będzie.
29 A wickid man makith sad his cheer vnschamefastli; but he that is riytful, amendith his weie.
Mąż niezbożny zatwardza twarz swoję; ale uprzejmy sam sprawuje drogę swoję.
30 No wisdom is, no prudence is, no counsel is ayens the Lord.
Niemasz mądrości, ani rozumu, ani rady przeciwko Panu.
31 An hors is maad redi to the dai of batel; but the Lord schal yyue helthe.
Konia gotują na dzień bitwy; ale od Pana jest wybawienie.
