Proverbs 16
1 It perteyneth to man to make redi the soule; and it perteyneth to the Lord to gouerne the tunge.
İnsan aklıyla çok şey tasarlayabilir, Ama dilin vereceği yanıt RAB'dendir.
2 Alle the weies of men ben opyn to the iyen of God; the Lord is a weiere of spiritis.
İnsan her yaptığını temiz sanır, Ama niyetlerini tartan RAB'dir.
3 Schewe thi werkys to the Lord; and thi thouytis schulen be dressid.
Yapacağın işleri RAB'be emanet et, O zaman tasarıların gerçekleşir.
4 The Lord wrouyte alle thingis for hym silf; and he made redi a wickid man to the yuel dai.
RAB her şeyi amacına uygun yapar, Kötü kişinin yıkım gününü de O hazırlar.
5 Abhomynacioun of the Lord is ech proude man; yhe, thouy the hond is to the hond, he schal not be innocent. The bigynnyng of good weie is to do riytwisnesse; forsothe it is more acceptable at God, than to offre sacrifices.
RAB yüreği küstah olandan iğrenir, Bilin ki, öyleleri cezasız kalmaz.
6 Wickidnesse is ayen bouyt bi merci and treuthe; and me bowith awei fro yuel bi the drede of the Lord.
Sevgi ve bağlılık suçları bağışlatır, RAB korkusu insanı kötülükten uzaklaştırır.
7 Whanne the weyes of man plesen the Lord, he schal conuerte, yhe, hise enemyes to pees.
RAB kişinin yaşayışından hoşnutsa Düşmanlarını bile onunla barıştırır.
8 Betere is a litil with riytfulnesse, than many fruytis with wickidnesse.
Doğrulukla kazanılan az şey Haksızlıkla kazanılan büyük gelirden iyidir.
9 The herte of a man schal dispose his weie; but it perteyneth to the Lord to dresse hise steppis.
Kişi yüreğinde gideceği yolu tasarlar, Ama adımlarını RAB yönlendirir.
10 Dyuynyng is in the lippis of a king; his mouth schal not erre in doom.
Tanrı buyruklarını kralın ağzıyla açıklar, Bu nedenle kral adaleti çiğnememelidir.
11 The domes of the Lord ben weiyte and a balaunce; and hise werkis ben alle the stoonys of the world.
Doğru terazi ve baskül RAB'bindir, Bütün tartı ağırlıklarını O belirler.
12 Thei that don wickidli ben abhomynable to the king; for the trone of the rewme is maad stidfast bi riytfulnesse.
Krallar kötülükten iğrenir, Çünkü tahtın güvencesi adalettir.
13 The wille of kyngis is iust lippis; he that spekith riytful thingis, schal be dressid.
Kral doğru söyleyenden hoşnut kalır, Dürüst konuşanı sever.
14 Indignacioun of the kyng is messangeris of deth; and a wijs man schal plese him.
Kralın öfkesi ölüm habercisidir, Ama bilge kişi onu yatıştırır.
15 Lijf is in the gladnesse of the `cheer of the king; and his merci is as a reyn comynge late.
Kralın yüzü gülüyorsa, yaşam demektir. Lütfu son yağmuru getiren bulut gibidir.
16 Welde thou wisdom, for it is betere than gold; and gete thou prudence, for it is precyousere than siluer.
Bilgelik kazanmak altından daha değerlidir, Akla sahip olmak da gümüşe yeğlenir.
17 The path of iust men bowith awei yuelis; the kepere of his soule kepith his weie.
Dürüstlerin tuttuğu yol kötülükten uzaklaştırır, Yoluna dikkat eden, canını korur.
18 Pride goith bifore sorewe; and the spirit schal be enhaunsid byfor fallyng.
Gururun ardından yıkım, Kibirli ruhun ardından da düşüş gelir.
19 It is betere to be maad meke with mylde men, than to departe spuylis with proude men.
Mazlumlar arasında alçakgönüllü biri olmak, Kibirlilerle çapul malı paylaşmaktan iyidir.
20 A lerned man in word schal fynde goodis; and he that hopith in the Lord is blessid.
Öğüde kulak veren başarıya ulaşır, RAB'be güvenen mutlu olur.
21 He that is wijs in herte, schal be clepid prudent; and he that is swete in speche, schal fynde grettere thingis.
Bilge yüreklilere akıllı denir, Tatlı söz ikna gücünü artırır.
22 The welle of lijf is the lernyng of him that weldith; the techyng of foolis is foli.
Sağduyu, sahibine yaşam kaynağı, Ahmaklıksa ahmaklara cezadır.
23 The herte of a wijs man schal teche his mouth; and schal encreesse grace to hise lippis.
Bilgenin aklı diline yön verir, Dudaklarının ikna gücünü artırır.
24 Wordis wel set togidere is a coomb of hony; helthe of boonys is the swetnesse of soule.
Hoş sözler petek balı gibidir, Cana tatlı ve bedene şifadır.
25 A weye is that semeth riytful to a man; and the laste thingis therof leden to deth.
Öyle yol var ki, insana düz gibi görünür, Ama sonu ölümdür.
26 The soule of a man trauelinge trauelith to hym silf; for his mouth compellide hym.
Emekçinin iştahıdır onu çalıştıran, Çünkü açlığı onu kamçılar.
27 An vnwijs man diggith yuel; and fier brenneth in hise lippis.
Alçaklar başkalarına kötülük tasarlar, Konuşmaları kavurucu ateş gibidir.
28 A weiward man reisith stryues; and a man ful of wordis departith princis.
Huysuz kişi çekişmeyi körükler, Dedikoducu can dostları ayırır.
29 A wickid man flaterith his frend; and ledith hym bi a weie not good.
Zorba kişi başkalarını ayartır Ve onları olumsuz yola yöneltir.
30 He that thenkith schrewid thingis with iyen astonyed, bitith hise lippis, and parformeth yuel.
Göz kırpmak düzenbazlığa, Sinsi gülücükler kötülüğe işarettir.
31 A coroun of dignyte is eelde, that schal be foundun in the weies of riytfulnesse.
Ağarmış saçlar onur tacıdır, Doğru yaşayışla kazanılır.
32 A pacient man is betere than a stronge man; and he that `is lord of his soule, is betere than an ouercomere of citees.
Sabırlı kişi yiğitten üstündür, Kendini denetleyen de kentler fethedenden üstündür.
33 Lottis ben sent into the bosum; but tho ben temperid of the Lord.
İnsan kura atar, Ama her kararı RAB verir.
